Juta (roślina)

Juta (Corchorus L.) – rodzaj roślin z rodziny ślazowatych Malvaceae (w niektórych, zwłaszcza dawniejszych systemach z lipowatych Tiliaceae). Należy do niego co najmniej 77 gatunków^[5] występujących w obszarach tropikalnych.

Juta

Systematyka[1][2]
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	różopodobne
Rząd	ślazowce
Rodzina	ślazowate
Rodzaj	juta
Nazwa systematyczna
Corchorus L. Sp. Pl. 529. 1 Mai 1753
Typ nomenklatoryczny
Corchorus olitorius L.[3]
Synonimy
Nettoa Baill. Oceanopapaver Guillaumin Rhizanota Lour. ex Gomes[4]

Systematyka

Pozycja systematyczna według APweb (aktualizowany system APG III z 2009)

Należy do podrodziny Grewioideae, rodziny ślazowatych Malvaceae, rzędu ślazowców, kladu różowych (rosids) w obrębie okrytonasiennych (Magnoliophyta )^[2][4].

Pozycja w systemie Reveala (1993–1999)

Gromada okrytonasienne (Magnoliophyta Cronquist), podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa Rosopsida Batsch, podklasa ukęślowe (Dilleniidae Takht. ex Reveal & Tahkt.), nadrząd Malvanae Takht., rząd ślazowce (Malvales Dumort.), podrząd Tiliineae Rchb., rodzina lipowate (Tiliaceae Juss.), rodzaj juta (Corchorus L.)^[6].

Wykaz gatunków^[5]

Corchorus aestuans L. Corchorus africanus Bari Corchorus angolensis Exell & Mendonça Corchorus aquaticus Rusby Corchorus argillicola Moeaha & P.J.D.Winter Corchorus asplenifolius Burch. Corchorus aulacocarpus Halford Corchorus baldaccii Mattei Corchorus brevicornutus Vollesen Corchorus bricchettii Weim. Corchorus capsularis L. – juta torebkowa Corchorus carnarvonensis Halford Corchorus chrozophorifolius (Baill.) Burret Corchorus cinerascens Deflers Corchorus confusus Wild Corchorus congener Halford Corchorus cunninghamii F.Muell. Corchorus deccanensis H.B.Singh & M.V.Viswan. Corchorus depressus (L.) Stocks Corchorus detersilis Gand. Corchorus elachocarpus F.Muell. Corchorus elderi F.Muell. Corchorus erinaceus Weim. Corchorus erodioides Balf.f. Corchorus fascicularis Lam. Corchorus foliosus Spreng. Corchorus gillettii Bari Corchorus hamatus Baker Corchorus hirsutus L. Corchorus hirtus L. Corchorus hygrophilus A.Cunn. ex Benth. Corchorus incanus Halford Corchorus junodii (Schinz) N.E.Br. Corchorus kirkii N.E.Br. Corchorus laniflorus Rye Corchorus lasiocarpus Halford Corchorus leptocarpus A.Cunn. ex Benth. Corchorus longipedunculatus Mast. Corchorus macropetalus (F.Muell.) Domin

Corchorus macropterus G.J.Leach & Cheek Corchorus merxmuelleri Wild Corchorus mitchellensis Halford Corchorus neocaledonicus Schltr. Corchorus obclavatus Halford Corchorus olitorius L. – juta kolorowa, j. warzywna Corchorus orinocensis Kunth Corchorus parviflorus (Benth.) Domin Corchorus parvifolius Sebsebe Corchorus pascuorum Domin Corchorus pinnatipartitus Wild Corchorus psammophilus Codd Corchorus pseudo-olitorius Islam & Zaid Corchorus pseudocapsularis Schweinf. Corchorus puberulus Halford Corchorus pumilio R.Br. ex Benth. Corchorus reynoldsiae Halford Corchorus rostratus Danguy Corchorus saxatilis Wild Corchorus schimperi Cufod. Corchorus sericeus Ewart & O.B.Davies1 Corchorus siamensis Craib Corchorus sidoides F.Muell. Corchorus siliquosus L. Corchorus stenophyllus (K.Schum.) Weim. Corchorus subargentus Halford Corchorus sublatus Halford Corchorus sulcatus Verd. Corchorus tectus Halford Corchorus thozetii Halford Corchorus tiniannensis Hosok. Corchorus tomentellus F.Muell. Corchorus torresianus Gaudich. Corchorus tridens L. Corchorus trilocularis L. Corchorus urticifolius Wight & Arn. Corchorus velutinus Wild Corchorus walcottii F.Muell.

Zastosowanie

Dwa gatunki mają duże znaczenie gospodarcze. Juta torebkowa (Corchorus capsularis) pochodząca z Indii, jest rośliną roczną dostarczającą cennego włókna (druga co do ważności po bawełnie wśród roślin tropikalnych). Uprawiana w Azji południowo-wschodniej i w Ameryce Południowej. Juta warzywna (Corchorus olitorius) również pochodzi z Indii, a uprawiana jest w tropikalnej Azji, w Egipcie, na południu Europy i w Ameryce Południowej. Dostarcza włókna, a młode rośliny są także cenionym warzywem.

Najwięksi producenci juty (2008) (w tysiącach ton)[7]
Indie	1 846 000
Bangladesz	848 715
Chiny	48 000
Mjanma	30 000
Uzbekistan	20 000
Nepal	16 988
Wietnam	8 800
Tajlandia	5 000
Sudan	3 300
Egipt	2 200
Łącznie na świecie	2 833 041 ton