Kanclerz wielki litewski

Kanclerz wielki litewski – urzędnik centralny Wielkiego Księstwa Litewskiego.

Posiadał podobny zakres władzy, jak kanclerz wielki koronny. Przyjęło się, iż kancelaria litewska zajmowała się polityką wschodnią Rzeczypospolitej, a koronna – kontaktami z państwami zachodnimi. Od czasu unii lubelskiej (1569) wprowadzono tzw. zasadę kompetencji terytorialnej. Gdy monarcha przebywał na Litwie, kancelaria litewska przejmowała prowadzenie spraw ogólnopaństwowych.

W senacie kanclerz wielki litewski zasiadał za koronnym, choć te urzędy były równorzędne.

Lista kanclerzy wielkich litewskich

• Mikołaj Małdrzyk (1429)
• Sudywoj Wolimuntowicz (1441–1444)
• Fedko Kozłowski (1444–1452)
• Michał Kieżgajło (1444–1476)
• Olechno Sudymuntowicz (1478–1491)
• Mikołaj Radziwiłłowicz (1492–1507)
• Mikołaj Radziwiłł (1507–1522)
• Olbracht Gasztołd (1522–1539)
• Jan Hlebowicz (1546–1549)
• Mikołaj Radziwiłł Czarny (1550–1565)
• Mikołaj Radziwiłł Rudy (1566–1579)
• Ostafi Bohdanowicz Wołłowicz (1579–1587)
• Lew Sapieha (1587–1623)
• Albrycht Stanisław Radziwiłł (1623–1658)
• Krzysztof Zygmunt Pac (1658–1684)
• Marcjan Aleksander Ogiński (1684–1690)
• Dominik Mikołaj Radziwiłł (1690–1698)
• Karol Stanisław Radziwiłł (1698–1720)
• Michał Serwacy Wiśniowiecki (1720–1735)
• Jan Fryderyk Sapieha (1735–1752)
• Michał Fryderyk Czartoryski (1752–1775)
• Aleksander Michał Sapieha (1775–1792)

Zobacz też

• Kanclerz wielki koronny
• Wielki Kanclerz – kościelny tytuł uniwersytecki