Rasswiet (moduł ISS)

Mały Moduł Badawczy nr 1 „Rasswiet” (także MRM 1 lub Rasswiet, pol. dosł. Świt) (ros. Малый исследовательский модуль «Рассвет» lub МИМ-1/MIM-1^[1], ang. Mini-Research Module 1) – rosyjski moduł Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (MSK, ang. ISS). Wykorzystywany przede wszystkim do przechowywania ładunków oraz jako moduł dokujący do stacji. Został dostarczony na MSK w misji STS-132 promu kosmicznego Atlantis w maju 2010 r.

Położenie modułu Rasswiet (MRM 1) w rosyjskiej części stacji ISS

Manipulator Canadarm 2, przemieszczanie modułu Rasswiet podczas misji STS-132 w 2010 r.

MRM 1 Rasswiet po zainstalowaniu, widziany z modułu Cupola

Rasswiet, przystosowany do wyniesienia za pomocą amerykańskiego wahadłowca na podstawie umów barterowych, został ukończony w 2009 roku i dostarczony na Florydę 17 grudnia celem ostatnich testów i przygotowania do lotu^[2][3]. Wypakowany zapasami^[2] moduł został wyniesiony wraz z pozostałym ładunkiem i załogą misji z kompleksu startowego nr 39 Centrum Kennedy’ego 14 maja 2010 r.^[4][5] Zgodnie z planem^[6], w piątym dniu misji (18 maja 2010) Rasswiet został przez załogę STS-132 połączony ze stacją, wyprowadzony z ładowni promu kosmicznego przy pomocy ramienia promu Atlantis, a następnie zadokowany do dolnego (nadirowego, skierowanego ku Ziemi) węzła modułu Zaria za pomocą manipulatora Canadarm2^[7]. Właz łączący nowy moduł ze stacją został po raz pierwszy otwarty 20 maja. Specjalnie zabezpieczeni kosmonauci weszli do Rasswiet^[8], aby usunąć zauważone opiłki metalu^[9].

Budowa

Moduł pod względem budowy jest łudząco podobny do modułu cumowniczego dla wahadłowców pracującego od 1995 do 2001 na stacji Mir. Jego wczesny projekt, pod nazwą SGM (Stykowoczno-Gruzowoj Modul)/DCM (Docking and Cargo Module)^[1] był gotowy w 2006 roku^[3]. Rasswiet został wyposażony w dwa węzły cumownicze (dokujące): jednym dołączony jest do Zarii, drugi (oznaczany jako SO-3/DC-3)^[1] służy do dokowania pojazdów Sojuz i Progress^[10], co było utrudnione po dołączeniu do stacji modułu Tranquility. Zastosowane węzły (typu SSWP G4000) umożliwiają przetoczenie paliwa z przyłączonego Progressa do modułu Zwiezda^[3]. Ponadto moduł ma niewielką śluzę powietrzną i chłodnicę dla planowanego rosyjskiego Wielozadaniowego Modułu Laboratoryjnego Nauka^[10] oraz przedłużenie manipulatora European Robotic Arm, który miał być wystrzelony w 2015 roku^[11][12].

Rasswiet został zbudowany w dwa lata przez firmę „Energia” im. S.P. Korolowa^[12] z wykorzystaniem hermetycznego przedziału urządzeń z niezrealizowanego elementu rosyjskiej części ISS – modułu naukowo-energetycznego NEP^[10][2].

Mały Moduł Badawczy nr 1 ma zawierać pięć wielozadaniowych stanowisk roboczych do prowadzenia badań w części hermetycznej, w tym cztery wyposażone w pomocne oprzyrządowanie naukowe: komorę rękawicową, wielozadaniowe biotechnologiczne termostaty: niskotemperaturowy oraz wysokotemperaturowy oraz platformę izolującą wibracje. Piąte stanowisko ma być wyposażone w adaptery umożliwiające podłączenie specjalistycznego sprzętu naukowego (specjalne przesuwne, modularne półki)^[13]. Przed startem planowano kilka eksperymentów^[3]. Wewnątrz ma się znajdować jedno stanowisko robocze do przeprowadzania eksperymentów na powierzchni zewnętrznej modułu^[10].

Parametry techniczne

Opracowano na podstawie materiału źródłowego^[14].

Masa modułu	5075 kg
Całkowita masa startowa	8015 kg
Maksymalna średnica kadłuba	2,35 m
Wysokość kadłuba pomiędzy płaszczyznami zespołów dokujących	6 m
Objętość hermetyzowana	17,4 m³
Objętość użyteczna	5,85 m³

Statki cumujące

Cumowanie Sojuza TMA-03M do modułu Rasswiet

Rasswiet od środka (na zdjęciu rosyjski kosmonauta Oleg Skripoczka)

Powitanie załogi Sojuza MS-01 na MSK

Jelena Sierowa w module Rasswiet

28 czerwca 2010 r. do MRM 1 po raz pierwszy dokowanie przeprowadził statek Sojuz TMA-19 (wykonano przecumowanie z modułu Zwiezda)^[15]. Od tego czasu moduł był regularnie wykorzystywany przez rosyjskie kapsuły załogowe Sojuz.

Emblemat misji	Statek	Przyłączenie	Odłączenie
	Sojuz TMA-19	28 czerwca 2010 03:38 UTC	26 listopada 2010 01:23 UTC
	Sojuz TMA-20	17 grudnia 2010 20:12 UTC	23 maja 2011 21:35 UTC
	Sojuz TMA-02M	9 czerwca 2011 21:18 UTC	21 listopada 2011 23:00 UTC
	Sojuz TMA-03M	23 grudnia 2011 15:19 UTC	1 lipca 2012 04:48 UTC
	Sojuz TMA-05M	17 lipca 2012 04:51 UTC	18 listopada 2012 22:26 UTC
	Sojuz TMA-07M	21 grudnia 2012 14:09 UTC	13 maja 2013 23:08 UTC
	Sojuz TMA-09M	29 maja 2013 02:10 UTC	1 listopada 2013
	Sojuz TMA-11M	7 listopada 2013 10:27 UTC	13 maja 2014 22:36 UTC
	Sojuz TMA-13M	29 maja 2014 19:57 UTC	10 listopada 2014 00:31 UTC
	Sojuz TMA-15M	23 listopada 2014 01:01 UTC	11 czerwca 2015 10:20 UTC
	Sojuz TMA-17M	23 lipca 2015 02:45 UTC	11 grudnia 2015 09:49 UTC
	Sojuz TMA-19M	15 grudnia 2015 17:33 UTC	18 czerwca 2016 5:52 UTC
	Sojuz MS-01	9 lipca 2016 04:12 UTC	30 października 2016 03:58 UTC
	Sojuz MS-03	19 listopada 2016 21:58 UTC	2 czerwca 2017 10:47 UTC
	Sojuz MS-05	28 lipca 2017 21:54 UTC	14 grudnia 2017 05:14 UTC
	Sojuz MS-07	19 grudnia 2017 8:39 UTC	3 czerwca 2018 09:16 UTC
	Sojuz MS-09	8 czerwca 2018 13:01 UTC	20 grudnia 2018 01:42 UTC
	Sojuz MS-12	15 marca 2019 01:01 UTC	3 października 2019 07:37 UTC

Zobacz też

Zobacz multimedia związane z tematem: Rasswiet (moduł ISS)

• Poisk – Mały Moduł Badawczy nr 2 (MRM 2)