Pałac Izraela Poznańskiego

Pałac Izraela Poznańskiego – neobarokowy^[2] pałac fabrykancki z XIX w. znajdujący się w Łodzi. Pałac, ze względu na wielkość i dekoracje, zwany jest „łódzkim Luwrem”^[3].

Pałac Izraela Poznańskiego

nr rej. A/16 z 20 stycznia 1971[1]
Pałac Poznańskiego w 2023
Państwo	Polska
Miejscowość	Łódź
Adres	ul. Ogrodowa 15
Styl architektoniczny	eklektyzm (neorenesans i neobarok)
Architekt	Hilary Majewski Juliusz Jung
Ważniejsze przebudowy	1888–1903
Pierwszy właściciel	Izrael Poznański
Obecny właściciel	Miasto Łódź
Położenie na mapie Łodzi Pałac Izraela Poznańskiego
Położenie na mapie Polski Pałac Izraela Poznańskiego
Położenie na mapie województwa łódzkiego Pałac Izraela Poznańskiego
51°46′44,80″N 19°27′02,96″E
Strona internetowa

Opis

W 1877 Izrael Poznański kupił narożną kamienicę o skromnej elewacji i budynek magazynowy (posesja u zbiegu ul. Ogrodowej i ul. Stodolnianej – dziś Zachodniej) z zamiarem wybudowania w jej miejsce obiektu reprezentacyjno-handlowego i siedziby dla swojej rodziny^[3]. Powstała największa rezydencja fabrykancka w Polsce i, jako jedna z pierwszych w Łodzi, zelektryfikowana. Jej wnętrza składają się z wielkich salonów i kameralnych pomieszczeń mieszkalnych^[2]. Na piętrze znajdowała się część prywatna rodziny, na parterze, w głównym korpusie - gabinet prezesa, kantory, spółki i biura. Boczne skrzydło mieściło w piwnicach zaplecze gospodarcze, kuchnię, a na parterze magazyny wyrobów gotowych. Poddasze przeznaczone było dla służby. Budynek oparto na planie litery L. Najokazalsza, południowa część budowli jest zwieńczona wypiętrzonymi, kopulastymi dachami i zdobiona figurami przedstawiającymi alegorie przemysłu. Przez lata pałac był rozbudowywany, a na jego architektoniczny kształt miało wpływ kilku architektów. Pierwotny projekt autorstwa Hilarego Majewskiego został rozwinięty przez Adolfa Zeligsona i Franciszka Chełmińskiego. Podczas przebudowy, w 1898 roku, dobudowano ogród zimowy nakryty szklanymi kopułami, a skrzydło południowe wydłużono w kierunku zachodnim, by na piętrze stworzyć salę balową. Od strony fabryki, dobudowano do pałacu dwa pawilony: jednopiętrową oranżerię ze szklaną kopułą i parterowy pasaż - łącznik między fabryką a pałacem. Dopełnieniem reprezentacyjnego charakteru był ogród spacerowy projektu właściciela łódzkiej firmy ogrodniczej - Leona Grabowskiego. W ogrodzie wybudowano bogato zdobioną fontannę. Ostateczny kształt budowla osiągnęła już po śmierci Izraela Poznańskiego, w 1903^[4][3].

Wystrojem sali jadalnej oraz balowej zajął się, na zlecenie Leoni Poznańskiej, łódzki malarz Samuel Hirszenberg^[5].

Późniejsze przebudowy związane były ze zmianą jego użytkowników – w okresie międzywojennym był siedzibą Urzędu Wojewódzkiego (1927–1939). W 1975 główną część budynku przejęło, utworzone wówczas, Muzeum Historii Miasta Łodzi.

W latach 70. XX w. realizowano adaptację piwnic^[6], rekonstrukcję wnętrz oraz aranżację kawiarni muzealnej^[7] na potrzeby Muzeum Historii Miasta Łodzi wg projektu Stanisława Cuchry-Cukrowskiego^[6].

W 2015 pałac został uznany pomnikiem historii^[8]. W 2017 rozpoczęły się prace remontowe fasady pałacu w ramach wieloletniej rewitalizacji obiektu, m.in. odnowiono także ogród pałacowy^[9]. Remont Pałacu zakończył się w 2020^[10].

• 
  Pałac Izraela Poznańskiego w dzień (2023)
• 
  Pałac Izraela Poznańskiego nocą (2005)
• 
  Medal Muzeum Historii Miasta Łodzi – Pałac Poznańskich

Zobacz też

• Fabryka Izraela Poznańskiego