Najlepsze pytania
Chronologia
Czat
Perspektywa
Język korsykański
zagrożony język romański Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Remove ads
Język korsykański (lingua corsa) – język romański, którym posługuje się ok. 260 tys. mieszkańców Korsyki (francuskiej wyspy na Morzu Śródziemnym), a także ok. 80 tys. Korsykan mieszkających w Boliwii, Kanadzie, Kubie, Portoryko, Urugwaju, Stanach Zjednoczonych, Wenezueli i we Włoszech.
Na Korsyce funkcjonują dwa odmienne dialekty. Większość mieszkańców wyspy mówi dialektem północnym (głównym ośrodkiem jest Bastia). Mowa ta uchodzi często za dialekt języka włoskiego, a konkretnie za odmianę dialektu toskańskiego[1]. Na południu (okolice Sartène) używa się języka, który jest bardzo zbliżony do dialektów sardyńskich i z tego tytułu bywa zaliczany do języków południoworomańskich[2]. W centrum wyspy (Ajaccio) używa się formy przejściowej pomiędzy dialektami.
Większość użytkowników tego języka zna język francuski, ale na co dzień posługuje się korsykańskim, także w piśmie. Fragmenty Biblii przetłumaczono na korsykański w latach 1861–1994. Pełny przekład ukazał się w roku 2005 (wydanie bilingwiczne korsykańsko-francuskie)[3]. Język ten miał duży wpływ na dialekt gallurski języka sardyńskiego.
Remove ads
Język korsykański (południowy) a język włoski
Podsumowanie
Perspektywa
Różnice w gramatyce
Rodzajniki
| Język włoski | Język korsykański |
|---|---|
| un, uno | un, unu |
| una | una |
| il | u |
| la | a |
| i, gli | i |
| le | e/i |
Przed wyrazem zaczynającym się samogłoską, korsykańskie rodzajniki określone skracają się do l'.
Przyimki
- Przyimki bez rodzajników:
| Język włoski | Język korsykański |
|---|---|
| a, ad | à |
| con | incù |
| da | da |
| di | di |
| in | in |
| su | annantu à |
| tra, fra | frà |
- Przyimki włoskie z rodzajnikami:
- W odróżnieniu od włoskich, korsykańskie przyimki nie łączą się z rodzajnikami określonymi.
Odmiana czasowników
- Odmiana czasownika posiłkowego:
- Bezokoliczniki, które we włoskim mają końcówkę -are, w korsykańskim mają końcówkę -à: wł. parlare – kors. parlà
Spójniki
- Włoskiemu spójnikowi e/ed odpowiada korsykański è.
Różnice w ortografii
Włoskiemu -ge-, odpowiada korsykańskie -ghje-, włoskiemu -gi- - korsykańskie -ghj- przed samogłoską i -gjhi- przed spółgłoską, na końcu lub gdy i jest akcentowane. Wł. giovani, legge - kors. ghjovani, leghje. Rzecz dotyczy też podwójnego włoskiego g, któremu w tym przypadku odpowiada korsykańskie pojedyncze.
- Nieakcentowane włoskie o przechodzi w korsykańskie u. W szczególności rzeczowniki i przymiotniki, które we włoskim kończą się na -o, w korsykańskim kończą się na -u: wł. romanzo, italiano – kors. rumanzu, talianu.
Remove ads
Zobacz też
Przypisy
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads