Nicolás Maduro

Działalność związkowa i początek kariery

Nicolás Maduro urodził się w 1962 w Caracas, gdzie po ukończeniu szkoły średniej, rozpoczął pracę jako kierowca miejskich autobusów. Jednocześnie, w latach 70. i 80. angażował się w działalność związkową. Należał do władz związku zawodowego stołecznego metra^[8]^[9]^[10].

Pod koniec lat 80. rozpoczął działalność polityczną, związując się ze środowiskiem Hugo Cháveza. Został członkiem Boliwariańskiego Ruchu Rewolucyjnego-200, a w latach 1994–1997 wchodził w skład jego Biura Narodowego. W 1997, razem z Chavezem, współtworzył Ruch Piątej Republiki (MVR). Z ramienia tej partii w styczniu 1999 został deputowanym do Izby Deputowanych. W sierpniu 1999 objął mandat w Zgromadzeniu Konstytucyjnym, wyłonionym na drodze specjalnych wyborów powszechnych i mającego opracować nową konstytucję kraju. Po przyjęciu konstytucji i przeprowadzeniu w 2000 kolejnych wyborów, został deputowanym do Zgromadzenia Narodowego. W wyborach w 2005 uzyskał reelekcję, dwa lata później wszedł w skład nowo utworzonej Zjednoczonej Partii Socjalistycznej Wenezueli (PSUV)^[9]^[10].

Członkostwo w rządzie i wiceprezydent

Od stycznia 2005 do stycznia 2006 zajmował stanowisko przewodniczącego Zgromadzenia Narodowego^[9]. 8 lipca 2006 został mianowany przez prezydenta Cháveza ministrem spraw zagranicznych^[11]. 10 października 2012, trzy dni po zwycięstwie Cháveza w wyborach prezydenckich, został mianowany wiceprezydentem Wenezueli^[8]^[12]. Urząd ten objął uroczyście 13 października, zachowując jednocześnie stanowisko szefa dyplomacji^[13], które zajmował jeszcze do 15 stycznia 2013. Po nominacji uważany był przez wielu komentatorów politycznych za potencjalnego sukcesora urzędującego prezydenta, który od 2011 zmagał się z chorobą nowotworową^[14].

8 grudnia 2012 prezydent Chávez poinformował w orędziu do narodu o wznowieniu swojej choroby i konieczności podjęcia ponownego leczenia na Kubie. Jednocześnie po raz pierwszy zasygnalizował możliwość przeprowadzenia wyborów w kraju w przypadku pogorszenia się jego stanu zdrowia i wezwał do głosowania w takiej sytuacji na Nicolása Maduro^[15].

Po przejściu niezbędnych operacji na Kubie, prezydent nie był jednakże w stanie powrócić do kraju i przez ponad dwa miesiące przebywał za granicą. Ostatecznie 18 lutego 2013 został przetransportowany do szpitala wojskowego w Caracas, gdzie 5 marca zmarł. Po jego śmierci wiceprezydent Maduro przejął obowiązki szefa państwa do czasu organizacji nowych wyborów prezydenckich – 8 marca został zaprzysiężony na tymczasowego prezydenta Wenezueli.

Prezydent

Głównym zadaniem Maduro jako tymczasowego prezydenta było rozpisanie wyborów prezydenckich^[16]. 9 marca komisja wyborcza Wenezueli poinformowała o rozpisaniu wyborów na 14 kwietnia. Maduro został wybrany przez Zjednoczoną Partię Socjalistyczną jako jej kandydat w wyborach. Jego głównym rywalem był Henrique Capriles Radonski z opozycyjnego ugrupowania^[17]. W przeprowadzonych 14 kwietnia wyborach Maduro uzyskał 50,7% głosów^[18]. 19 kwietnia 2013 został oficjalnie zaprzysiężony na prezydenta Wenezueli^[19].

Osobny artykuł: Protesty w Wenezueli (od 2014).

Od początku lutego 2014 w kraju trwają antyrządowe protesty. Przyczyną negatywnych społecznych nastrojów była niska skuteczność rządu prezydenta w walce z przestępczością, korupcją oraz rosnącą inflacją^[20]. W trwających zamieszkach zginęły jak dotąd 42^[21] osoby, około 800^[22] zostało rannych a ponad 3000 aresztowanych. Pomimo chęci ze strony opozycji do rozmów, nie udało się osiągnąć porozumienia, demonstrujący chcą aby Maduro ustąpił ze stanowiska.

Wyrazy poparcia dla prezydenta Maduro w związku z sytuacją w kraju wyrazili m.in. prezydent Boliwii Evo Morales^[23] i prezydent Syrii Baszszar al-Asad^[24].

22 sierpnia 2015 prezydent Nicolás Maduro wprowadził stan wojenny na obszarach przygranicznych z Kolumbią i zamknął na trzy doby przejścia graniczne z tym krajem. Powodem takich decyzji były zamieszki i starcia przemytników z wenezuelskimi żołnierzami w tamtym regionie^[25]^[26].

Fatalna sytuacja ekonomiczna kraju odbiła się na wynikach wyborów parlamentarnych, jakie odbyły się w Wenezueli 6 grudnia 2015 – Zjednoczona Partia Socjalistyczna Wenezueli przegrała z opozycyjną Koalicją na rzecz Jedności Demokratycznej i uzyskała jedynie 55 miejsc w parlamencie liczącym 167 członków.

W kwietniu 2016 rząd wprowadził zmiany w prawie pracy, by jak najbardziej ograniczyć zużycie prądu w kraju. Pierwszym krokiem było wprowadzenie w sektorze publicznym piątków wolnych od pracy, jednak już trzy tygodnie później prezydent powiększył pulę dni wolnych również o środę i czwartek^[27]. Wkrótce potem nakazano podniesienie minimalnego wynagrodzenia o 30%^[28], była to już 12. sztuczna podwyżka od momentu objęcia prezydentury przez Maduro. W tym okresie kraj zaczął się mierzyć z największym kryzysem ekonomicznym od objęcia władzy przez socjalistów w 1999, radykalnie zwiększył się poziom przestępczości, powszechne są braki leków oraz brak funduszy nawet na dodrukowanie waluty^[29]^[30].

W maju 2018 Maduro został wybrany w przedterminowych wyborach prezydenckich na drugą kadencję z wynikiem 68% poparcia. Przyspieszone wybory przeprowadzono 20 maja; nie wzięła w nich udziału większość opozycji, a główni potencjalni jej kandydaci zostali pozbawieni praw wyborczych bądź uwięzieni – głównym kontrkandydatem był gubernator Henri Falcon deklarujący przejście do opozycji^[31]^[1]. Stany Zjednoczone uznały wybory za sfałszowane i nałożyły sankcje na Wenezuelę^[32]^[33].

Osobny artykuł: Kryzys prezydencki w Wenezueli.

Do zaprzysiężenia doszło 10 stycznia 2019 w Caracas. Na uroczystość nie przybyli ani przedstawiciele rządu USA ani Unii Europejskiej, uznając wybory za nieuczciwe. Prezydentura Maduro uzyskała jednak wsparcie części krajów, w tym Rosji, Chińskiej Republiki Ludowej, Turcji, czy Iranu^[1]. Uznanie większości państw zachodnich zyskał natomiast Juan Guaido, ogłoszony pełniącym obowiązki prezydenta przez Zgromadzenie Narodowe.

28 lipca 2024 Maduro w starciu z Edmundo Gonzalezem Urrutią ponownie został ogłoszony zwycięzcą wyborów prezydenckich na trzecią kadencję z wynikiem 51% poparcia^[34]. Jego wybór został zakwestionowany przez opozycję, która na podstawie zdjęć protokołów z ponad 70% komisji wyborczych ogłosiła zwycięstwo Edmundo Gonzaleza Urrutii^[35]. Jak w poprzednich wyborach, kandydaci, politycy czy aktywiści byli pozbawiani praw, a nawet więzieni. Dzień później odbyły się masowe protesty przeciwko wygranej reżimu Maduro. Brutalnie tłumione przez służby demonstracje skończyły się 28 zgonami i ponad 2 tysiącami aresztowań. 10 stycznia 2025 doszło do zaprzysiężenia Maduro^[2], przy jednoczesnym zamknięciu granic z Kolumbią, masowych demonstracjach przeciw reżimowi oraz porwaniu liderki opozycji Marii Corina Machado.

Życiorys

Działalność związkowa i początek kariery

Członkostwo w rządzie i wiceprezydent

Prezydent

Odznaczenia

Uwagi

Przypisy

Wikiwand - on