Latvijas futbola 1. līga

Latvijas futbola 1. līga − liga będąca drugim poziomem rozgrywek piłkarskich na Łotwie. Organizowana jest od 1992 roku przez Łotewski Związek Piłki Nożnej. Rozgrywana systemem wiosna - jesień, przeważnie od kwietnia do listopada. Najlepsza drużyna awansuje do Virslīgi, zaś wicemistrz gra baraż z przedostatnim zespołem najwyższej ligi (w 2019 roku przez powiększenie Virslīgi w barażu wyjątkowo grała ostatnia FS Metta/LU).

Latvijas futbola 1. līga

Optibet Nākotnes līga

Państwo	Łotwa
Dyscyplina	piłka nożna
Organizator rozgrywek	Latvijas Futbola federācija
Data założenia	1992
Założyciel	Latvijas Futbola federācija
Rozgrywki
Liczba drużyn	14 (2023)
Zwycięzca	FS Jelgava (2022)
Wyższy poziom ligowy	Virslīga
Niższy poziom ligowy	2. līga
Puchary	Puchar Łotwy w piłce nożnej
Zwycięzcy
Pierwszy zwycięzca	Decemviri Rīga
Najwięcej zwycięstw	FB Gulbene, FK Zibens/Zemessardze (2 razy)
Strona internetowa

Ze względów sponsorskich rozgrywki funkcjonują obecnie pod nazwą Optibet Nākotnes līga^[1].

Sponsorzy tytularni rozgrywek

• 2007-2008 Traffic auto advert – agencja reklamowa
• 2014 SYFORM – włoski producent suplementów diety
• 2015 -2019 Komanda.lv – sklep z wyposażeniem sportowym
• 2021 - ... Optibet^[2][3][4] - sieć kasyn on-line oraz barów sportowych

Formuła turnieju

Liczba uczestników praktycznie co roku zmienia się z powodów licencyjnych, karnych degradacji,^[5] czy reorganizacji lig. Zespoły grają ze sobą 2 razy. Ten format obowiązuje od samego początku rozgrywek z wyłączeniem okresu 1998–2003 -wówczas rozgrywano 3 lub 4 rundy. W 2018 roku(inne języki) wyjątkowo wprowadzono baraże dla 4 najlepszych drużyn ligi. Rok później zrezygnowano z tej formuły, oraz w wyniku reorganizacji lig zwiększono liczbę miejsc spadkowych do 3. W 2020 roku doszło do kolejnych zmian.

Reorganizacja ligi

I etap (2019)

W wyniku wprowadzenia w 2019 roku do systemu ligowego 1. līgi B (umieszczono tam rezerwy klubów z Virslīgi), najsłabsze drużyny docelowo nie spadały już do 2. līgi, lecz do 1. līgi B. W 10-zespołowej 1. līdze wyznaczono 3 miejsca zagrożone relegacją. Formuła awansów pozostała bez zmian^[6].

II etap (2020)

1. līga B finalnie okazała się projektem jednorocznym, federacja zadecydowała, że rozgrywki rezerw od 2020 roku toczyć się będą poza systemem ligowym. 1. līga docelowo miała zachować swój 10-drużynowy format, ale z powodu braku chętnych sezon 2020 wystartował w 9-zespołowym składzie. Najsłabsza drużyna spada do 2. Līgi, a przedostatnia rozgrywa baraż o utrzymanie z wicemistrzem trzeciego poziomu rozgrywek. Formuła awansów pozostała bez zmian^[6]. Z powodu pandemii koronawirusa na Łotwie w 2020 roku odwołano wszelkiego rodzaju baraże^[7].

III etap (2022)

Federacja ponownie dokonała zmian w formule rozgrywek zespołów rezerw klubów Virslīgi i zezwoliła na włączenie 4 takich drużyn do 1. līgi. Z tej możliwości skorzystały Riga FC, FK RFS, Valmiera FC i FK Tukums 2000. Rezerwy pozostałych klubów zostały włączone do niższych szczebli rozgrywek. Formuła awansów pozostała bez zmian względem poprzednich lat, natomiast zwiększono liczbę miejsc spadkowych: 2 najsłabsze drużyny spadają bezpośrednio, natomiast zespół z 12. miejsca rozegra baraż o utrzymanie przeciwko brązowym medalistom 2. Līgi^[8].

Uczestnicy (2023)

Źródło^[9].

1. JDFS Alberts (Ryga)
2. Skanstes SK (Ryga)
3. Leevon Saldus (Saldus)
4. Dinamo Rīga (Ryga)*
5. Grobiņas SC (Grobiņa)
6. FK Beitar (Ryga)
7. Rēzeknes (Rzeżyca)
8. FK Smiltene/BJSS (Smiltene)
9. JFK Ventspils (Windawa)
10. AFA Olaine (Olaine)
11. Riga FC-2 (Ryga)
12. FK RFS-2 (Ryga)
13. FK Tukums 2000/Tukuma SS-2 (Tukums)
14. Valmiera FC-2 / VSS (Valmiera)

*Klub wycofał się z rozgrywek po 22 kolejkach z powodu podejrzeń o ustawianie spotkań. Pozostałe 4 spotkania zostały uznane jako walkower dla przeciwnika, a dotychczasowe rezultaty zachowane^[10].

Liczba uczestniczących drużyn na przestrzeni lat

Źródło: do 2001^[11], od 2002^[1].

• 1992: 14 (klubów)
• 1993: 12
• 1994: 12
• 1995: 12
• 1996: 13
• 1997: 14
• 1998: 8
• 1999: 8
• 2000: 8
• 2001: 8
• 2002: 8
• 2003: 10
• 2004: 14^[11]
• 2005: 14^[11]
• 2006: 16
• 2007: 16
• 2008: 15
• 2009: 14^[11]
• 2010: 12^[11]
• 2011: 11
• 2012: 14^[11]
• 2013: 16
• 2014: 16
• 2015: 16
• 2016: 15
• 2017: 14
• 2018: 12
• 2019: 10
• 2020: 9
• 2021: 10
• 2022: 14
• 2023: 14

Zwycięzcy ligi

Źródło: do 2001^[11], od 2002^[1].

Sezon	1.	2.	3.
1992	Devemviri Rīga	Zenta Rīga	FK Kvadrāts
1993	Gemma-RFS	Baltnet Daugavpils	Skonto FC II
1994	FK Kvadrāts	Starts Brocēni	FK Jūrnieks
1995	FK Jūrnieks	FK Lokomotīve	FK Jaunība
1996	Vecrīga Rīga	FK Valmiera	ASK-Flaminko
1997	Ranto-AVV*	FK Jūrnieks	VAD
1998	Policijas FK	FK Jaunība	Skonto/Metāls
1999	LU/Daugava	LBB-Mido*	Zibens/Zemessardze
2000	Zibens/Zemessardze	Skonto/Metāls	FK Auda
2001	FK Auda	RKB Arma	Skonto/Metāls
2002	RKB Arma	FC Ditton	Zibens/Zemessardze
2003	FK Jūrmala	FK Multibanka	FC Ditton
2004[11]	FK Ventspils II	Skonto FC-2	FK Liepājas Metalurgs II
2005[11]	Skonto FC-2	FK Ventspils II	SK Dižvanagi
2006	JFK Olimps	FC Ditton-2	Skonto FC-2
2007	FK Vindava	SK Blāzma	FK Auda
2008	FK Daugava Rīga	FC Tranzit	FK Jaunība Ryga
2009[11]	FK Jelgava	FK Jaunība Ryga	FK Liepājas Metalurgs II
2010[11]	FB Gulbene	FC Jūrmala	FK Daugava Rīga/RFS
2011	FS Metta/LU	FK Spartaks Jurmała	FK Liepājas Metalurgs II
2012[11]	FK Liepājas Metalurgs II	Ilūkstes NSS	Skonto FC II
2013	BFC Daugavpils	FB Gulbene	FK Ventspils-2
2014	FB Gulbene	Rēzeknes FA/BJSS	Valmiera Glass VIA
2015	FC Caramba/Dinamo	Valmiera Glass VIA	FK Rīgas Futbola skola
2016	SK Babīte	AFA Olaine	FK Auda
2017	Valmiera Glass VIA	FK Progress/AFA Olaine	BFC Daugavpils
2018	BFC Daugavpils/Progress	SK Super Nova	FK Tukums 2000
2019	FK Tukums 2000	SK Super Nova	FK Smiltene
2020**	FC Lokomotiv Daugavpils	FK Auda	Grobiņas SC
2021**	FK Auda	FK Tukums 2000	SK Super Nova
2022	FS Jelgava	Riga FC-2	Grobiņas SC

*kluby znane potem pod nazwą RKB Arma

**Sezon 2020 zakończono przedwcześnie z powodu pandemii koronawirusa na Łotwie. Federacja podjęła decyzję o anulowaniu wszystkich rozgrywek poniżej Virslīgi w dniu 06.11.2020^[7][1]. Wyniki w tabeli obowiązujące na tamten dzień uznano za wiążące, mimo że nie wszyscy rozegrali jednakową liczbę spotkań. Baraże o Virslīgę, w których miała wziąć udział Auda z Mettą zostały odwołane^[7]. Sezon przedwcześnie zakończono także w 2021 roku, z tej samej przyczyny^[1]. Tym razem jednak liczbę punktów zdobytych przez daną drużynę dzielono przez liczbę rozegranych przez klub meczów^[12].

Rekordy

Najwięcej straconych bramek w sezonie: FK Pļaviņas DM (228), 2014 rok.

Najwięcej strzelonych bramek w sezonie: FC Caramba/Dinamo (142), 2015 rok.

Najwięcej karnie zdegradowanych drużyn w sezonie: 2 zespoły, 2017 rok. (FK Jēkabpils/JSC i FK Ogre za ustawianie spotkań)

Najwyższy wynik^[13]: FK Rīgas Futbola skola 20-0 FK Pļaviņas DM, 25. października 2014 roku.

Najlepszy strzelec: Dmitri Kuzmin (FK Tukums 2000), 47 bramek, 2016 rok.

Polacy w 1. līdze

• Kamil Wojciechowski (FK Auda), kwiecień 2019, bez debiutu^[14].
• Mariusz Strojczyk (FK Dinamo Ryga), trener, lipiec 2023 - październik 2023^[15]