Józef Ryszka

Józef Ryszka ps. „Szczepon”, „Gizd” (ur. 14 lutego 1920 w Katowicach-Szopienicach, zm. 17 listopada 1943 w Warszawie) – polski poeta, działacz podziemia niepodległościowego podczas okupacji niemieckiej (w Departamencie Informacji i Propagandy Delegatury RP – Sekcji Zachodniej).

Ten artykuł dotyczy poety i działacza podziemia niepodległościowego. Zobacz też: Józef Ryszka – major Wojska Polskiego, poseł na Sejm i senator w II RP.

Józef Ryszka

Szczepon, Gizd

Data i miejsce urodzenia	14 lutego 1920 Szopienice
Data i miejsce śmierci	17 listopada 1943 Warszawa
Narodowość	Polak
Język	polski
Dziedzina sztuki	poezja

Życiorys

Urodził się w Szopienicach na Górnym Śląsku, w rodzinie Józefa Ryszki i Wiktorii zd. Pilarskiej 14 lutego 1920 roku. W dwudziestoleciu międzywojennym był harcerzem XIII DH im. Stefana Rogozińskiego w Chorzowie. W 1937 napisał poemat refleksyjno-opisowy o wyprawie kajakiem do Gdyni. Pracował w hucie „Piłsudski” oraz w kopalnia „Boże Dary” w Kostuchnie^[1].

W 1939 został wywieziony przez Niemców na roboty przymusowe do Viersen i Hanoweru. W roku 1941 udało mu się zbiec. Dostał się początkowo do Radomia, a później do Warszawy, gdzie wstąpił do podziemnej organizacji Ojczyzna. Swoje wiersze publikował w prasie podziemnej. Miały one charakter patriotyczny. Pisał także satyry, często gwarą śląską^[2]. Krytycy nazywali Ryszkę „śląskim Kolumbem”.

Został aresztowany 14 października 1943. Rozstrzelano go 17 listopada 1943 roku.

Od 2018 patron skweru na os. Tysiąclecia w Katowicach^[3].

Wybrane utwory

• My Ślązoki
• Orl-Panie