Ok1

Ok1 – polskie oznaczenie na PKP parowozu osobowego pruskiej serii P8. Po I wojnie światowej w Polsce służyło ich 257 sztuk, po II wojnie światowej - 429.

Ok1

Ok1-359 w rejonie Wolsztyna (1991)
Producent	Henschel
Lata budowy	1906 - 1923
Układ osi	2'C
Wymiary
Masa pustego parowozu	71,7 t
Masa służbowa	78,2 t
Długość	11 200 mm
Długość z tendrem	18 590 mm
Wysokość	4550 mm
Rozstaw osi skrajnych	15 665 mm
Średnica kół napędnych	1750 mm
Średnica kół tocznych	1 000 mm
Napęd
Trakcja	parowa
Typ tendra	22D2
Ciśnienie w kotle	12 at
Powierzchnia ogrzewalna kotła	143,25 m²
Powierzchnia przegrzewacza	52 m²
Powierzchnia rusztu	2,64 m²
Średnica cylindra	575 mm
Skok tłoka	630 mm
Parametry eksploatacyjne
Moc znamionowa	900 KM (662 kW)
Maksymalna siła pociągowa	12 500 kG
Prędkość konstrukcyjna	100 km/h

Historia

Typ P8 budowany był masowo w wielu fabrykach niemieckich w latach 1906-1923, także na eksport i w innych krajach (w Rumunii do 1939). Łącznie, przez 33 lata, powstało blisko 4000 maszyn. Parowóz stosowany był praktycznie na wszystkich kolejach kontynentu europejskiego. W Niemczech po I wojnie światowej lokomotywy te zostały oznaczone jako seria 38^10-40. W Polsce lokomotywy te używane były powszechnie - 192 sztuki przydzielono PKP w ramach reparacji po I wojnie światowej, w tym dwie lokomotywy dla kolei Wolnego Miasta Gdańska (numery: Ok1-1 do Ok1-190 i Ok1-1Dz i 2Dz dla lokomotyw gdańskich)^[1]. Dalszych 65 lokomotyw zostało zbudowanych w Niemczech na polskie zamówienie w latach 1922-1923 (numery Ok1-201 do 265)^[1]. Podczas II wojny światowej wszystkie lokomotywy zostały przejęte przez Niemcy lub ZSRR. Po II wojnie światowej na skutek rewindykacji i reparacji wojennych była to najliczniejsza seria parowozów osobowych w Polsce, osiągając 429 egzemplarzy (numery Ok1-1 do 429)^[2]. W czynnej eksploatacji na PKP przetrwała do końca lat 70. XX wieku.

Parowozy serii Ok1 należały do najbardziej udanych konstrukcji, jakie służyły w Polsce. Przyczyniły się do tego bardzo dobre właściwości trakcyjne, spokojny bieg, łatwość obsługi i niska awaryjność. Posiadały doskonałą opinię wśród załóg.

Niektóre właściwości trakcyjne

Maksymalna siła pociągowa podczas rozruchu Ok1 wynosi 12 500 kG. Parowóz ten mógł ciągnąć na torze poziomym składy osobowe (wag. 4-osiowe) o masie 295 ton z szybkością 100 km/h, lub 645 t - 80 km/h.

Zachowane parowozy Ok1

Po wycofaniu z eksploatacji zachowano 7 parowozów serii Ok1. Jeden z nich został sprzedany do Niemieckiego Muzeum Techniki w Berlinie^[3]. Najdłużej w eksploatacji pozostawała Ok1-359, która oprócz pociągów historycznych obsługiwała też ruch planowy w rejonie węzła w Wolsztynie. Parowóz ten pozostawał w stanie czynnym do końca maja 2009 roku.^[4]

Oznaczenie	Producent	Rok Produkcji	Miejsce
Ok1-112	Borsig	1915	Muzeum Kolejnictwa w Kościerzynie
Ok1-198	BMAG	1919	Pomnik na stacji Żagań
Ok1-266	Schichau-Werke	1921	Parowozownia Skierniewice
Ok1-296	Schichau-Werke	1919	Niemieckie Muzeum Techniki, Berlin
Ok1-322	Linke-Hofmann Werke	1921	Parowozownia Wolsztyn
Ok1-325	Henschel & Sohn	1921	Muzeum Kolejnictwa na Śląsku
Ok1-359	BMAG	1917	Parowozownia Wolsztyn