Najlepsze pytania
Chronologia
Czat
Perspektywa
Herb Żywca
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Remove ads
Herb Żywca – jeden z symboli miasta Żywiec[1].
Wygląd i symbolika
Zgodnie z ostatnim oficjalnym opisem, zawartym w unieważnionym później ustępie statutu miasta z 2000[2], herb przedstawiał się następująco: wizerunek głowy żubra barwy naturalnej z pierścieniem złotym w nozdrzach, nad głową orzeł złoty bez korony zwrócony w prawo z dziobem, językiem i szponami czerwonymi umieszczonymi na błękitnej tarczy[1].
Historia
Podsumowanie
Perspektywa
Herb został ustanowiony około 1400 r. za panowania księcia oświęcimskiego[3]. Najprawdopodobniej miało to miejsce między rokiem 1400 a 1406[4]. Według legendy spisanej przez kronikarza Andrzeja Komonieckiego żywy żubr z okolic Międzybrodzia został ofiarowany księciu oświęcimskiemu Przemysławowi. W podziękowaniu za ten dar książę nadał miastu herb: głowę żubra z przewleczonym przez nozdrza kolcem i godło księcia oświęcimskiego (złoty orzeł – przejęty z herbu księstwa cieszyńskiego)[3]. Inna tradycja wiąże się z przekazem Jana Długosza, który interpretował symbol tura jako uosobienie pogańskiej bogini Żywii[5].
W Dziejopisie Żywieckim pióra Komonieckiego znajduje się wierszowany opis herbu Żywca:
Żywiec zaś żubrzą głowę / orła między rogi / Takie książęta tych miast, / dały klejnot drogi[5]
Po włączeniu Żywiecczyzny do Królestwa Polskiego w XV wieku najprawdopodobniej zmodyfikowano herb miasta, podmieniając złotego orła książąt oświęcimskich na orła białego[6]. Najstarsze zachowane pieczęcie z wizerunkiem herbu Żywca pochodzą z okresu rządów Jana Kazimierza[6]. W zbiorach Muzeum w Żywcu przechowywane są pieczęcie z wizerunkiem herbu pochodzące z XVII i XVIII wieku[6].
Po rozbiorach cesarz austriacki Franciszek II wydał przywilej dla miasta Żywca, w którym między innymi opisał wygląd herbu:
Ma mieć miasto Żywiec vel Saybusch własny swój herb jako to na Modrym Polu jednego roztopierzonego Orła z złotą koroną, pod nim w kształcie naturalności Głowa Wołowa mając przez nos przeciągnioną złotą obrączkę, z tym opisem SIGILLUM CIVITATIS ZYWIEC vel SAYBUSCH[7]
Opis ten zakładał pewne zmiany wizerunku i symboliki herbu; orzeł otrzymywał koronę, zaś heraldycznego żubra podmieniono, przynajmniej symbolicznie, na wołu[8]. Na niektórych wizerunkach z czasów zaborów na piersi orła bądź wokół godła umieszczano herby Habsburgów[9]. Ponadto widoczna była tendencja do przedstawiania orła w rozmiarach o wiele większych niż wół[10]. Pod koniec XIX wieku, wraz ze wzrostem świadomości narodowej i rozwojem autonomii, zaczęto w niektórych wypadkach zastępować błękitne pole herbowe czerwonym[11].
Po odzyskaniu niepodległości w 1918 zmieniono projekt pieczęci magistratu, wprowadzając nań napis Magistrat Królewsko Wolnego Miasta Żywca[10]. Wizerunek wołu ponownie zastąpiono żubrem[10]. Zmiany w symbolice wprowadzono też w herbie miasta; w 1939 wariant z orłem śląskim i głową żubra na błękitnym polu został zatwierdzony[11][12]. Po II wojnie światowej postanowiono pozostać przy przedwojennej formie herbu[11].
Wizerunek herbu Żywca został sprecyzowany w części pierwszej statutu miasta uchwalonego w 2000[1]. Wówczas skłoniono się ku wersji herbu, w której orzeł ma czerwone dziób, język i pazury[1]. W latach następnych fragment opisujący herb miasta został wykreślony ze statutu[2], a na oficjalnej witrynie miasta posługiwano się dwoma różnymi wariantami: z orłem złotym z elementami czerwonymi[13] i z orłem w całości złotym[14].
Remove ads
Zobacz też
Przypisy
Bibliografia
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads