Olszany (województwo podkarpackie)

Olszany – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie przemyskim, w gminie Krasiczyn^[3][5]. Leży nad potokiem Olszanka w odległości 1 km od jego ujścia do Sanu.

Integralne części wsi Olszany^[3][5]

SIMC	Nazwa	Rodzaj
0604873	Feniki	część wsi

Olszany

wieś
Państwo	Polska
Województwo	podkarpackie
Powiat	przemyski
Gmina	Krasiczyn
Wysokość	217 m n.p.m.
Liczba ludności (2019)	448[1]
Strefa numeracyjna	16
Kod pocztowy	37-741[2]
Tablice rejestracyjne	RPR
SIMC	0604867[3]
Położenie na mapie gminy Krasiczyn Olszany
Położenie na mapie Polski Olszany
Położenie na mapie województwa podkarpackiego Olszany
Położenie na mapie powiatu przemyskiego Olszany
49°44′38″N 22°38′13″E[4]

Królewska wieś Olszany istniała już w 1497 roku na prawie ruskim ^[6]. w 1589 była położona w starostwie przemyskim w ziemi przemyskiej województwa ruskiego^[7]. Do 1939 roku istniała gmina Olszany. W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie przemyskim.

9 sierpnia 1681 roku król Jan III Sobieski wydaje dokument, w którym zachowuje Teodora Czopkowicza i synów jego, Jana, Hrycia i Teodora, przy prawach do popostwa we wsi Olszany w powiecie przemyskim wraz z uwolnieniem ich od różnych ciężarów.

W 1880 р. wieś liczyła 816 mieszkańców, w tym 68 na gruntach folwarcznych (większość to  — grekokatolicy, z wyjątkiem 23 katolików).^[8]

w 1939 r. wieś liczyła 850 mieszkańców, w tym 810 Ukraińców greckokatolickich, 25 Ukraińców rzymskokatolickich, 10 Polaków, 5 Żydów^[9]

W miejscowości znajduje się Cerkiew św. Michała Archanioła , stara ukraińska cerkiew Greckokatolicka, obecnie użytkowana przez kościół rzymskokatolicki, jest kościołem parafialnym Parafii Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Olszanach i nosi wezwanie Narodzenia Najświętszej Maryi Panny.

II Rzeczypospolitej wieś w powiecie przemyskim w województwie lwowskim.

W latach 1944–1945 nacjonaliści ukraińscy z OUN-UPA zamordowali tutaj 15 Polaków^[10].

5 marca 1945 roku w Olszanach podziemie poakowskie rozstrzelało 12 Ukraińców. Ich ciała wrzucono do wody, określając akcję jako „święcenie wody”^[11].

1.Kopystiańska Eugenia, lat 55, żona gr.-kat. proboszcza w Olszanach 2.Kopystiańska Tatiana, lat 24, córka księdza 3.Kołodziej Katarzyna, lat 27, służąca księdza 4.Senyszyn Helena, lat 47, nauczycielka w Olszanach 5.Senyszyn Areta, lat 20, córka nauczycielki, 6.Popowicz Jan, lat 55, gospodarz, 7.Truchan Jan, lat 55, gospodarz , 8.Truchan Wasyl, lat 44, gospodarz, 9.Truchan Piotr, lat 34, kierownik mleczarni w Olszanach, 10 i 11. nieustalonej tożsamości, którzy wedle zapodania sołtysa z Olszan, pochodzili z Jawornika Ruskiego, powracali z Przemyśla i zatrzymali się na nocleg u wymienionego ad 8. Wasyla Truchana, wszyscy wyznania gr.-kat., narodowości ukraińskiej.

Nadto została ciężko ranna Kopystiańska Zofia, córka księdza, agentka pocztowa w Olszynach.

Ukraińcy zostali dobrowolnie i przymusowo wysiedleni w ZSRR. Pozostałych wysiedlono na ziemie odzyskane , w 1947 r. w wyniku czystek etnicznych podczas akcji “Wisła”. We wsi osiedlili się Polacy.

Zobacz też

• Olszany