Jurków (powiat limanowski)

Jurków – wieś w Polsce, położona w województwie małopolskim, w powiecie limanowskim, w gminie Dobra.

Zobacz też: Jurków w innych znaczeniach tej nazwy.

Jurków

wieś
Zabytkowy kościół Matki Bożej Nieustającej Pomocy w Jurkowie
Państwo	Polska
Województwo	małopolskie
Powiat	limanowski
Gmina	Dobra
Wysokość	530[1] m n.p.m.
Liczba ludności (2022)	1249[2]
Strefa numeracyjna	18
Kod pocztowy	34-643[3]
Tablice rejestracyjne	KLI
SIMC	0423858
Położenie na mapie gminy Dobra Jurków
Położenie na mapie Polski Jurków
Położenie na mapie województwa małopolskiego Jurków
Położenie na mapie powiatu limanowskiego Jurków
49°41′19″N 20°14′00″E[4]

W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Jurków. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa nowosądeckiego.

Geografia

Jurków położony jest w północno-zachodniej części powiatu limanowskiego w województwie małopolskim.

Znajdująca się w Beskidzie Wyspowym miejscowość ma atrakcyjne dla turystów i letników położenie pomiędzy najwyższymi jego szczytami: Mogielicą, Łopieniem i Ćwilinem. Przez wieś przepływa potok Jurkówka. Jurków zajmuje dno doliny oraz dolne, łagodne i równinne stoki. Zabudowania położone są na wysokości ok. 490–570 m n.p.m.^[5]

Rzeźba okolicznego terenu ma charakter górzysty. Znajdują się tu średnie góry, przecinane wąskimi dolinami potoków^[6].

Integralne części wsi

Integralne części wsi Jurków^[7][8]

części wsi

Czerniki, Do Maludego, Folwark, Gdowicze, Judy, Krawce, Kuligi, Parużniki, Potok, Pólkówka, Rubisie, Siciarze, Słuchany, Szerszenie, Szlagi, Śliwówka, Trzopki, Urbasie, Wróblówka, Zawady

Historia

Pierwsze wzmianki o Jurkowie pochodzą z 1364 roku, w dokumencie erygującym parafię w Dobrej. Wspomniana jest tam również wieś Jurze – obecny Jurków. Wieś w tych czasach była częścią tzw. klucza dobrzańskiego, będącego własnością rodu Lubomirskich. Następnie zarząd nad Jurkowem przechodził kolejno w ręce rodów: Ratołdów, Błędowskich, Pieniążków, Lubomirskich i Małachowskich.

W XIX wieku Jurków, podobnie jak cała okolica, znacznie ucierpiał na skutek rabunkowego wycinania lasów dla celów przemysłowych^[9].

Zabytki

Obiekt wpisany do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego^[10].

• Kościół parafialny pw. MB Nieustającej Pomocy.

Rolnictwo

Jurków ma typowo rolniczy charakter. Większość jego obszaru zajmują łąki, na których hodowane jest bydło mleczne. W uprawach przeważają rośliny zbożowe i pastewne^[6].

Relatywnie duży jest obszar wsi zajęty pod sady, plantację aronii i porzeczki^[6].

Gospodarstwa są niewielkie, a należące do nich grunty znacznie rozdrobnione i oddalone od zabudowań. Większość z nich nie jest samowystarczalna^[6].

Turystyka

Największą atrakcją Jurkowa jest drewniany kościół pw. Matki Bożej Nieustającej Pomocy z 1913, należący do parafii w Jurkowie, oraz znajdująca się przy nim stara plebania.

Miejscowość stanowi dobrą bazę wypadową do zwiedzenia nie tylko tych pobliskich szczytów, ale również dalszych. Umożliwiają to przechodzące przez miejscowość szlaki turystyki pieszej i rowerowej.

Szlaki turystyczne

– niebieski z Kasiny Wielkiej przez Śnieżnicę, przełęcz Gruszowiec, Ćwilin, Jurków, Mogielicę do Szczawy.

Szlaki rowerowe

• czerwony – z Jurkowa (4 km), przez przełęcz Rydza-Śmigłego, Łopień (2,5 km) do Dobrej.

W okolicach Jurkowa znajdują się cztery szczyty umożliwiające starty na paralotni. Są to Śnieżnica, Ćwilin, Mogielica oraz Łopień.

Jurków posiada również bazę noclegową: schronisko młodzieżowe czynne przez cały rok i gospodarstwa agroturystyczne. W centrum wsi znajduje się restauracja.

Religia

W roku 1913 biskup Leon Wałęga podjął decyzję o wyłączeniu obszaru Jurkowa z parafii w Dobrej. Rozpoczęto wówczas budowę świątyni. 10 maja 1925 została erygowana samodzielna parafia^[11].

• 
  Widok z Jurkowa na Mogielicę
• 
  Zajazd Mogielica
• 
  Remiza OSP
• 
  Dawna remiza