Kompania graniczna KOP „Pieszczaniki”

Kompania graniczna KOP „Pieszczaniki” – pododdział graniczny Korpusu Ochrony Pogranicza pełniący służbę ochronną na granicy polsko-radzieckiej.

Kompania graniczna KOP „Pieszczaniki”

Historia
Państwo	Polska
Rozformowanie	1939
Organizacja
Dyslokacja	Pieszczaniki
Formacja	Korpus Ochrony Pogranicza
Podległość	batalion KOP „Sienkiewicze”

Rozmieszczenie batalionu KOP „Sienkiewicze” w 1931

Formowanie i zmiany organizacyjne

Na podstawie rozkazu Ministra Spraw Wojskowych nr 1600/tjn./O.de B/25, w drugim etapie organizacji Korpusu Ochrony Pogranicza, w terminie do 1 marca 1925 sformowano 16 batalion graniczny ^[1], a w jego składzie 1 kompanię graniczną KOP. W listopadzie 1936 kompania liczyła 2 oficerów, 8 podoficerów, 4 nadterminowych i 82 żołnierzy służby zasadniczej^[a]. W 1939 1 kompania graniczna KOP „Pieszczaniki” podlegała nadal dowódcy batalionu KOP „Sienkiewicze”^[2].

Osobny artykuł: kompanie graniczne Korpusu Ochrony Pogranicza.

Służba graniczna

Podstawową jednostką taktyczną Korpusu Ochrony Pogranicza przeznaczoną do pełnienia służby ochronnej był batalion graniczny. Odcinek batalionu dzielił się na pododcinki kompanii, a te z kolei na pododcinki strażnic, które były „zasadniczymi jednostkami pełniącymi służbę ochronną”, w sile półplutonu. Służba ochronna pełniona była systemem zmiennym, polegającym na stałym patrolowaniu strefy nadgranicznej i tyłowej, wystawianiu posterunków alarmowych, obserwacyjnych i kontrolnych stałych, patrolowaniu i organizowaniu zasadzek w miejscach rozpoznanych jako niebezpieczne, kontrolowaniu dokumentów i zatrzymywaniu osób podejrzanych, a także utrzymywaniu ścisłej łączności między oddziałami i władzami administracyjnymi^[3]. Miejscowość, w którym stacjonowała kompania graniczna, posiadała status garnizonu Korpusu Ochrony Pogranicza^[4].

1 kompania graniczna „Pieszczaniki” w 1934 ochraniała odcinek granicy państwowej szerokości 26 kilometrów 355 metrów^[5].Po stronie sowieckiej granicę ochraniały zastawy „Sukacze”, „Maczkowce”, „Łopatina Góra” i „Wołcza” z komendantury „Turów”^[6] .

Kompanie sąsiednie:

• 3 kompania graniczna KOP „Lenin” ⇔ 1 kompania graniczna KOP „Olhomel” – 1928^[7], 1929^[8], 1931^[6] , 1932^[9], 1934^[10], 1938^[11]

Struktura organizacyjna

Strażnice kompanii w latach 1928 – 1929^[7][8]

• strażnica KOP „Budy”
• strażnica KOP „Rudnia”
• strażnica KOP „Most Kolejowy”
• strażnica KOP „Zaprosie”
• strażnica KOP „Wilcza”
• strażnica KOP „Pieszczaniki”

Strażnice kompanii jesienią 1931^[6]  i w 1934^[10]

• strażnica KOP „Rudnia”^[b]
• strażnica KOP „Most Kolejowy”
• strażnica KOP „Zaprosie”^[c]
• strażnica KOP „Wilcza”^[d]

Strażnice kompanii w 1932^[9]

• strażnica KOP „Rudnia”
• strażnica KOP „Most Kolejowy”
• strażnica KOP „Pieszczaniki”
• strażnica KOP „Zaprosie”
• strażnica KOP „Wilcza”

Strażnice kompanii w 1938^[11]

• strażnica KOP „Budy”
• strażnica KOP „Rudnia”
• strażnica KOP „Most Kolejowy”
• strażnica KOP „Wilcza”

Organizacja kompanii 17 września 1939^[12][13]:

• dowództwo kompanii
• pluton odwodowy
• 1 strażnica KOP „Budy”
• 2 strażnica KOP „Rudnia”
• 3 strażnica KOP „Most Kolejowy”
• 4 strażnica KOP „Wilcza”

Dowódcy kompanii

• kpt. Jan Tomicki (25 X 1928 – 22 III 1931 → do 12 pp)^[14] 
• kpt. Marek Hajdasz (22 III 1931 – 26 VIII 1931 → dowódca kompanii szkolnej)^[14] 
• kpt. Mieczysław Ostrowski (26 VIII 1931 – 11 III 1933 → do 66 pp)^[14] 
• kpt. Henryk Niechwila (22 III 1933 – )^[14] 
• kpt. Stefan Karyszkowski^[e] (- 1939)

Uwagi

1. Wykaz stanów etatowych oficerów, podoficerów i żołnierzy KOP przesłanych przez ppłk. dypl. Franciszka Węgrzyna ze sztabu KOP do I oficera do zleceń GISZ płk. dypl. Kazimierza Glabisza. → Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 367
2. wieś Rudnia, gmina Lenin, powiat łuniniecki, województwo poleskie
3. zaścianek Zaprosie, gmina Lenin, powiat łuniniecki, województwo poleskie
4. kolonia Wilcza, gmina Lenin, powiat łuniniecki, województwo poleskie
5. Karyszkowski Stefan Henryk, kpt. piech., w KOP od 1937 do mobilizacji dca 1 kompanii granicznej „Pieszczaniki”. We wrześniu 1939 na dotychczas zajmowanym stanowisku. → Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 724