Mccheta

Mccheta (gruz. მცხეთა) – miasto we wschodniej Gruzji, przy ujściu rzeki Aragwy do Kury; stolica regionu Mccheta-Mtianetia.

Mccheta

მცხეთა

Panorama Mcchety
Państwo	Gruzja
Region	Mccheta-Mtianetia
Prawa miejskie	1956
Wysokość	460 m n.p.m.
Populacja (2014) • liczba ludności	7940[1]
Nr kierunkowy	+995 32
Kod pocztowy	3300
Położenie na mapie Mcchety-Mtianetii Mccheta
Położenie na mapie Gruzji Mccheta
41°51′N 44°43′E
Strona internetowa

Miasto-muzeum Mccheta^[2][a]

Obiekt z listy światowego dziedzictwa UNESCO
Katedra Sweti Cchoweli
Państwo	Gruzja
Typ	kulturowy
Spełniane kryterium	III, IV
Numer ref.	708
Region[b]	Europa i Ameryka Północna
Historia wpisania na listę
Wpisanie na listę	1994 na 18. sesji
Obiekt zagrożony	2009-2016
Oficjalna nazwa wpisana na listę UNESCO Oficjalny podział dokonany przez UNESCO

Geografia

Mccheta leży przy ujściu rzeki Aragwa do Kury^[3], ok. 16 km od Tbilisi, przy Gruzińskiej Drodze Wojennej^[4].

Klimat

W mieście panuje klimat ciepły umiarkowany. Opady deszczu są znaczące, występują nawet podczas suchych miesięcy. Klimat w mieście został sklasyfikowany jako Cfa zgodnie z systemem Köppena-Geigera. W mieście średnia roczna temperatura wynosi 12,6 °C, zaś średnioroczne opady to 557 mm. Najsuchszym miesiącem jest styczeń z opadami na poziomie 25 mm, zaś największe opady występują w maju, ze średnią 85 mm. Różnica w opadach pomiędzy najsuchszym a najbardziej mokrym miesiącem wynosi 60 mm. Najcieplejszym miesiącem w roku jest lipiec, ze średnią temperaturą 24,2 °C, z kolei najzimniejszy jest styczeń ze średnią temperaturą 0,9 °C. Wahania roczne temperatur wynoszą 23,3 °C^[5].

Historia

Mccheta jest jednym z najstarszych miast Gruzji, położona na skrzyżowaniu ważnych szlaków handlowych, w regionie o żyznych glebach i łagodnym klimacie^[3]. Badania archeologiczne wykazały istnienie osad ludzkich w tym miejscu w epoce brązu (3000–2000 p.n.e.)^[3]. Miasto rozwinęło się w pierwszym tysiącleciu p.n.e.^[4]. We wczesnym okresie istnienia otoczono je murami obronnymi. Prawdopodobnie od południowo-wschodniej strony znajdowała się twierdza Armazka, położona wysoko na górze Bagineti, na prawym brzegu rzeki Mtkwari (Kury), a od strony północnej miasto-twierdza Cycamuri, którą grecki poeta z I w. nazywa Sawsamoro^[6]. Od III wieku p.n.e. do V wieku n.e. Mccheta była stolicą gruzińskiego Królestwa Iberii^[4][7]. W roku 65 p.n.e. została zniszczona przez rzymskiego wodza – Pompejusza^[4] po tym, jak pokonał Mitrydatesa VI Eupatora^[3]. Miasto zostało odbudowane^[3].

W IV wieku Święta Nino przyniosła do Gruzji chrześcijaństwo^[3]. W 337 roku w Mcchecie proklamowano religię chrześcijańską jako religię państwową. Mccheta do dziś jest siedzibą najwyższych władz Gruzińskiego Kościoła Prawosławnego^[3]. W VI wieku książę Dagi przeniósł stolicę do Tbilisi, Mccheta pozostała jednak miejscem koronacji władców Gruzji oraz ich pochówków aż do XIX wieku^[8]. W okresie XI–XIII w. pod panowaniem Bagratydów, w 1801 roku włączona wraz z Gruzją do Rosji^[3].

W 2014 roku Katolikos-Patriarcha Gruzji Eliasz II nadał Mcchecie tytuł „Świętego Miasta”^[9].

Zabytki

• sobór katedralny Sweti Cchoweli z XI w. – zbudowany na miejscu pierwszej w Gruzji świątyni chrześcijańskiej z IV w.^[10], miejsce koronacji i pochówku władców Gruzji m.in. Wachtanga Gorgasaliego i królów z dynastii Bagratydów^[4]; siedziba najwyższych władz Gruzińskiego Prawosławnego Kościoła Apostolskiego^[4]
• monastyr Dżwari z VI w.^[10]
• żeński klasztor (monastyr) Samtawro (od IV do XVI w.) z cerkwiami św. Nino (IV w.) i Przemienienia Pańskiego (główny kościół zespołu, 1. poł. XI w., przebudowany w XIII i XV w.)
• ruiny akropolu Armazisciche – na prawym brzegu rzeki Kury, kompleks rozbudowywany od III wieku p.n.e., z pozostałościami cytadeli, pałacu i grobowców
• ruiny pałacu królów iberyjskich w Armazischewi (I–III w. n.e.)

W 1994 roku zabytki historyczne Mcchety zostały wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO^[7]. W roku 2009 miasto zostało umieszczone na Liście Dziedzictwa Zagrożonego UNESCO z powodu postępującego zniszczenia murów oraz fresków^[8][11].

Galeria

• 
  Sobór katedralny Sweti Cchoweli
• 
  Monastyr Dżwari
• 
  Klasztor Samtawro
• 
  Klasztor Samtawro - Cerkiew Przemienienia Pańskiego
• 
  Klasztor Samtawro - Cerkiew św. Nino
• 
  Twierdza Bebriscyche
• 
  Widok na miasto spod twierdzy Bebriscyche
• 
  Plac z fontanną
• 
  Plac z fontanną
• 
  Kawiarnia w starym budynku
• 
  Mozaika na starym budynku