Irena Aleksaitė (tłumacz)

Irena Aleksaitė (ur. 1 stycznia 1952 w Wilnie) – tłumaczka na język litewski z polskiego i rosyjskiego.

Ten artykuł dotyczy tłumaczki. Zobacz też: inne osoby o tym samym imieniu i nazwisku.

Irena Aleksaitė

Data i miejsce urodzenia	1 stycznia 1952 Wilno
Zawód, zajęcie	tłumaczka
Odznaczenia

Życiorys

Ukończyła w 1983 roku Moskiewski Instytut Literatury im. Gorkiego. Następnie pracowała jako redaktor w Komitecie Prasowym, wydawnictwie Vyturys i innych. Od 2007 nie pracuje zawodowo, zajmując się tłumaczeniami. Przetłumaczyła ponad 60 książek, 30 filmów, artykuły, sztuki teatralne i inne^[1].

W 2006 roku otrzymała dofinansowanie w ramach Programu Translatorskiego ©POLAND na tłumaczenie książki Doroty Terakowskiej Córka czarownic (Raganų duktė), która została wydana przez wydawnictwo Gimtasis Zodis^[2]. W 2013 roku była koordynatorką projektu Rok Literatury Polskiej na Litwie. W jego ramach litewscy czytelnicy wybrali najbardziej popularną polską powieść przetłumaczoną na język litewski spośród 24 książek wytypowanych przez Litewską Bibliotekę Narodową im. Martynasa Mažvydasa, zorganizowano Międzynarodowe Targi Książki w Wilnie i spotkania^[3].

Tłumaczenia Gombrowicza

Irena Aleksaitė według Teresy Daleckiej ma „monopol na przekłady tekstów tego autora”. Tłumaczenie książek Gombrowicza nie jest łatwe, jednak litewska tłumaczka „opanowała (..) malowniczość określeń Gombrowiczowskich”, a w przekładach „udało się (jej) uchwycić ironię Gombrowiczowską”. Aleksaitė w wydanych tłumaczeniach Gombrowicza wykorzystała dzięki odwołaniu się do zasobów litewskiego folkloru „możliwości słowotwórcze języka litewskiego”^[4].

Tłumaczenia literatury polskiej

Przetłumaczone utwory Gombrowicza^[4]

• 1996 – Pornografia
• 1999 – trzy tomy Dziennika
• 2004 – Ferdydurke
• 2008 – Kosmos
• 2009 – Transatlantyk

Inne

• Rodziewiczówna M. Dewajtis (Dievaitis)(1993), Między ustami a brzegiem pucharu (Plevėsos meilė) (1994), Macierz (Moteris) (1995)^[1]
• Alex J. Powiem Wam jak zginął (Tikrai jį nužudžiau) (1994)^[1]
• Kraszewski J.I. Lalki (Lėlės) (1994), Czarna perełka (Juodasis perliukas) (1996), Ada (2010)^[1]
• Dołęga-Mostowicz T. Złota maska. Wysokie progi (Aukštieji slenksčiai) (1998)^[1]
• Konwicki T. Mała apokalipsa (Mažoji apokalipsė) (2001)^[1]
• Terakowska D. Córka Czarownic (Raganų duktė) (2006), Tam gdzie spadają Anioły (Ten, kur krenta angelai) (2007), Ono (Belytis) (2007)^[1]
• Nowak K. T. Moja mama czarownica (Mano mama – ragana) (2008)^[1]
• Witkiewicz M. Opowieść niewiernej (Neištikimosios istorija) (2016)^[1]

Nagrody

• 2012 – nagroda św. Hieronima^[5]
• 2018 – nagroda tłumacza roku na Litwie za przekład książki Witolda Gombrowicza „Wspomnienia polskie"^[6] przyznawana przez Litewskie Centrum PEN wraz z Ministerstwem Kultury Republiki Litewskiej^[7]

Odznaczenia

• w styczniu 2019 roku za rozwijanie współpracy kulturalnej polsko-litewskiej i popularyzowanie literatury polskiej została odznaczona Krzyżem Kawalerskim Orderu Zasługi RP^[8]