Książę i księżna Osuny z dziećmi

Książę i księżna Osuny z dziećmi^[1] (hiszp. Familia de Osuna lub Los duques de Osuna y sus hijos) – obraz olejny hiszpańskiego malarza Francisca Goi przedstawiający rodzinę hiszpańskich arystokratów, książąt Osuny^[2][3].

Książę i księżna Osuny z dziećmi

Autor	Francisco Goya
Data powstania	1788
Medium	olej na płótnie
Wymiary	225 × 174 cm
Miejsce przechowywania
Lokalizacja	Prado

Okoliczności powstania

Pedro Téllez-Girón, książę Osuny i jego żona María Josefa Pimentel, księżna Benavente zostali pierwszymi mecenasami Goi w Madrycie, ich protektorat nadał tempa karierze malarza. W latach 1785–1817 Goya namalował dla nich około 30 dzieł – portrety patronów i ich dzieci, sceny religijne, a także serię obrazów gabinetowych, których tematem były czarownice i gusła. Po śmierci księcia w 1807 malarz kontynuował pracę dla jego wdowy, m.in. portretując ich dorosłe córki i synów^[4].

Opis obrazu

Książę i księżna zostali przedstawieni razem z czworgiem ich dzieci: po lewej stronie stoi mały Francisco de Borja, przyszły X książę Osuny, a na poduszce siedzi jego młodszy brat Pedro, przyszły dyrektor Muzeum Prado. Przy matce stoi czteroletnia Joaquina, przyszła markiza Santa Cruz^[5]. Rękę ojca trzyma najstarsze z dzieci – Josefa Manuela, przyszła markiza Camarasa^[6]. Najmłodsza córka książąt, Manuela, przyszła księżna Abrantes, nie pojawia się na obrazie, gdyż urodziła się dopiero w 1793. Goya sportretował ją jako dorosłą kobietę w 1816^[7].

Goya namalował dzieci z wielką czułością, podkreślając ich niewinność i słodycz. Charakterystyczne dla malarza jest także portretowanie dzieci z ulubioną zabawką lub zwierzątkiem. Postaci zostały przedstawione na neutralnym tle, wszystkie znajdują się w cieniu oprócz samego księcia, na którego postać pada strumień światła. Zastosowane kolory są dość jednolite, dominują odcienie szarości, zieleni i różu. Wyjątkiem jest postać księcia mającego na sobie ciemne ubranie z czerwonymi akcentami. Typowe dla malarza swobodne pociągnięcia pędzlem są szczególnie widoczne na pomponach poduszki. Uwagę zwraca także przezroczystość koronek wokół kołnierzy i mankietów oraz postać małego pieska chowającego się u stóp księcia. Widoczny jest wpływ portretu angielskiego, zwłaszcza Thomasa Gainsborough^[8].

Proweniencja

Obraz należał do kolekcji sztuki rodziny książąt Osuny do 1897, kiedy został przez nią przekazany Muzeum Prado^[9].