Loading AI tools
król Norwegii Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Olaf V (ang. Alexander Edward Christian Frederik; ur. 2 lipca 1903 w Sandringham, zm. 17 stycznia 1991 w Oslo) – król Norwegii w latach 1957–1991. Jedyny syn króla Norwegii, Haakona VII, oraz jego żony, Maud Koburg. W 1928 roku został mistrzem olimpijskim w żeglarstwie na Letnich Igrzyskach Olimpijskich w Amsterdamie[1].
 | |
 | |
 | |
| Alt for Norge Wszystko dla Norwegii | |
| Król Norwegii | |
| Okres |
od 21 września 1957 |
|---|---|
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Dane biograficzne | |
| Dynastia | |
| Data i miejsce urodzenia | |
| Data i miejsce śmierci | |
| Data pogrzebu | |
| Miejsce spoczynku | |
| Ojciec | |
| Matka | |
| Żona | |
| Dzieci | |
| Odznaczenia | |
                                              _ribbon.svg){kind=small} _ribbon.svg){kind=small}            | |
| Data i miejsce urodzenia | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Data śmierci | ||||||||||
| Dorobek medalowy | ||||||||||
| ||||||||||
W 1929 roku ożenił się ze szwedzką księżniczką, Martą Bernadotte. Miał z nią troje dzieci – Ragnhildę (1930–2012), Astrydę (ur. 1932) i Haralda V (ur. 1937).
.jpg)
Urodził się 2 lipca 1903 roku w Sandringham, w Wielkiej Brytanii, jako pierworodne dziecko duńskiego księcia, Karola Glücksburga, oraz jego żony, Maud Koburg. Ze strony ojca był wnukiem króla Danii, Fryderyka VIII, oraz Ludwiki Orańskiej, natomiast ze strony matki – króla Wielkiej Brytanii, Edwarda VII Koburga, oraz Aleksandry Glücksburg. Jego prababką ze strony matki była nieżyjąca już wówczas królowa Wielkiej Brytanii, Wiktoria Hanowerska.
Mały książę otrzymał imiona Aleksander Edward Chrystian Fryderyk (ang. Alexander Edward Christian Frederik). Drugie imię, Edward, nosił jego dziadek ze strony matki, król Wielkiej Brytanii, Edward VII Koburg. Ostatnie dwa imiona, które otrzymał mały książę, są tradycyjnymi imionami duńskiej rodziny królewskiej – kolejni władcy Danii byli nazywani naprzemiennie Fryderykami lub Chrystianami. Ponadto imię Fryderyk nosił również jego dziadek ze strony ojca, król Danii, Fryderyk VIII.
Uważany za jego ojca Karol Glücksburg miał opinię bezpłodnego. Z racji tego powstało wiele spekulacji i domysłów dotyczących narodzin małego księcia. Sugerowano, że był nieślubnym dzieckiem swojej ciotki, Wiktorii, z brytyjskim oficerem[2].
W listopadzie 1905 roku ojciec Aleksandra, Karol Glücksburg, objął tron norweski, przyjmując imię Haakon VII. Chcąc zaskarbić sobie przychylność opinii publicznej oraz oddać hołd starej norweskiej dynastii, nowy król postanowił zmienić również imię swojego jedynego syna. Mały Aleksander otrzymał imię Olaf (norw. Olav) – imię to nosiło wcześniej kilku władców norweskich, Olaf I Tryggvason (963/968–1000), Olaf Magnusson (1099–1115), Olaf III Pokojowy (ok. 1050–1093), Olaf Haakonsson (1370–1387), a także król Olaf II Haraldsson (995–1030), który stał się świętym Kościoła katolickiego oraz patronem Norwegii[3][4][5].
Miłość Norwegów zaskarbił sobie tuż po przybyciu do tego kraju. Wedle powtarzanej z ust do ust relacji mały książę Olaf wysunął się w trakcie ceremonii powitalnej z objęć matki i skierował się ku grupce dzieci wymachujących chorągiewkami w norweskich barwach narodowych. Jednemu z nich wyjął z rąk chorągiewkę i wrócił na oficjalną trybunę, trzymając w dłoni symbol niezależności i wolności, jaką niedawno odzyskał naród norweski.
Dzięki temu patriotycznemu i wysoce symbolicznemu gestowi mały Olaf natychmiast zyskał sympatię wszystkich Norwegów. Haakon VII tak pisał o swoim synu: „Muszę przyznać, iż nie sądziłem, że małe dziecko może zyskać uznanie całego narodu... Często mówię żonie, że tym, co Norwedzy najbardziej lubią w naszym panowaniu, jest nasz syn”.
Początkowo miał lekcje z nauczycielem w pałacu królewskim, a następnie uczęszczał do szkoły publicznej, w której prowadzone było liberalne nauczanie. Był zdolnym uczniem, po uzyskaniu matury w roku 1921 z wynikiem dobrym kontynuował naukę w akademii wojskowej.
Po jej skończeniu został oficerem norweskiej marynarki i wspierał ojca w sprawach państwowych. Mając dwadzieścia trzy lata, po raz pierwszy oficjalnie zastąpił króla, gdy ten wyjechał w podróż zagraniczną.
Olaf V był doskonałym sportowcem, mistrzem olimpijskim w żeglarstwie. W roku 1928 zdobył złoty medal w Amsterdamie w klasie 6 metrów.
Brał czynny udział w walce wyzwoleńczej po niemieckim ataku na Norwegię w czasie II wojny światowej. Olaf był – podobnie jak Haakon VII – monarchą nienarzucającym swego zdania, co piątek udawał się wraz z synem na posiedzenie rady ministrów, otwierał obrady parlamentu, reprezentował swój kraj podczas licznych oficjalnych podróżach. W roku 1985 ustanowił Norweski Order Zasługi. Po jego śmierci w 1991 tron norweski objął jego syn, Harald V.
W czasie trwania Letnich Igrzyskach Olimpijskich w Amsterdamie w 1928 roku zaręczył się ze swoją kuzynką, księżniczką szwedzką, Martą Bernadotte. Zaręczyny ogłoszono do publicznej wiadomości 14 stycznia 1929 roku, a 21 marca 1929 roku miał miejsce ślub pary. Uroczystość odbyła się w katedrze w Oslo. Był to pierwszy królewski ślub w Norwegii od ponad trzech stuleci. Drużbą Olafa był jego przyjaciel, Albert Windsor (książę Yorku, późniejszy król Wielkiej Brytanii jako Jerzy VI)[6].
Wraz z żoną Olaf miał troje dzieci:
Na jego cześć nazwano fragment wybrzeża Antarktydy – Wybrzeże Księcia Olafa[7].
2 lipca 1903 – 18 listopada 1905: Jego Wysokość książę Aleksander z Danii
18 listopada 1905 – 21 września 1957: Jego Królewska Wysokość książę koronny Norwegii
21 września 1957 – 17 stycznia 1991: Jego Królewska Mość król Norwegii
| Prapradziadkowie |
Ludwika Sachsen-Gotha-Altenburg |
Wiktoria Sachsen-Coburg-Saalfeld |
Fryderyk Wilhelm ze Szlezwika-Holsztynu-Sonderburga-Glücksburga |
Wilhelm Heski |
Król Szwecji i Norwegii |
Fryderyk Holenderski | ||
| Pradziadkowie |
Albert Sachsen-Coburg-Gotha |
Król Danii |
Król Szwecji i Norwegii | |||||
| Dziadkowie |
Król Wielkiej Brytanii |
Król Danii | ||||||
| Rodzice |
Maud Koburg (1869–1938) | |||||||
|
Olaf V (1903–1991), król Norwegii | ||||||||
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
