Kopalnia węgla brunatnego Kalor

Kopalnia węgla brunatnego Kalor – nieistniejąca podziemna kopalnia węgla brunatnego działająca w latach 1934–1944 w Nowosielicy^[1], obecnie na terenie Ukrainy.

Górnicy rozpoczynający prace przy kopalni węgla brunatnego Kalor w Nowosielicy, 1931 r.

Warunki geologiczne

1. PATRZ Kopalnia węgla brunatnego Leopold#Warunki geologiczne

Wcześniejsze wydobycie węgla w Nowosielicy

Węgiel brunatny w rejonie Nowosielicy był eksploatowany co najmniej od XIX wieku. W 1905 roku wydobycie zostało czasowo zaniechane^[2] . W 1906 roku wcześniejsza od Kalora kopalnia w Nowosielicy została wymieniona łącznie jako Dżurów-Nowosielice, której właścicielem był Leopold Lityński. Wydobycie roczne obu kopalń wyniosło w 1905 roku 34634,2 tony^[3] .

Historia kopalni

Pierwsze przygotowawcze prace górnicze w celu rozpoczęcia działania kopalni ruszyły w 1931 roku^[4] i trwały do 1933 roku^[5].
14 lipca 1932 roku Urząd Górniczy w Stanisławowie zatwierdził plan kopalni^[6].
2 grudnia 1932 podpisano umowę na eksploatację węgla na polu górniczym Jakub pomiędzy firmą Kalor, której założycielami byli: Kornel Serbiński, absolwent Akademii Górniczej w Krakowie, oraz inż. Jan Janowicz^[7] z jednej strony, a Gustawem, Ludwikiem i Ferdynandem Chałupami z drugiej^[8], od których firma Kalor ponadto kupiła inną kopalnię^[8].
Zakład obejmował cztery szyby: jeden wentylacyjny i trzy szyby wydobywcze o maksymalnej głębokości 30 metrów^[9], a także kuźnię i sortownię^[6]. Sprzęt zakupiono od nieczynnej kopalni węgla brunatnego Zygmunt w Dżurowie^[7].
Pierwszy urobek został wydobyty na powierzchnię z początkiem 1934 roku^[5]. Praca kopalni została zatrzymana 11 kwietnia 1936 roku w wyniku spadku popytu na węgiel produkowany przez ten zakład na rzecz węgla kamiennego ze Śląska^[1]. Szyb kopalni został zlikwidowany poprzez zasypanie^[10]. W 1939 roku na teren Nowosielicy wkroczyła armia radziecka, co skutkowało znacjonalizowaniem kopalni i wznowieniem jej pracy^[11]. Na początku października 1939 roku wydobycie wynosiło około 1 tonę na dzień, w następnym miesiącu wzrosło do 10 ton dziennie^[11]. 1 sierpnia 1941 Nowosielica została zajęta przez wojska hitlerowskie, co wiązało się również z przejęciem kopalni przez Niemców. Zakład pracował w tym czasie całą dobę^[12]. W 1944 roku kopalnia ponownie trafiła w ręce radzieckie, górnicy zostali wysłani na front, maszyny wywiezione do kopalni węgla^[1] w Trościańcu, a praca zakładu została ponownie zatrzymana^[11].

Zobacz też

• Kopalnia węgla brunatnego Leopold w pobliskim Dżurowie