Moskow (pierwiastek)

Moskow (Mc, łac. moscovium) – syntetyczny pierwiastek chemiczny, transuranowiec o liczbie atomowej 115. W układzie okresowym znajduje się w bloku p bezpośrednio pod bizmutem i bywał nazywany nieoficjalnie eka-bizmutem.

Ten artykuł dotyczy pierwiastka chemicznego. Zobacz też: moskow w geologii.

Moskow

flerow ← moskow → liwermor
Bi ↑ Mc ↓ Uhp 115 Mc
Ogólne informacje
Nazwa, symbol, l.a.	moskow, Mc, 115 (łac. moscovium)
Grupa, okres, blok	15, 7, p
Masa atomowa	[290][1][uwaga 1]
Właściwości atomowe Konfiguracja elektronowa [Rn]5f146d107s27p3 (przewidywana) Zapełnienie powłok 2, 8, 18, 32, 32, 18, 5 (przewidywane) (wizualizacja powłok)
Najbardziej stabilne izotopy izotop wyst. o.p.r. s.r. e.r. MeV p.r. 287Mc {syn.} 32 ms α 10,59 283Nh 288Mc {syn.} 87,5 ms α 10,46 284Nh 289Mc {syn.} 220 ms α 10,29 285Nh 290Mc {syn.} ~14 ms α 9,95 286Nh
Niebezpieczeństwa Globalnie zharmonizowany system klasyfikacji i oznakowania chemikaliów Wiarygodne źródła oznakowania tej substancji według kryteriów GHS są niedostępne.

Historia

Wizualizacja bombardowania ameryku 243 jonami wapnia 48 (tuż przed zderzeniem)

1 lutego 2004 roku zespół złożony z naukowców Zjednoczonego Instytutu Badań Jądrowych w Dubnej i amerykańskich naukowców z Lawrence Livermore National Laboratory doniósł o wytworzeniu czterech atomów moskowu w wyniku bombardowania izotopu ²⁴³Am jonami 4820Ca:

4820Ca + 24395Am → 291115Mc^* → 288115Mc + 3n

Atomy te uległy rozpadowi do nihonu w ciągu około 100 milisekund z emisją cząstek alfa^[2].

W sierpniu 2013 pracujący w Instytucie Badań Ciężkich Jonów w Darmstadt fizycy szwedzkiego Uniwersytetu w Lund potwierdzili wyniki eksperymentu przeprowadzonego 9 lat wcześniej w Dubnej^[3].

Nazwa

Do listopada 2016 stosowano tymczasową nazwę systematyczną wynikającą z liczby atomowej – ununpentium. 8 czerwca 2016 roku IUPAC zarekomendowała dla tego pierwiastka nazwę moscovium, zgodnie z tradycją uhonorowania miejsca lub regionu geograficznego, gdzie dany pierwiastek został odkryty – w tym przypadku obwodu moskiewskiego, w którym znajduje się Zjednoczony Instytut Badań Jądrowych w Dubnej^[4]. 28 listopada 2016 roku IUPAC zatwierdziła tę nazwę^[5]. Według wstępnej opinii Komisji Terminologii Chemicznej Polskiego Towarzystwa Chemicznego nazwą tego pierwiastka w języku polskim jest moskow^[6].

Zobacz też

• dubn – inny pierwiastek nazwany na cześć Zjednoczonego Instytutu Badań Jądrowych w Dubnej

Uwagi

1. Wartość w nawiasach klamrowych jest liczbą masową najtrwalszego izotopu tego pierwiastka, z uwagi na to, że nie posiada on trwałych izotopów, a tym samym niemożliwe jest wyznaczenie dla niego standardowej względnej masy atomowej. Bezwzględna masa atomowa tego izotopu wynosi: 290,19624 u (290
   Mc). Zob. Prohaska i in. 2021 ↓, s. 584.

Przypisy

1. ThomasT. Prohaska ThomasT. i inni, Standard atomic weights of the elements 2021 (IUPAC Technical Report), „Pure and Applied Chemistry”, 94 (5), 2021, s. 573–600, DOI: 10.1515/pac-2019-0603 (ang.).
2. Yu. Ts. Oganessian et al. Experiments on the synthesis of element 115 in the reaction ²⁴³Am(⁴⁸Ca,xn)^291−x115. „Phys. Rev. C”, 2004. DOI: 10.1103/PhysRevC.69.021601.
3. Existence of new element confirmed. Uniwersytet w Lund, 2013-08-27. [dostęp 2014-01-18]. (ang.).
4. IUPAC is naming the four new elements nihonium, moscovium, tennessine, and oganesson. IUPAC, 2016-06-08. [dostęp 2016-06-08]. (ang.).
5. IUPAC announces the names of the elements 113, 115, 117, and 118. IUPAC, 2016-11-30. [dostęp 2016-11-30]. (ang.).
6. O nazwach pierwiastków 113, 115, 117 i 118 w języku polskim oraz o nazw tych odmianie [online], Komisji Terminologii Chemicznej PTChem [dostęp 2019-06-20] [zarchiwizowane z adresu 2019-06-20].

Kontrola autorytatywna (pierwiastek chemiczny):

• LCCN: sh2012003555
• J9U: 987012430913805171

Encyklopedie internetowe:

• Britannica: science/element-115
• NE.se: ununpentium
• SNL: ununpentium
• Catalana: 0282547