Małgorzata Manowska

Małgorzata Manowska z domu Soporek (ur. 22 września 1964 w Warszawie^[3]) – polska prawniczka, procesualistka cywilna, sędzia, doktor habilitowana nauk prawnych, profesor uczelni w Uczelni Łazarskiego.

Małgorzata Manowska

Małgorzata Manowska (2019)
Data i miejsce urodzenia	22 września 1964 Warszawa
Doktor habilitowany nauk prawnych
Specjalność: postępowanie cywilne
Alma Mater	Uniwersytet Warszawski
Doktorat	2001 – prawo Uniwersytet Warszawski
Habilitacja	2010 – prawo Uniwersytet Warszawski
Dyrektor Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury
Okres spraw.	21 stycznia 2016[1]–4 czerwca 2020[2]
Poprzednik	Leszek Pietraszko
Następca	p.o. Adam Sęk
Pierwsza Prezes Sądu Najwyższego Przewodnicząca Trybunału Stanu
Okres spraw.	od 26 maja 2020
Poprzednik	Aleksander Stępkowski (p.o.)

W 2007 podsekretarz stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości, w latach 2016–2020 dyrektor Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury, od 2018 sędzia Sądu Najwyższego, od 2020 pierwsza prezes Sądu Najwyższego i z urzędu przewodnicząca Trybunału Stanu.

Życiorys

Wychowała się na warszawskiej Pradze^[4]. W 1992 ukończyła studia prawnicze na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego, gdzie w 2001 na podstawie rozprawy pt. „Postępowanie nakazowe w procesie cywilnym” uzyskała stopień naukowy doktora nauk prawnych. Tam też została w 2010 doktorem habilitowanym nauk prawnych na podstawie dorobku naukowego oraz monografii pt. „Wznowienie postępowania w procesie cywilnym”. Była nauczycielem akademickim na macierzystym wydziale Uniwersytetu Warszawskiego. W 2013 została wykładowcą na Uczelni Łazarskiego. Autorka publikacji z zakresu postępowania cywilnego, rodzinnego i opiekuńczego oraz prawa pracy^[5].

W 1994 zdała z wynikiem celującym egzamin sędziowski, po czym orzekała kolejno w: Sądzie Rejonowym Warszawa-Praga, Sądzie Okręgowym w Warszawie i od 2004 w Sądzie Apelacyjnym w Warszawie. Od 30 marca do 27 listopada 2007 sprawowała funkcję podsekretarza stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości, odpowiedzialnego za nadzór nad sądownictwem^[6]. W 2016 została dyrektorem Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury^[7], gdzie była wykładowcą i egzaminatorem na egzaminie sędziowskim. Przez wiele lat wykładała i egzaminowała także aplikantów radcowskich, adwokackich i notarialnych^[5]. W 2025 RDN zdecydowała, że nie będzie występować z wnioskiem do prezydenta o nadanie jej tytułu profesora^[8].

Sąd Najwyższy

W lipcu 2018 w trakcie kryzysu wokół Sądu Najwyższego w Polsce była wymieniana przez media oraz polityków Prawa i Sprawiedliwości jako kandydatka na stanowisko Pierwszej Prezes Sądu Najwyższego^[9][10]. Zgłosiła wówczas swoją kandydaturę na sędziego Izby Cywilnej Sądu Najwyższego^[11]. 10 października 2018 prezydent Andrzej Duda powołał ją do pełnienia urzędu sędziego Sądu Najwyższego^[12].

Postanowieniem z 25 maja 2020 prezydent Andrzej Duda powołał ją na stanowisko I Prezesa Sądu Najwyższego spośród pięciu kandydatów wskazanych przez Zgromadzenie Ogólne SN (Manowska otrzymała 25 głosów, co było drugim wynikiem spośród kandydatów – Włodzimierza Wróbla poparło 50 głosujących^[13]), z dniem 26 maja 2020^[14][15].

Kontrowersje

Osobny artykuł: Kryzys wokół Sądu Najwyższego w Polsce.

Legalność nominacji Manowskiej na sędziego Sądu Najwyższego oraz sposobu wyboru na stanowisko Pierwszej Prezes Sądu Najwyższego jest przedmiotem kontrowersji w środowisku sędziowskim i wśród przedstawicieli nauki prawa^{[16][17][18][19][20]}. W styczniu 2024 grupa 37 najdłużej orzekających sędziów Sądu Najwyższego zaapelowała do Manowskiej o ustąpienie ze stanowiska Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego i powstrzymanie się od orzekania^[21].

Aktualnie (listopad 2024) wobec Manowskiej toczy się pięć postępowań prokuratorskich:

• w kierunku popełnienia przez nią czynu z artykułu 231 kodeksu karnego, czyli niedopełnienia obowiązków służbowych – dotyczy zlekceważenia nakazu nałożonego przez Sąd Okręgowy w Olsztynie w dniu 10 maja 2021 roku i niewykonania orzeczenia sądu^[22],

• w kierunku popełnienia przez nią czynu z artykułu 231 kodeksu karnego, czyli niedopełnienia obowiązków służbowych – dotyczy bezprawnego zawieszenia w obowiązkach orzeczniczych sędziego Piotra Gąciarka z Sądu Okręgowego w Warszawie^[23],

• w kierunku popełnienia przez nią czynu z artykułu 231 kodeksu karnego, czyli przekroczenie uprawnień – dotyczy jednostronnego uznania, że nieobecni na głosowaniach członkowie Kolegium SN (którzy uprzednio oficjalnie oświadczyli, że nie będą głosować) oddali głos jako wstrzymujący się^[24],

• w kierunku niedopełnienia obowiązków szefa Trybunału Stanu, w związku z uzasadnionym podejrzeniem przestępstwa – dotyczy niezwołania przez Manowską Trybunału Stanu na wniosek grupy jego sędziów^[25].

• w kierunku przekroczenia uprawnień lub niedopełnienia obowiązków służbowych (art. 231 kk) oraz ukrywania dokumentów (art. 276 kk), w związku z zablokowaniem rozpoznania precedensowych pozwów przeciwko neosędziom SN o ustalenie, że nie są oni sędziami, oraz nieuprawnionym przejęciem akt tych spraw^[26].

Życie prywatne

Ma syna Piotra i córkę Annę^[27].