Ján Kuciak

Ján Kuciak (ur. 15 maja 1990 w Štiavniku, zm. 21 lutego 2018 w Veľkej Mačy) – słowacki dziennikarz śledczy portalu Aktuality.sk, zamordowany^[1] wraz ze swoją narzeczoną Martiną Kušnirovą^[2]. Śmierć Kuciaka wywołała masowe demonstracje, w proteście do dymisji podał się minister kultury Marek Maďarič^[1], a kilka dni później premier Robert Fico^[3][4].

Ján Kuciak

Ján Kuciak i Martina Kušnirova
Data i miejsce urodzenia	15 maja 1990 Štiavnik
Data i miejsce śmierci	21 lutego 2018 Veľká Mača
Zawód, zajęcie	dziennikarz
Narodowość	słowacka
Odznaczenia

Życiorys

Ukończył studia dziennikarskie na Uniwersytecie Konstantyna Filozofa w Nitrze^[5] . Jako dziennikarz początkowo pracował w piśmie „Hospodárske noviny”^[5] , a następnie w portalu aktuality.sk^[5] .

Zajmował się dziennikarstwem śledczym^[5] . Pisał na temat oszustw podatkowych^[5] . We wrześniu 2017 złożył pozew przeciwko biznesmenowi Marianowi Kočnerowi za groźby^[5] . Kočner był bohaterem jednego z tekstów Kuciaka na temat oszustw podatkowych związanych z inwestycją budowlaną pod nazwą Five Star Residence^[5] . Dziennikarz pisał również na temat podejrzanych interesów słowackich biznesmenów Miroslava Bödöra i Ladislava Bašternáka, którzy byli zaprzyjaźnieni z politykami partii SMER^[5] . Kuciak zajmował się również powiązaniami pomiędzy asystentką premiera Roberta Fico Márią Troškovą a włoską mafią^[6] .

W 2019 roku został pośmiertnie odznaczony Orderem Ľudovíta Štúra I klasy^[7].

Proces o zabójstwo Kuciaka

Dom Jána Kuciaka i Martiny Kušnírovej, w którym miało miejsce zabójstwo

We wrześniu 2018 r. zatrzymano 8 osób podejrzanych o udział w morderstwie, a w marcu następnego roku zarzut zlecenia zabójstwa postawiono biznesmenowi Marianowi Kočnerowi, wobec którego Kuciak prowadził dziennikarskie dochodzenie^[8].

13 stycznia 2020 były żołnierz Miroslav Marcek przyznał się do zabójstwa Kuciaka^[9]. Stwierdził, że otrzymał zlecenie na zabójstwo Kuciaka od swojego kuzyna Tomáša Szabó^[9]. Kočner zaprzeczył, że zlecał morderstwo^[9].

Podczas procesu dziennikarz Peter Toth zeznał, że na zlecenie Kočnera śledził Kuciaka i 27 innych dziennikarzy słowackich mediów w celu znalezienia i opublikowania informacji, które ich dyskredytują^[10] . Toth stwierdził, że w jego opinii akcja inwigilacji dziennikarzy miała służyć przygotowaniu morderstwa na Kuciaku^[10] . Według Totha akcje inwigilacji dziennikarzy wspierał finansowo Norbert Bödör – syn słowackiego oligarchy Miroslava Bödöra^[10] . Dziennikarz zeznał również, że Kočner utrzymywał bliskie związki osobiste z Robertem Fico i próbował skontaktować się z nim po swoim aresztowaniu^[10] .

3 września 2020 roku Specjalny sąd karny w Pezinoku skazał Tomáša Szabó na 25 lat więzienia, a pozostałych dwoje oskarżonych, którym zarzucano zlecenie zabójstwa – Marian Kočner i Alena Zsuzsová – zostało uniewinnionych^[11][12].

15 czerwca 2021 roku Sąd Najwyższy Republiki Słowackiej uchylił wyroki uniewinniające Mariana Kočnera i Alenę Zsuzsovą i skierował sprawę do ponownego rozpatrzenia przez Specjalny sąd karny w Pezinoku.

30 października 2023 roku na telewizyjnym kanale TVP Dokument wyświetlono dokumentalny film poświęcony temu morderstwu, zatytułowany "Słowacja - zabici kochankowie"^[13].