działaczka polityczna i prawniczka z USA, wiceprezydentka od 2021 roku Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kamala Devi Harris (wym.: [ˈkɑːmələ ˈhæɹɪs]; ur. 20 października 1964 w Oakland) – amerykańska polityk i prawniczka, w latach 2021–2025 wiceprezydent USA. Wraz z Joe Bidenem została Człowiekiem Roku tygodnika „Time” za rok 2020.
![]() Kamala Harris (2021) | |
Data i miejsce urodzenia |
20 października 1964 |
---|---|
49. wiceprezydent Stanów Zjednoczonych | |
Okres |
od 20 stycznia 2021 |
Przynależność polityczna | |
Małżonek | |
Poprzednik | |
Następca | |
Senator Stanów Zjednoczonych z Kalifornii | |
Okres |
od 3 stycznia 2017 |
Przynależność polityczna | |
Poprzednik | |
Następca | |
32. prokurator generalna Kalifornii | |
Okres |
od 3 stycznia 2011 |
Poprzednik | |
Następca | |
Pełniąca obowiązki prezydenta Stanów Zjednoczonych | |
Okres |
od 19 listopada 2021 |
![]() |
Zastępczyni prokuratora okręgowego hrabstwa Alameda w latach 1990–1998, prokurator okręgowa San Francisco w latach 2004–2011, prokurator generalna Kalifornii w latach 2011–2017, a w latach 2017–2021 senator reprezentująca Kalifornię. 19 listopada 2021 pełniąca obowiązki prezydenta Stanów Zjednoczonych[1].
Urodziła się 20 października 1964 w Oakland w Kalifornii w rodzinie imigrantów z Indii i Jamajki[2] – lekarki Shyamali Gopalan (1938–2009) i ekonomisty Donalda J. Harrisa (ur. 1938)[3]. Imię Kamala w sanskrycie oznacza lotos[4]. Była wychowywana w wierze baptystycznej i hinduskiej[3]. Ma młodszą siostrę, Mayę Harris , która była szefową jej kampanii prezydenckiej[5].
Jej rodzice rozwiedli się, gdy miała 7 lat, a prawo opieki nad nią i jej siostrą powierzone zostało jej matce[6]. Po rozwodzie, w weekendy odwiedzała swojego ojca, wspólnie ze swoją siostrą, w Palo Alto. Twierdzi, że z powodu koloru ich skóry, dzieci sąsiadów nie mogły się z nimi bawić[7]. Kiedy Harris miała 12 lat, wspólnie z matką i siostrą przeprowadziła się do Montrealu. Jej matka zajmowała się tam pracą badawczą w Żydowskim Szpitalu Ogólnym (Jewish General Hospital) oraz nauczaniem na Uniwersytecie McGilla[8]. Jako nastolatka, współtworzyła małą grupę taneczną składającą się z sześciu tancerzy, którzy występowali w domach kultury i na zbiórkach pieniędzy[9]. Liceum ukończyła w 1981 r.[10]
W 1986 r. ukończyła studia na Uniwersytecie Howarda, zdobywając stopień bachelor’s degree z politologii i ekonomii[3]. Podczas studiów była członkinią rady studentów sztuk wyzwolonych, brała udział w debatach, organizowała programy mentorskie dla miejscowej młodzieży, protestowała przeciwko segregacji rasowej i wstąpiła do korporacji studentek Alpha Kappa Alpha , która była pierwszym tego typu afroamerykańskim studenckim bractwem[11]. Następnie w 1989 na Uniwersytecie Kalifornijskim ukończyła prawo i zdobyła stopień juris doctor[3]. Jako główny powód podjęcia pracy w organach ścigania, Harris podała potrzebę „siedzenia przy stole, przy którym podejmowane są decyzje” oraz to, że „świat potrzebuje więcej prokuratorów, którzy są świadomi społecznie”[12].
W 1990 roku Harris została przyjęta do State Bar of California, otrzymując licencję do wykonywania zawodu prawnika[13][14]. Specjalizowała się w sprawach dotyczących molestowania seksualnego dzieci[15]. Karierę prawniczą kontynuowała jako zastępczyni prokuratora okręgowego w hrabstwie Alameda od roku 1990 do 1998[3]. W 1998 roku została powołana[3] przez prokuratora miasta San Francisco, Louise Renne , na stanowisko szefowej Wydziału Społeczności i Sąsiedztwa[15].
Od 2004 do 2010 r. była prokurator okręgową San Francisco i pierwszą w historii kobietą o innym niż biały kolorze skóry pełniącą ten urząd[15].
Od 2011 do 2017 r. była prokurator generalną Kalifornii . Była pierwszą kobietą, pierwszą osobą kolorową i pierwszą osobą azjatyckiego pochodzenia, która pełniła ten urząd[15]. Nazywała siebie progresywną prokurator[15].
Jest zdeklarowaną przeciwniczką kary śmierci, ale w czasie pełnienia urzędu prokurator generalnej Kalifornii zobowiązała się jej bronić[15]. W 2014 złożyła apelację przeciwko decyzji sędziego federalnego, który uznał karę śmierci za niekonstytucyjną[15].
Wygrała ugodę w wysokości 25 miliardów dolarów amerykańskich dla właścicieli domów w Kalifornii dotkniętych kryzysem wykluczenia, ale odmówiła wszczęcia postępowania przeciwko firmie OneWest Bank Stevena Mnuchina za naruszenia związane z wykluczeniami w 2013 roku[15].
W 2016 r. została wybrana na senator ze stanu Kalifornia z ramienia Partii Demokratycznej[15]. Stała się drugą kolorową kobietą i pierwszą osobą południowoazjatyckiego pochodzenia, która została wybrana do Senatu USA[15]. Pracowała w Komisji ds. Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Spraw Rządowych, Komisji ds. Wywiadu, Komisji ds. Sądownictwa i Komisji ds. Budżetu[15]. Skutkiem wyboru na wiceprezydent, Harris zrezygnowała z mandatu senatorskiego z dniem 18 stycznia 2021 roku[16].
21 stycznia 2019 w programie telewizyjnym Good Morning America telewizji ABC News ogłosiła rozpoczęcie swojej kampanii wyborczej w prawyborach Partii Demokratycznej przed wyborami prezydenckimi zaplanowanymi na następny rok[15]. Zdecydowała się ogłosić swoją kandydaturę w Dzień Martina Luthera Kinga, ponieważ uważa Kinga za swojego inspiratora[15].
Swoją kampanią wyborczą nawiązywała do Shirley Chisholm – pierwszej czarnoskórej osoby z jednej z głównych partii politycznych, kandydującej w wyborach prezydenckich w Stanach Zjednoczonych[15]. Odzwierciedleniem tego były między innymi kolory jej kampanii: żółty, czerwony i niebieski[15].
Na początku kampanii wyborczej miała dobre wyniki w sondażach[17]. Po drugiej debacie Partii Demokratycznej w lipcu jej notowania zaczęły jednak spadać[17]. Część analityków spekulowała, że może to wynikać z prezentowanej postawy, która nie była jednoznacznie progresywna lub umiarkowana[17].
3 grudnia 2019 wycofała swoją kandydaturę z powodu wyczerpania środków finansowych na prowadzenie kampanii[18].
11 sierpnia 2020 Joe Biden ogłosił Harris swoją kandydatką na urząd wiceprezydenta Stanów Zjednoczonych w wyborach prezydenckich w Stanach Zjednoczonych w 2020 roku[19]. Jest trzecią kobietą w historii wyznaczoną na kandydata na wiceprezydenta przez jedną z dwóch głównych sił politycznych w Stanach Zjednoczonych, wcześniej były to Geraldine Ferraro w 1984 i Sarah Palin w 2008[20].
20 stycznia 2021 jako pierwsza osoba kolorowa i pierwsza kobieta została zaprzysiężona na 49. wiceprezydenta Stanów Zjednoczonych[21]. W efekcie wyboru na stanowisko wiceprezydent Stanów Zjednoczonych Kamali Harris przysługuje tytuł przewodniczącej Senatu Stanów Zjednoczonych, w głosowaniu bierze ona udział jedynie w wypadku równego podziału głosów w celu przełamania remisu[22].
Harris zrezygnowała z mandatu w Senacie 18 stycznia 2021, dwa dni przed zaprzysiężeniem na wiceprezydenta. Jej pierwszym aktem jako wiceprezydenta było zaprzysiężenie jej zastępcy Alexa Padilli i senatorów ze stanu Georgia Raphaela Warnocka i Jona Ossoffa, którzy zostali wybrani w drugiej turze wyborów w stanie Georgia w 2021 r.[23]
Harris oddała swoje pierwsze z dwóch głosów w dogrywce 5 lutego 2021 r. W lutym i marcu głosy Harris w jej roli jako przewodniczącej Senatu miały kluczowe znaczenie dla uchwalenia pakietu stymulacyjnego American Rescue Plan Act w 2021 , zaproponowanego przez prezydenta Bidena, ponieważ żaden republikanin w Senacie nie głosował za pakietem[24][25].
19 listopada 2021 Kamala Harris pełniła obowiązki prezydenta, podczas gdy Joe Biden przeszedł pod narkozą zabieg kolonoskopii. Stała się pierwszą kobietą w historii, która sprawowała władzę prezydenta Stanów Zjednoczonych Ameryki[26].
Jako urzędujący pierwszą kadencję prezydent Biden był naturalnym kandydatem dla Demokratów. Początkowo uzyskał poparcie większości delegatów partii, którzy mieli nominować jego i Harris podczas wirtualnego głosowania na początku sierpnia[27]. Jednak po bardzo słabym występie w debacie z Donaldem Trumpem (27 czerwca 2024) zaczęły narastać naciski, by prezydent sam zrezygnował z kandydowania[28].
Media obiegały kolejne wpadki prezydenta, które przypisywano jego zaawansowanemu wiekowi i zmęczeniu. Biden długo zaprzeczał plotkom o rezygnacji i publicznie nadal wyrażał wolę kandydowania[29][30]. Dopiero po nieudanym zamachu na Trumpa podczas wiecu w Pensylwanii, po którym sondaże stały się jeszcze mniej korzystne dla kandydata Demokratów, ogłosił rezygnację ze startu w wyborach prezydenckich argumentując swoją decyzję „dobrem partii demokratycznej oraz całego państwa”[31][32][33]; na swoją następczynię zaproponował Harris jako kandydatkę Partii Demokratycznej na urząd prezydenta[34].
Decyzja Joego Bidena nastąpiła 29 dni przed rozpoczęciem Narodowej Konwencji Demokratów[35][36]. Dzień później Kamala Harris zapewniła sobie wystarczającą liczbę delegatów, aby zostać kandydatem demokratów[37].
Ze względu na obawy dotyczące terminów głosowania w Ohio partia przeprowadziła wirtualne głosowanie delegatów w celu wybrania kandydata partii przed osobistą konwencją, na której Harris zapewniła sobie większość głosów delegatów 2 sierpnia[38]. Harris zapewniła sobie nominację po zamknięciu głosowania 6 sierpnia[39]. Tego samego dnia ogłosiła wybór Tima Walza na swojego kandydata na wiceprezydenta w tychże wyborach[40][41], co zostało potwierdzone tej nocy[42][43].
22 sierpnia 2024 podczas ostatniego dnia Krajowej Konwencji Demokratów przyjęła oficjalnie nominację partii na prezydenta Stanów Zjednoczonych Ameryki podczas czwartego dnia[44]. Jest pierwszą czarnoskórą kobietą nominowaną na prezydenta w wyborach oraz drugą kobietą (ostatnią była Hillary Clinton w 2016) nominowaną przez jedną z dwóch głównych sił politycznych w Stanach Zjednoczonych[45] i pierwszą nominowaną, która nie brała udziału w prawyborach jako kandydat na prezydenta od czasu Huberta Humphreya w 1968 roku[46].
W wyborach, które odbyły się 5 listopada 2024, Harris przegrała w Kolegium Elektorów, zdobywając 226 głosów elektorskich wobec 312 głosów Trumpa. Trump wygrał we wszystkich kluczowych stanach, a także utrzymał wszystkie stany, w których wygrał w 2020 roku[47][48][49]. Harris przegrała w głosowaniu powszechnym zdobywając 75 009 338 (48,3%), przy czym Trump otrzymał 77 297 721 (49,8%)[50]. Wygrała w m.in w Kalifornii, Massachusetts, Illinois, Nowym Jorku, Waszyngtonie i Wirginii[51].
Rok | Organ | Partia | Wynik[52] | |
---|---|---|---|---|
2003 | Prokurator okręgowa San Francisco | bezpartyjna | 66 248 (33,6%)![]() | |
137 111 (56,5%)![]() | ||||
2007 | 114 561 (98,5%)![]() | |||
2010 | Prokurator generalna Kalifornii | Partia Demokratyczna | 4 442 781 (46,1%)![]() | |
2014 | 2 177 480 (53,2%)![]() | |||
4 102 649 (57,5%)![]() | ||||
2016 | Senator Stanów Zjednoczonych | 3 000 689 (39,9%)![]() | ||
7 542 753 (61,6%)![]() | ||||
2020 | Prawybory prezydenckie Partii Demokratycznej | 844 (0,00%)![]() | ||
Prawybory wiceprezydenckie Partii Demokratycznej | ![]() | |||
wiceprezydent Stanów Zjednoczonych | 306 (56,88%)![]() | |||
2024 | prezydent Stanów Zjednoczonych | 226
(48,3%) |
Harris wspiera ruch pro-choice[53]. W czasie kampanii prezydenckiej w 2019 roku opowiedziała się za tym, aby poszczególne stany przed ograniczeniem dostępu kobiet do aborcji, musiały uzyskać zgodę władz federalnych[54]. Uważa, że należy walczyć z dyskryminacją rasową, zreformować policję i wymiar sprawiedliwości[55][56][57]. Poparła zaproponowaną przez progresywnego senatora Berniego Sandersa ustawę Medicare for All oraz podniesienie płacy minimalnej do $15 na godzinę na poziomie federalnym[54]. Wspiera małżeństwa osób tej samej płci[58]. Uważa, że „wierność praworządności stanowi podstawę amerykańskiej demokracji”[59].
Jest baptystką[3]. Jej mężem od 2014 roku jest Douglas Emhoff, prawnik[60]. Jest macochą dwojga dzieci, w tym artystki Elli Emhoff[61].
W 2005 roku National Black Prosecutors Association przyznało Kamali Harris Nagrodę Thurgooda Marshalla[62]. W tym samym roku Newsweek umieścił ją na liście „20 najpotężniejszych kobiet w Stanach Zjednoczonych”[63]. W 2006 roku Uniwersytet Howarda nagrodził ją „za wybitną pracę na polach prawa i służby publicznej[64]. W 2008 roku miesięcznik California Lawyer uznał ją za jedną z 34 prawników roku[65]. W 2008 reporterka The New York Times wymieniła, ją jako potencjalną przyszłą prezydent Stanów Zjednoczonych[66].
W 2010 roku The Daily Journal uznał Kamalę Harris za jedną ze 100 najlepszych prawników w Kalifornii[67]. W 2013 roku tygodnik Time nazwał ją jedną ze 100 najbardziej wpływowych osób na świecie[68]. W 2018 r. uzyskała ECOS Environmental Award[69]. Razem z Joem Bidenem została uhonorowana nagrodą Człowiek Roku 2020 magazynu „Time”[70].
Stan | Data | Uniwersytet | Tytuł naukowy | Źr. |
---|---|---|---|---|
![]() |
15 maja 2015 | Uniwersytet Południowej Kalifornii | Doctor of Laws | [71] |
![]() |
13 maja 2017 | Uniwersytet Howarda | Doctor of Humane Letters | [72] |
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.