Najlepsze pytania
Chronologia
Czat
Perspektywa

Lutet

71. pierwiastek chemiczny Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Lutet
Remove ads

Lutet (Lu, łac. lutetium, od Lutetia), dawniej kasjop (Cp) – pierwiastek chemiczny z grupy lantanowców w układzie okresowym. Zgodnie z klasyfikacją IUPAC lutet jest zaliczany do lantanowców. Także zgodnie z klasyfikacją IUPAC należy on do bloku d, w wyniku czego jest jedynym lantanowcem z okresu 6 niewchodzącym do bloku f. Przez występowanie w bloku d należy on do grupy skandowców.

Szybkie fakty Nazwa, symbol, l.a., Grupa, okres, blok ...

Został odkryty w 1907 r. niezależnie przez Georges'a Urbaina i Carla Auera von Welsbacha, którzy rozdzielili (różnymi metodami[5]) iterbię, wyizolowaną w 1878 r. przez Jeana Charles'a Galissarda de Marignaca na iterb i lutet[6][7][8].

Remove ads

Występowanie

Lutet występuje w skorupie ziemskiej w ilości 0,51 ppm. Najważniejszymi minerałami lutetu są:

  • monacyt (Ce,La,Th,Nd,Y,Pr,Lu)PO4 – tzw. piasek monacytowy
  • bastnazyt (Ce,La,Nd,Y,Pr,Lu)CO3F – minerał dużo rzadszy.

Właściwości fizyczne

Atom lutetu posiada 71 elektronów o konfiguracji [Xe] 4f145d16s². Wchodząc w reakcję chemiczną atom traci dwa zewnętrzne elektrony i jeden elektron podpowłoki 5d, co jest nietypowe ponieważ reakcje innych lantanowców wykorzystują elektrony podpowłoki f. Atom lutetu jest najmniejszy spośród atomów lantanowców ze względu na kontrakcję lantanowców[9], co skutkuje tym, że lutet ma największą gęstość, temperaturę topnienia i twardość spośród lantanowców. Niektóre z tych właściwości mogą być wyjaśnione poprzez przynależność pierwiastka do bloku d układu okresowego, co daje mu częściowo właściwości cięższych metali przejściowych. Czasami lutet bywa, z tego względu klasyfikowany jako metal przejściowy, mimo że IUPAC zaklasyfikował go do lantanowców.

Remove ads

Zastosowanie

Izotop lutetu 177Lu jest stosowany w połączeniu z analogami somatostatyny do leczenia nowotworów pochodzenia neuroendokrynnego[10].

Zobacz też

Uwagi

  1. Podana wartość stanowi przybliżoną standardową względną masę atomową (ang. abridged standard atomic weight) publikowaną wraz ze standardową względną masą atomową, która wynosi 174,9668 ± 0,0001. Znane są próbki geologiczne, w których pierwiastek ten ma skład izotopowy odbiegający od występującego w większości źródeł naturalnych. Masa atomowa pierwiastka w tych próbkach może więc różnić się od podanej w stopniu większym niż wskazana niepewność. Zob. Prohaska i in. 2021 ↓, s. 584.
Remove ads

Przypisy

Loading related searches...

Wikiwand - on

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.

Remove ads