Obrót (prawo)

Obrót – pojęcie z zakresu nauk prawnych oznaczające stosunki oraz czynności prawne istniejące w związku z działalnością podmiotów prawa cywilnego na gruncie wymiany dóbr i usług^[1]. Wyróżnia się trzy rodzaje obrotu:

1. obrót powszechny – odbywający się bez związku z działalnością gospodarczą uczestników (obojętnie, czy taka jest prowadzona, czy nie);
2. obrót obustronnie profesjonalny (obustronnie gospodarczy, gospodarczy sensu stricto, handlowy sensu stricto, business to business) – odbywający się w związku z działalnością gospodarczą. Jego uczestnicy (przedsiębiorcy) zawierają umowy dwustronnie handlowe^[2].
3. obrót jednostronnie profesjonalny (jednostronnie gospodarczy, gospodarczy sensu largo, handlowy sensu largo) – z jednej strony odbywający się w związku z działalnością gospodarczą, z drugiej – odbywający się bez związku z taką działalnością^[3]. Do obrotu jednostronnie profesjonalnego zalicza się (lub utożsamia się z nim^[2]) obrót konsumencki (business to consumer), w którym jeden z podmiotów jest konsumentem^[4]. Uczestnicy tego obrotu zawierają umowy jednostronnie handlowe^[2].

Obrót dwustronnie profesjonalny i powszechny charakteryzuje przewaga norm względnie dyspozytywnych (iuris dispositivi), a obrót jednostronnie profesjonalny (w tym konsumencki) norm semiimperatywnych (iuris semidispositivi), chroniących słabszą stronę stosunku prawnego. Największa swoboda umów obowiązuje w obrocie powszechnym i obustronnie profesjonalnym^[5]. Obrót prawny jest przedmiotem badań Centrum Naukowego na rzecz Bezpiecznego Obrotu Prawnego^[6].

Przypisy

1. Koszowski 2010 ↓, s. 160, za: M.M. Wojdyło M.M., Odpowiedzialność sprzedawcy z tytułu rękojmi i gwarancji jakości przy umowie sprzedaży w obrocie gospodarczym, Kraków 1999, s. 12.
2. Kidyba 2013 ↓, s. 855, za: S.S. Włodyka S.S. (red.), Prawo umów handlowych, t. 5, Warszawa: System Prawa Handlowego, 2006, s. 27.
3. Koszowski 2010 ↓, s. 160–162.
4. Koszowski 2010 ↓, s. 162–163.
5. Koszowski 2010 ↓, s. 161–164.
6. OO. Fundacji OO., Centrum Naukowe na rzecz Bezpiecznego Obrotu Prawnego [online], www.bezpiecznyobrot.org.pl [dostęp 2024-02-29] (pol.).

Bibliografia

• MaciejM. Koszowski MaciejM., Obrót powszechny, profesjonalny i konsumencki, „Ius Novum”, 4/2010, Warszawa: Oficyna Wydawnicza Uczelnia Lazarskiego, 2010, s. 160-165, ISSN 1897-5577 [dostęp 2015-12-18] [zarchiwizowane z adresu 2015-07-07].
• AndrzejA. Kidyba AndrzejA., Prawo handlowe, Warszawa: C.H. Beck, 2013, ISBN 978-83-255-5419-4.