Limfocyty Tc

Limfocyty Tc czyli limfocyty T cytotoksyczne, to subpopulacja limfocytów potrafiąca uśmiercić komórkę prezentującą w kontekście MHC I antygen uczulający dany limfocyt. Jest to jeden z rodzajów odporności komórkowej. Limfocyty T cytotoksyczne wykazują ekspresję białka CD8, umożliwiającego rozpoznawanie MHC klasy I. Należy jednak zwrócić uwagę, że cytotoksyczność mogą również wykazywać limfocyty T CD4+^[1][2]. Limfocyty Tc odgrywają zasadniczą rolę w odpowiedzi odpornościowej przeciwko patogenom wewnątrzkomórkowym, takim jak wirusy^[3] i riketsje^[4], oraz przeciwko komórkom nowotworowym^[5].

Limfocyty T zdolne są do różnorodnych reakcji z antygenem, pojawiają się przed porodem. W efekcie tego noworodek może odrzucić przeszczep skóry tak jak dorosły, wytwarza również odporność po szczepieniu BCG.

Czynniki cytotoksyczności

Do efektu cytytoksycznego są zdolne limfocyty CD8+, niektóre limfocyty CD4+, komórki NK, limfocyty NKT oraz limfocyty Tγδ. Główny mechanizm cytotoksyczności opiera się na wydzialaniu ziaren cytolitycznych, które poprzez utworzenie kanału w blonie komórki docelowej powodują wnikanie jonów sodowych Na+ i tym samym jej rozpad oraz apoptozę. Alternatywny mechanizm związany jest z receptorami dla cząsteczek TNF. Limfocyty Tc wytwarzają ligandy, które łącząc się z komórkami docelowymi powodują przekazanie sygnału indukującego apoptozę^[6].

Do głównych czynników, które biorą bezpośredni udział w efekcie cytotoksycznym zaliczamy (na podst.^[6]):

Mechanizm	Czynnik	Działanie
Ziarna cytolityczne	perforyna	tworzenie porów w błonie komórkowej, pośrednia indukcja apoptozy
	granzymy	liza białek cytoplazmy i jądra komórkowego
	enzymy lizosomalne	liza białek cytoplazmy i jądra komórkowego, indukcja apoptozy
	P40-TIA-1	pobudzenie degradacji DNA
	granulizyna	uszkodzenie błony komórkowej, indukcja apoptozy
Mechanizm związany z receptorami dla TNF	Apo-1L/FasL (CD95L)	indukcja apoptozy poprzez Apo-1/Fas (CD95)
	TNF	indukcja apoptozy przez TNF-R1
	LT-α	indukcja apoptozy przez TNF-R1
	TRAIL	indukcja apoptozy przez DR4 i DR5

Oprócz wyżej wymienionych czynników bezpośrednio odpowiedzialnych za cytotoksyczność, limfocyty Tc wydzielają także szereg innych mediatorów (cytokin i chemokin), umożliwiających regulację odpowiedzi odpornościowej oraz stymulujących inne populacje leukocytów^[7]. Ze względu na profil wydzielanych cytokin, limfocyty Tc mogą być podzielone na mniejsze populacje: limfocyty Tc1 (ekspresja czynnika transkrypcyjnego T-bet i produkcja interferonu gamma), limfocyty Tc2 (ekspresja czynnika transkrypcyjnego GATA3 i produkcja IL-4) oraz limfocyty Tc17 (ekspresja czynnika RORgt i produkcja IL-17)^[8].

Zobacz też

• leukocyt

Bibliografia

• Jakub Gołąb, Marek Jakóbisiak, Witold Lasek, Tomasz Stokłosa: Immunologia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2011. ISBN 978-83-01-15154-6. Brak numerów stron w książce

Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.