Kościół Wszystkich Świętych w Cudzynowicach

Kościół Wszystkich Świętych w Cudzynowicach – drewniany, rzymskokatolicki kościół parafialny zlokalizowany w centrum wsi Cudzynowice w powiecie kazimierskim (województwo świętokrzyskie).

Kościół Wszystkich Świętych w Cudzynowicach

nr rej. 367 z 1957-01-12, 240 z 1967-02-11, A.185/1-2 z 2008-10-01
kościół parafialny
Fasada wejściowa
Państwo	Polska
Miejscowość	Cudzynowice
Adres	Cudzynowice 97
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
parafia	Wszystkich Świętych w Cudzynowicach
Wezwanie	Wszyscy Święci
Historia Data zakończenia budowy po 1757 Data poświęcenia 20 czerwca 1762
Dane świątyni Świątynia • materiał bud. • drewno
Położenie na mapie gminy Kazimierza Wielka Kościół Wszystkich Świętych w Cudzynowicach
Położenie na mapie Polski Kościół Wszystkich Świętych w Cudzynowicach
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego Kościół Wszystkich Świętych w Cudzynowicach
Położenie na mapie powiatu kazimierskiego Kościół Wszystkich Świętych w Cudzynowicach
50°17′22,2781″N 20°29′01,9021″E

Historia

Wnętrze

Pierwsza drewniana świątynia we wsi wzniesiona została przed 1326 na wzgórzu o nazwie Koci Zamek na rozwidleniu dróg do Skalbmierza i Krakowa. W 1589 (wizytacja) obiekt ten miał dwa ołtarze, wieżę z sygnaturką oraz wolnostojącą dzwonnicę z dwoma dzwonami. Możliwe, że wówczas kościół przeniesiono ze wzgórza Koci Zamek w pobliże dworu Ślizów-Czudzinowskich, czyli na obecne miejsce i odnowiono. Stara świątynia stała do początku XVII wieku. W 1608 biskup Piotr Tomicki przyłączył parafię do Kazimierzy Wielkiej i w 1610 polecił zamknąć stary kościół. W 1634 poświadczono odbudowę obiektu, natomiast w 1727 w kościele były trzy ołtarze, ambona, konfesjonał, podłoga z drewna, ławki, zakrystia, chór, trzynaście obrazów na płótnie, srebrny krzyż, dwie mosiężne lampy i naczynia liturgiczne^[1].

W 1757 właścicielka Cudzynowic, Teresa z Morsztynów Ossolińska, kasztelanowa sandomierska, postanowiła wznieść we wsi nowy kościół. Rozebrano wówczas stary i na jego miejscu stanął obecny, konsekrowany 20 czerwca 1762 przez biskupa Kajetana Sołtyka, który ofiarował srebrną, pozłacaną, barokową monstrancję, relikwiarz Krzyża Świętego i drugi, z relikwiami św. Antoniego z Padwy^[1][2].

Do nowego obiektu przeniesiono część wyposażenia ze starego kościoła. Remonty w świątyni przeprowadzono w 1826, 1849 i 1891. W 1913 wnętrze odmalowano. Po 1945 zbudowano skarbczyk. W 1992 dach gontowy wymieniono kryty blachą miedzianą, a w 1993 odnowiono dzwonnicę. W latach 2002-2003 odnowiono polichromie na stropie prezbiterium, natomiast w 2011 na stropie nawy i w nawie. Przy tej okazji przeprowadzono też inne prace, m.in. posadzkarskie^[2].

Architektura i wyposażenie

Do najcenniejszych zabytków w kościele należą, pochodzące najpewniej ze świątyni poprzedniej:

• drewniana gotycka rzeźba Matki Boskiej z Dzieciątkiem (koniec XIV wieku),
• belka łuku tęczowego wraz z krzyżem (pierwsza połowa XV wieku),
• drewniane figury św. Doroty i św. Katarzyny (druga połowa XV wieku).

Na wyposażenie składają się ponadto rokokowa monstrancja (połowa XVIII wieku), relikwiarze, kielichy i naczynia liturgiczne z cyny, jak również ornaty^[3].

Obok kościoła stoi czworoboczna, drewniana, współczesna świątyni dzwonnica pokryta gontem, z trzema dzwonami, przy czym najstarszy został odlany w Gdańsku w 1759 przez Emmanuela Wittwerka, o czym informuje stosowna inskrypcja. Drugi dzwon pochodzi z 1867 i odlano go prawdopodobnie na 110. rocznicę budowy nowego kościoła. Trzeci odlano w zakładzie braci Felczyńskich w 1981 z okazji wyboru Karola Wojtyły na papieża^[3].

Galeria

• 
  Widok od prezbiterium
• 
  Dzwonnica