Mierzączka

Mierzączka, Mierżączka, Mierziączka – dawne miasto, obecnie część Wieliczki.

Mierzączka

historyczna część miasta Wieliczki
Państwo	Polska
Województwo	małopolskie
Powiat	wielicki
Miasto	Wieliczka
Prawa miejskie	1628–1797
W granicach Wieliczki	1797 / 1934
Populacja (1874) • liczba ludności	1182
Położenie na mapie Wieliczki Mierzączka
Położenie na mapie Polski Mierzączka
Położenie na mapie województwa małopolskiego Mierzączka
Położenie na mapie powiatu wielickiego Mierzączka
Położenie na mapie gminy Wieliczka Mierzączka
49°59′04″N 20°04′09″E

Mierziączka uzyskała lokację miejską w 1628 roku, zdegradowana po 1794 roku^[1].

Po dawnym mieście zachowała się ulica Mierżączka, zachodnia przecznica ulicy Asnyka. Jest to ślepa ulica prowadząca do szkoły podstawowej nr 3.

Historia

Osada Mierziączka istniała już w XII i XIII wieku na wschód od średniowiecznych murów miejskich Wieliczki, pomiędzy współczesnymi ulicami Mierżączka na północy i Mieszczańska na południu^[2]. Nazwa po raz pierwszy była wzmiankowana w 1426 jako Merszatczka^[3]. Posiadała wówczas karczmę. Wieś została zakupiona przez miasto w 1549 a od 1564 należała do żupy. Wybito tu szyb Bużenin i przy obecnej ulicy Lednickiej powstała zabudowa półwiejska dla robotników. Miejscowość zaczęła zrastać się z Lednicą (Dolną), z którą dzieliła losy. Od 1588 obie miejscowości należały do Sebastiana Lubomirskiego, który wybudował szyb Lubomierz i ufundował drewniany kościół św. Sebastiana (konsekracja 1596). W 1628 osada otrzymała prawo magdeburskie i w coraz większym stopniu konkurowała z samą Wieliczką^[4].

Jako miasto, Mierzączka ostatni raz występuje w 1794 roku, w galicyjskim spisie "Index Locorum omnium Galiciae, Lodomeriae atque ad huius calcem adiectus Bucovinae, una Tabulam, eiusque Quadratulum docens in quo Locus quaerendus est", wydanym we Lwowie z drukarni Pillera^[5].

W 1797 Mierzączka wraz z Lednicą została wykupiona przez miasto. Według spisu gmin z 1874 roku Mierzączka stanowi część Wieliczki, licząc 1182 mieszkańców (w pozostałej Wieliczce mieszkało 4945 ludzi, razem 6127)^[6]. Pod koniec XIX wieku opisana została jako przysiółek Lednicy Górnej z ludnością wywodzącą się od kolonistów niemieckich (zobacz Lednica Niemiecka).