Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Order Danebroga[1] (duń. Dannebrogordenen; Order Flagi Danii) – jeden z najstarszych orderów świata, drugie w precedencji odznaczenie Królestwa Danii (po Orderze Słonia), nadawane za zasługi cywilne i wojskowe.
![]() Awers orderu z czasów Fryderyka IX | |
![]() Awers Odznaki Honorowej | |
![]() Gwiazda I klasy | |
![]() Gwiazda II klasy | |
![]() Baretka Wielkiego Komandora | |
![]() Baretka Krzyża Wielkiego | |
![]() Baretka Komandora 1. Stopnia | |
![]() Baretka Komandora | |
![]() Baretka Kawalera 1. Stopnia | |
![]() Baretka Kawalera | |
![]() Baretka Odznaki Honorowej | |
Ustanowiono | |
---|---|
Kruszec | |
Wydano |
ponad 40 tys. |
Powyżej | |
Poniżej |
Order został ustanowiony 12 października 1671 przez króla Chrystiana V w formie zakonu rycerskiego. Nosi nazwę duńskiej flagi narodowej – Danebroga – (białego krzyża skandynawskiego w czerwonym polu) i przy założeniu jego powoływano się na bitwę pod Revalem (obecnie: Tallinn) w 1219, gdzie walczącym z pogańskimi Estami oddziałom króla duńskiego Waldemara II Zwycięskiego ukazała się na niebie czerwona flaga z białym krzyżem i dodała im sił do zwycięstwa, po czym Waldemar ogłosił ją narodową flagą Danii i stworzył podobno zakon rycerski dla 35 członków noszący jej nazwę. W 1693 Danebrog, nadal zakon rycerski i odznaczenie jednoklasowe, otrzymał nowe statuty (dopuszczono liczbę 50 rycerzy), a 28 czerwca 1808 król Fryderyk VI przekształcił go w odznaczenie za zasługi, wprowadzając cztery klasy: Wielki Komandor, Krzyż Wielki, Komandor i Kawaler, a także związaną z orderem „Odznakę Honorową Ludzi Danebroga” (Dannebrogsmændenes Hæderstegn), przeznaczone wówczas dla wszystkich tzn. również dla osób pochodzenia nieszlacheckiego. W 1842 utworzono I klasę z połączenia Wielkich Komandorów oraz Krzyży Wielkich. W 1861 podzielono klasę Komandorów na dwa stopnie, gdzie 1. stopień posiadał gwiazdę, a 2. stopień bez gwiazdy przeznaczony był początkowo wyłącznie dla obcokrajowców, co rozszerzono w trzy lata później na poddanych duńskich. W 1864 rozpoczęto również nadawanie dodatkowych Krzyży Wielkich z Diamentami. Nowe statuty z 1951 umożliwiły nadawanie Danebroga kobietom, a w 1952 podzieliły klasę Kawalerów na dwie i zmieniły nazwę odznaki na „Odznakę Honorową Orderu Danebroga” (Dannebrogordenes Hæderstegn)[2].
Obecny podział na klasy i stopnie:
dodatkowo:
Herby Wielkich Komandorów i Kawalerów Wielkiego Krzyża są umieszczane w kaplicy orderu na zamku Frederiksborg w Hillerød. Wielkim Mistrzem społeczności orderu jest aktualnie panujący monarcha duński. Świętami Danebroga są 28 stycznia, urodziny Fryderyka VI, i 15 kwietnia, urodziny Chrystiana V.
Spis odznaczonych obejmuje dziś około 40 tysięcy osób, lecz dotyczy to tylko nagrodzonych po 1884, gdyż archiwum orderu uległo zniszczeniu podczas pożaru zamku Christiansborg[3].
Insygnia Orderu Danebroga to oznaka, gwiazda Wielkich Komandorów, Kawalerów Wielkiego Krzyża i gwiazda w postaci krzyża dla Komandorów 1. Stopnia oraz łańcuch Wielkich Komandorów i specjalna oznaka „Ludzi Danebroga”. Oznaka orderu to krzyż łaciński z rozszerzonymi zakończeniami ramion, emaliowany na biało z czerwoną bordiurą i ze złotymi koronami między ramionami, z ukoronowanym monogramem „C 5” pośrodku, z napisem „Gud og Kongen” (Bóg i Król) na awersie, z monogramami „V 2” i „F 6” oraz z datami „1219”, „1671” i „1808” na rewersie. Nad górnym ramieniem krzyża umieszczony jest monogram aktualnie panującego monarchy. Zawieszką jest złota korona królewska. Oznaka Wielkich Komandorów jest nieemaliowana i pokryta brylantami. Order Danebroga noszony jest na białej wstędze z obustronnymi czerwonymi bordiurami. „Odznaka Honorowa” jest nieemaliowana, srebrna, i może być nadawana tylko poddanym duńskim, którzy już są Kawalerami Danebroga.
Gwiazda pierwszych dwóch najwyższych klas jest srebrna, ośmiopromienna z nałożoną na nią oznaką orderu. Krzyż na pierś Komandorów 1. Stopnia jest zamiast emalii pokryty cyzelowanym srebrem i ma w medalionie środkowym monogram Waldemara II oraz napis „Gud og Kongen”. Łańcuch składa się z trojakich członów: oznak orderu (bez napisów) i złotych ukoronowanych monogramów Waldemara II i Chrystiana V.
Po śmierci odznaczonego odznaki i gwiazdy orderu muszą zostać zwrócone do Kancelarii Orderów Królewskich[4].
Od 1909 roku duńscy ministrowie są automatycznie odznaczani Komandorią Orderu Danebroga[5].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.