Krokoit

Krokoit – minerał, chromian ołowiu(II) (PbCrO₄); nazwa wywodzi się od gr. krokoeis (szafranowy) – aluzja do jego barwy. Jest pomarańczowy lub pomarańczowoczerwony, rzadziej o odcieniu żółtym.

Krokoit

Krokoit z Dundas, Tasmania.
Właściwości chemiczne i fizyczne
Skład chemiczny	PbCrO4
Twardość w skali Mohsa	2,5-3[1]
Przełam	muszlowy[2]
Łupliwość	wyraźna lub niewyraźna[2]
Pokrój kryształu	słupkowy, pryzmatyczny, igiełkowy[2]
Układ krystalograficzny	jednoskośny, pryzmatyczny[1][2]
Gęstość	5,9–6,1 g/cm3[2]
Właściwości optyczne
Barwa	hiacyntoczerwona lub pomarańczowa
Rysa	żółtawo-pomarańczowa
Połysk	szklisty[2], żywiczny, woskowy[1]
Współczynnik załamania	2,290–2,660[2] dwuosiowy (+)
Inne	dwójłomność: 0,370 (bardzo wysoka)[2] dyspersja (optyka): bardzo silna[2] pleochroizm: słaby[2] X = czerwono-pomarańczowy Y = X Z = krwistoczerwony
Dodatkowe dane
Klasyfikacja Strunza	7.FA.20

Właściwości

Tworzy kryształy o pokroju słupkowym, pręcikowym, igiełkowym. Na ich ścianach widoczne są pionowe zbrużdżenia. Występuje w skupieniach zbitych, ziarnistych, pręcikowych. Tworzy naloty, powłoki i naskorupienia. Matowieje wystawiony na działanie promieni słonecznych. Najładniejsze kryształy o długościach dochodzących do kilkunastu centymetrów znajdowane są w kawernach i szczelinach skalnych. Jest kruchy, przezroczysty lub półprzezroczysty^[2], o diamentowym połysku. Jest izostrukturalny z monacytem. Czasami tworzy kryształy mieszane z cerusytem. Jego odmiana o znaczeniu gemmologicznym to berzowit. Rozpuszcza się w kwasie solnym.

Występowanie

Powstaje w strefie utleniania kruszców ołowiu. Minerał bardzo rzadki. Najczęściej współwystępuje w paragenezie z takimi minerałami jak cerusyt, piromorfit, galena, gibbsyt, wulfenit, limonit, kwarc, goethyt, wanadynit^[1]. Spotykany jest w złożach chromitu i żyłach kwarcowych.

Miejsca występowania

Świat: Najpiękniejsze okazy, dochodzące nawet do 20 cm, pochodzą z: Tasmanii – Dundas. Minerał ten występuje również w rejonie Uralu (Berezowsk, Murzinsk, Niżny Tagił) – Rosja, w Brazylii (Goyabeira, Minas Gerais), w USA (Pensylwania, Kalifornia, Arizona), na Filipinach (Labo, Luzon), w Zimbabwe. W Europie występuje w Niemczech, Francji i Rumunii.

W Polsce niewielkie, kilkumilimetrowe kryształy znaleziono w triasowych dolomitach w Bobrownikach (okolice Tarnowskich Gór – Górny Śląsk).

Zastosowanie

• atrakcyjny i ceniony^{[przez kogo?]} kamień kolekcjonerski
• rzadko bywa wykorzystywany w jubilerstwie – najcenniejsze kryształy są ciemnopomarańczowe, przezroczyste, iryzujące. Najczęściej nadaje się im szlif kaboszonowy.
• po sproszkowaniu otrzymywano tzw. żółcień chromową (identyczna pod względem składu chemicznego żółcień ma zastosowanie w malarstwie).