Nowa książka

Nowa książka – polski film kombinowany z 1975 roku w reżyserii Zbigniewa Rybczyńskiego. Eksperymentalne dzieło Rybczyńskiego ukazuje zwyczajny epizod z życia ludzkiego w różnych ujęciach z różnych punktów widzenia^[1].

Nowa książka

Gatunek	film kombinowany
Rok produkcji	1975
Kraj produkcji	Polska
Język	polski
Czas trwania	10 min
Reżyseria	Zbigniew Rybczyński
Scenariusz	Zbigniew Rybczyński
Muzyka	Janusz Hajdun
Zdjęcia	Jerzy Zieliński Zbigniew Rybczyński
Montaż	Barbara Sarnocińska
Produkcja	Ryszard Okuński
Wytwórnia	Se-ma-for

Treść

W Nowej książce ekran projekcji jest podzielony na dziewięć części, które przedstawiają różne miejsca akcji fabuły. Główny bohater, chcąc dokonać zakupu nowej książki, wyrusza ze swojego mieszkania i przemierza wszystkie miejsca akcji uchwycone przez kamerę, spotykając po drodze bohaterów drugoplanowych, którzy udają się w podobną podróż i mają własne motywacje. O ile protagonista początkowo znajduje się w lewym rogu ekranu, pod koniec filmu wkracza do prawego dolnego rogu ekranu^[2].

Produkcja

Realizator filmu, Zbigniew Rybczyński, był jednym z najbardziej znanych przedstawicieli polskiego nurtu awangardowego lat 70., Warsztatu Formy Filmowej^[3]. Rybczyński stworzył Nową książkę w ramach współpracy ze studiem Se-ma-for. Rybczyński pieczołowicie rozrysował partyturę uwzględniającą przemieszczanie się głównych postaci, poddając całość obróbce laboratoryjnej^[4].

Odbiór i spuścizna

Zbigniew Rybczyński, realizator filmu (2012)

Marek Hendrykowski ocenił film jako „niebywały majstersztyk młodego mistrza”, zwracając uwagę na pionierski charakter produkcji:

Zrealizować coś takiego w tamtych czasach, czyli w roku 1976 – bez komputera i bez kamer cyfrowych, na taśmie 35 mm, w najeżonych różnego rodzaju przeszkodami i niemożnościami warunkach zwykłej peerelowskiej produkcji – graniczyło z zupełnym nieprawdopodobieństwem. A jednak Zbigniew Rybczyński dopiął swego^[5].

Rafał Syska uznał Nową książkę za „znakomity” polski przykład amplifikacji ekranów w kinie awangardowym, przypominający prace Stana Vanderbeeka^[6]. Marcin Giżycki upatrywał inspiracji Nową książką w brytyjskim filmie Mike’a Figgisa Timecode (2000)^[7].

Nowa książka, a także inny film nakręcony dla Se-ma-fora (Oj, nie mogę się zatrzymać, 1975), wywarły głębokie wrażenie na Grzegorzu Królikiewiczu, który zatrudnił Rybczyńskiego jako operatora filmowego przy Tańczącym jastrzębiu (1977)^[8]. Tango (1980), również w reżyserii Rybczyńskiego, rozwijało koncepcję przyjętą właśnie w Nowej książce^[4].

Nagrody

Rok	Festiwal/instytucja	Nagroda	Odbiorca[1]
1976	Międzynarodowy Festiwal Filmów Krótkometrażowych w Oberhausen	Nagroda Główna	Zbigniew Rybczyński
	Krakowski Festiwal Filmowy	Brązowy Lajkonik w konkursie polskim
1977	Międzynarodowy Festiwal Filmów Krótkometrażowych w Huesce	Wyróżnienie
	Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Melbourne	III Nagroda