Miały

Miały (pol. hist. Biała Nadolna^[4]^[5]) – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie czarnkowsko-trzcianeckim, w gminie Wieleń, niedaleko Wronek oraz Krzyża Wlkp, nad Miałą.

Szybkie fakty Państwo, Województwo ...

Problematyka nazwy wsi jest dość zagmatwana. Wieś Miały wzięła swoją nazwę od rzeki Miała, która dawniej nazywała się „Białą”, a więc pierwotnie wieś Miały nazywała się Biała dzieląc tę nazwę z sasiednimi wsiami. Według historyków nazwa Biała określała pierwotnie większy obszar leżący nad rzeką Białą oraz obejmowała kilka okolicznych wsi. Źródła historyczne wymieniają w rejonie kilka osad o tej nazwie: „Białą Pośrednią” identyfikowaną ze wsią Mężyk, „Białą Nadolną”, identyfikowaną ze wsią Miały, inną Białą leżącą w parafii Wronki oraz "Białą Górną" lub "Wysoką" czyli obecną wsią Białą^[4]^[5].

Miejscowość pierwotnie związana była z Wielkopolską. Istnieje co najmniej od połowy XVI wieku. Odnotowana po raz pierwszy w dokumentach z lat 1564-1565 jako „Mialy”, 1580 „Miałła”, 1581 „Miałła alias Chełst”. W 1580 wieś leżała w powiecie poznańskim, w starostwie wieleńskim w Korony Królestwa Polskiego i była królewszczyzną czyli wsią należącą do królów polskich^[4]^[5]

Wieś ma jednak wcześniejszą metrykę niż zachowane o niej archiwalne zapisy. Archeolodzy odkryli w okolicy wsi niedatowane ślady osady palowej nad Jeziorem Świętym. Na północ od drogi do Mężyka odkryto zniszczone obecnie i niedatowane grodzisko wklęsłe, osadę z XII–XIII wieku znajdującą się prawdopodobnie w pobliżu jez. Wielkiego, oraz osadę średniowieczną na zalesionym wzgórzu na południe od Miały^[5].

W latach 1564-1565 we wsi gospodarowało 5 kmieci, którzy mieli trochę roli. Były w niej także dwie barcie nieużytkowane z powodu wyrąbania pobliskiego boru na budulec po pożarze miasta Wronki. Barcie te dawały dawniej 6,5 „ćwierci” miodu. Po wyrębie zostało 8 drzew z barciami zasiedlonymi przez pszczoły oraz dół do wyrobu smoły. Do wsi Miały należały także jeziora: Okunino, Okuninko, Bąd, Święte i stawek na rzece Białej jak wówczas nazywano rzekę Miałę. W latach 1580–1581 wieś Miały należała do wojewody poznańskiego Stanisława Górki, który zapłacił pobór podatkowy od 7 zagrodników oraz z papierni usytuowanej w Chełście^[5].

Do czasu rozbiorów leżała w Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Wskutek II rozbioru Polski w 1793, miejscowość przeszła pod władanie Prus i jak cała Wielkopolska znalazła się w zaborze pruskim.

Okolica była tradycyjnie niezamożna (słabe ziemie). Dworzec w Miałach został zdobyty 6 stycznia 1919 przez powstańców wielkopolskich, wśród których był Jan Rzepa. Upamiętnia to tablica okolicznościowa z 1994. Była to granica polskich zdobyczy powstańczych^[6].

W latach 1954–1959 wieś należała i była siedzibą władz gromady Miały, po jej zniesieniu w gromadzie Drawsko. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa pilskiego.

10 sierpnia 1992 roku w pobliżu Miałów miał miejsce jeden z największych w historii Polski pożar, w którym spłonęło blisko 6000 hektarów lasu.

Nazwa

Zabytki i osobliwości

Galeria

Przypisy

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Wikiwand - on