Loading AI tools
edycja letnich igrzysk olimpijskich, przeprowadzona w Antwerpii w Belgii Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Letnie Igrzyska Olimpijskie 1920 (oficjalnie Igrzyska VII Olimpiady) – edycja letnich igrzysk olimpijskich, przeprowadzona w Antwerpii w Belgii pomiędzy 23 kwietnia a 12 września 1920 roku (ceremonia otwarcia miała miejsce 14 sierpnia 1920 roku)[1].
Plakat Letnich Igrzysk Olimpijskich 1920 | |
IO 1916 | |
---|---|
Stolica igrzysk | |
Liczba ekip |
29 |
Liczba sportowców |
2626 (2561 mężczyzn i 65 kobiet) |
Liczba konkurencji |
158 w 25 dyscyplinach |
Otwarcie | |
Rozpoczęcie | |
Oficjalne otwarcie |
Albert I (król Belgów) |
Zamknięcie | |
Przysięga olimpijska |
Victor Boin (sportowcy) |
Stadion |
W igrzyskach wzięło udział 2626 sportowców (2561 mężczyzn i 65 kobiet) z 29 krajów, którzy rywalizowali w 158 zawodach sportowych w 25 dyscyplinach[2][1]. Klasyfikację medalową wygrały Stany Zjednoczone z dorobkiem 95 medali[1].
W czerwcu 1914 roku w Paryżu w atmosferze pogarszającej się sytuacji międzynarodowej odbył się VI Kongres Olimpijski , na którym omawiano kandydatury Amsterdamu, Antwerpii, Budapesztu i Rzymu do miana gospodarza letnich igrzysk olimpijskich w 1920 roku[3]. 23 czerwca, podczas 16. sesji Międzynarodowego Komitetu Olimpijskiego (MKOl), zaakceptowano kandydatury Antwerpii i Budapesztu z nieznaczną preferencją dla tego drugiego miasta[4][3]. Członkowie MKOl nie zdołali jednak dokonać ostatecznego wyboru, a mający miejsce niedługo później wybuch I wojny światowej uniemożliwił dalszy postęp w procedurze wybierania[3].
W 1915 roku ofertę organizacji igrzysk olimpijskich w 1920 roku złożył Lyon, jednak po pewnych dyskusjach zgodził się wesprzeć Antwerpię i odroczyć swoją kandydaturę do 1924 roku, jeśli doświadczająca działań wojennych Antwerpia zostanie wyzwolona na czas, aby zorganizować imprezę. Poparcie dla Belgii ze strony Francji, wówczas wiodącego państwa w MKOl, oznaczało również, że Budapeszt, należący wówczas do wrogiego stronnictwa w I wojnie światowej, nie miał szans na organizację Letnich Igrzysk Olimpijskich 1920 przeciwko Antwerpii[3].
Wkrótce po rozejmie z listopada 1918 roku de facto kończącym I wojnę światową MKOl postanowił dać Antwerpii pierwszeństwo, jeśli nadal chciałaby ona zorganizować Letnie Igrzyska Olimpijskie 1920, co oznaczało, że zgłoszone w międzyczasie oferty organizacji igrzysk z miast amerykańskich: Cleveland, Filadelfii i Atlanty (dodatkowo władze Kuby planowały zgłoszenie kandydatury Hawany) nie były na poważnie brane pod uwagę[3]. W marcu 1919 roku Belgijski Komitet Olimpijski podjął decyzję o kontynuowaniu starań o organizację igrzysk, a 5 kwietnia 1919 roku, podczas pierwszej po I wojnie światowej sesji MKOl w Lozannie, Antwerpia została oficjalnie ogłoszona gospodarzem Igrzysk VII Olimpiady w 1920 roku[3][5]. Wybór Antwerpii jako gospodarza imprezy był w dużej mierze hołdem MKOl wobec Belgii, której wojska bohatersko walczyły z Niemcami po ich napaści na belgijskie terytorium w okresie I wojny światowej i która jako państwo zapłaciła wysoką cenę za działania wojenne[5][4]. Belgowie zobowiązali się do zorganizowania igrzysk pomimo zmagań ze zniszczeniami wojennymi i krótkiego czasu na przygotowania[5].
Z powodu dopiero co zakończonej I wojny światowej cała Europa była spustoszona, w związku z czym trudno było zdobyć fundusze i materiały na organizację igrzysk. Kiedy sportowcy przybyli do Antwerpii, budowa wielu obiektów sportowych, w tym Stadionu Olimpijskiego, nie była jeszcze ukończona. W czasie trwania imprezy sportowcy mieszkali w ciasnych kwaterach i spali na składanych łóżkach polowych[2].
Wszystkie zawody sportowe podczas igrzysk charakteryzowały się bardzo niską liczbą widzów – głównie dlatego, że po wojnie ludzi nie było stać na bilety. W związku z tym na organizacji igrzysk Belgia straciła ponad 600 milionów franków[2].
Jako że Komitet Organizacyjny Letnich Igrzysk Olimpijskich 1920 zbankrutował w trakcie igrzysk, nie został sporządzony żaden oficjalny raport z tej imprezy. Różne dokumenty z igrzysk zostały zarchiwizowane w siedzibie Belgijskiego Komitetu Olimpijskiego w Brukseli. Na podstawie tych dokumentów komitet w 1957 roku przygotował raport, który przez większość ekspertów jest uważany za w pełni kompletny pod względem dat, aktywności i statystyk[6].
Ceremonia otwarcia Letnich Igrzysk Olimpijskich 1920 odbyła się w sobotę 14 sierpnia na specjalnie wybudowanym z myślą o igrzyskach Stadionie Olimpijskim w Antwerpii[4]. Była godna uwagi z następujących powodów: po raz pierwszy w historii igrzysk olimpijskich wciągnięto na maszt flagę olimpijską, po raz pierwszy złożono przysięgę olimpijską, a także po raz pierwszy wypuszczono białe gołębie jako symbol pokoju[4][2][3].
Według raportu, rano w dniu otwarcia igrzysk „w katedrze odprawiono nabożeństwo ku pamięci sportowców, którzy zginęli za swój kraj, po którym odśpiewano Te Deum i przemówił Jego Eminencja Kardynał Mercier”. Po południu odbyła się właściwa ceremonia otwarcia, rozpoczęta paradą ekip sportowców z poszczególnych, w sumie 29, krajów, przed którymi szli chorążowie, ustawiający się w rzędzie na środku stadionu[4]. Następnie przemówienie wygłosił prezydent MKOl Henri de Baillet-Latour, a po jego zakończeniu król Belgów Albert I ogłosił oficjalne otwarcie Igrzysk VII Olimpiady[4][2]. Wówczas na stadion wniesiono flagę olimpijską, po czym uroczyście wciągnięto ją na maszt. Potem rozbrzmiały tybetańskie trąby, a gołębie mające na sobie barwy uczestniczących w igrzyskach narodów wzbiły się w niebo nad Antwerpią. Na koniec, belgijski sportowiec kilku specjalizacji i zarazem chorąży reprezentacji Belgii Victor Boin wszedł na podium i jako pierwszy atleta w historii złożył przysięgę olimpijską sportowców[4].
Rywalizacja na Letnich Igrzyskach Olimpijskich 1920 rozpoczęła się na długo przed ceremonią otwarcia, w kwietniu, kiedy to przeprowadzono zawody w sportach zimowych uprawianych na lodowisku: hokeju na lodzie (po raz pierwszy w programie igrzysk olimpijskich) i łyżwiarstwie figurowym (powróciło po debiucie na letnich igrzyskach olimpijskich w Londynie w 1908 roku) – obie te dyscypliny od 1924 roku, kiedy to miały miejsce pierwsze zimowe igrzyska olimpijskie, rozgrywane w Chamonix, są wyłącznie częścią programu zimowych igrzysk olimpijskich. W turnieju hokejowym zwyciężyła Kanada, która na podium wyprzedziła Stany Zjednoczone i Czechosłowację, zaś w łyżwiarstwie figurowym złotymi medalistami zostali: Szwed Gillis Grafström wśród solistów, jego rodaczka Magda Julin wśród solistek oraz Finowie Ludowika Jakobsson i Walter Jakobsson wśród par sportowych[4].
Przed oficjalnym otwarciem igrzysk odbyły się także zawody w łucznictwie, na których 54-letni Belg Hubert Van Innis zdobył sześć medali, w tym cztery złote, w polo, na których Wielka Brytania pokonała w finale Hiszpanię 13:11, a także w kolarstwie torowym i w szosowym[4].
Letnie Igrzyska Olimpijskie 1920 są pamiętane przez wzgląd na olimpijski debiut słynnego fińskiego biegacza długodystansowego Paava Nurmiego, jednego z tzw. „Latających Finów ”[7][2]. Nurmi zdobył na antwerpskich igrzyskach trzy spośród w sumie dziewięciu złotych medali olimpijskich w karierze: w biegu na 10 000 m, w biegu przełajowym indywidualnie i w biegu przełajowym drużynowo. W czwartej konkurencji, w której startował – biegu na 5000 m – zajął drugie miejsce, za Francuzem Josephem Guillemotem[3]. Z kolei rodak Nurmiego, Hannes Kolehmainen, mający na koncie zwycięstwa w biegach na 5000 m i na 10 000 m na rozegranych osiem lat wcześniej igrzyskach olimpijskich w Sztokholmie, wygrał maraton[7].
Zawody w szermierce zdominowali Włosi: Nedo Nadi i jego młodszy brat Aldo Nadi. Pierwszy z nich zdobył pięć złotych medali, zaś drugi w sumie cztery, w tym trzy wykonane z najcenniejszego kruszcu. Obaj stanęli przy tym na podium w konkurencji szabli indywidualnie – Nedo na najwyższym jego stopniu, zaś Aldo na drugim[7].
Program strzelectwa obejmował 20 konkurencji, w tym 10 drużynowych. Prym w nich wiedli Amerykanie: Willis Lee i Lloyd Spooner, którzy zdobyli po siedem medali, oraz Carl Osburn, który wywalczył sześć medali[7]. Strzelectwo na antwerpskich igrzyskach przyniosło też pierwszy w historii złoty medal olimpijski dla Brazylii: zdobył go Guilherme Paraense w konkurencji pistoletu wojskowego, 30 m[8]. Innym wartym odnotowania wydarzeniem w zawodach strzeleckich jest udział w nich Szweda Oscara Swahna, który w momencie rywalizacji miał 72 lata i ponad 250 dni, co do dziś (stan na 2024 rok) czyni go najstarszym uczestnikiem igrzysk olimpijskich w historii[2][9]. Mający na koncie udział w igrzyskach w 1908 i w 1912 roku (zdobył na nich w sumie pięć medali, w tym trzy złote) Swahn wywalczył w Antwerpii srebrny medal w konkurencji rundy podwójnej do sylwetki jelenia, drużynowo, przez co do dnia dzisiejszego (stan na 2024 rok) uchodzi za najstarszego zdobywcę medalu olimpijskiego[2].
Igrzyska w Antwerpii były miejscem debiutu olimpijskiego dla 6 państw: Brazylii, Czechosłowacji, Estonii, Królestwa Serbów, Chorwatów i Słoweńców, Monako oraz Nowej Zelandii (debiut jako samodzielne państwo; brała udział w igrzyskach w 1908 i w 1912 roku, ale jako cześć wspólnej reprezentacji z Australią – Australazji[3]).
Na igrzyska pojechał także reprezentant brytyjskiego Dominium Nowej Fundlandii, biegacz długodystansowy Eric Robertson , jednak na miejscu dowiedział się, że nie może reprezentować swojej ojczyzny, gdyż nie miała ona żadnego komitetu olimpijskiego ani związku sportowego, który mógłby potwierdzić jego status sportowca. W związku z tym Robertson startował na igrzyskach w barwach Wielkiej Brytanii[29].
Do udziału w Letnich Igrzyskach Olimpijskich 1920 nie zostały zaproszone państwa występujące przeciw zachodniej koalicji w I wojnie światowej (państwa centralne), które zarazem tę wojnę przegrały: Niemcy (uznawane przez pomysłodawcę nowożytnych igrzysk olimpijskich Pierre’a de Coubertina za „jedynych winowajców wybuchu wojny”), Austria, Węgry, Bułgaria i Turcja, która dodatkowo pochłonięta była odpieraniem, trwającej od maja 1919 roku greckiej inwazji[5][3]. Zaproszenia nie wysłano również do Rosji, co stanowiło część politycznego embarga ze strony Zachodu[5][3].
W marcu 1919 roku do udziału w igrzyskach olimpijskich w Antwerpii zaproszona została Polska. Był to spory sukces polityki zagranicznej odrodzonego po 123 latach zaborów państwa, bowiem nie posiadało ono swojego przedstawiciela w strukturze MKOl, ponadto nie istniał w nim jeszcze wówczas narodowy Komitet Olimpijski (Polski Komitet Olimpijski (PKOl) założono dopiero 12 października 1919 roku). Po trzymiesięcznych przygotowaniach polskich sportowców do startu w imprezie – ze względu na toczoną w tym czasie przez Polskę wojnę z Rosją Radziecką, która bezpośrednio dotyczyła wielu z potencjalnych olimpijczyków, będących jednocześnie żołnierzami Wojska Polskiego – 12 lipca 1920 roku PKOl podjął decyzję o odwołaniu sportowców z udziału w igrzyskach, rezygnując tym samym z wysłania polskiej kadry olimpijskiej do Antwerpii. 26 lipca 1920 roku prezes PKOl Stefan Lubomirski wysłał do belgijskich organizatorów igrzysk list wyjaśniający powody rezygnacji Polski z udziału w imprezie[5].
Klasyfikacja medalowa | |||||
Lp. | Państwo | złoto | srebro | brąz | razem |
---|---|---|---|---|---|
1 | Stany Zjednoczone | 41 | 27 | 27 | 95 |
2 | Szwecja | 19 | 18 | 24 | 61 |
3 | Wielka Brytania | 15 | 15 | 13 | 43 |
4 | Finlandia | 15 | 10 | 9 | 34 |
5 | Belgia | 14 | 11 | 11 | 36 |
6 | Norwegia | 13 | 9 | 9 | 31 |
7 | Włochy | 13 | 5 | 5 | 23 |
8 | Francja | 9 | 19 | 13 | 41 |
9 | Holandia | 4 | 2 | 5 | 11 |
10 | Dania | 3 | 9 | 1 | 13 |
Zobacz pełną klasyfikację medalową |
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.