Pałac w Geguti

Pałac w Geguti^[1] (gruz. გეგუთის სასახლე) – pałac królewski z XII wieku w Geguti w zachodniej Gruzji zachowany w stanie ruiny, zabytek Gruzji o znaczeniu narodowym(inne języki).

Pałac w Geguti

გეგუთის სასახლე

Ruiny pałacu (2016)
Państwo	Gruzja
Miejscowość	Geguti
Inwestor	Jerzy III
Wysokość całkowita	20
Kondygnacje	2
Rozpoczęcie budowy	VIII–IX w., XII w.
Zniszczono	XIX w.
Pierwszy właściciel	Jerzy III
Kolejni właściciele	królowie Gruzji i Królestwa Imeretii
Położenie na mapie Gruzji Pałac w Geguti
42°11′28,0″N 42°41′27,0″E

Historia

Najstarsza część budynku, tj. pomieszczenie z dużym paleniskiem, pochodzi z VIII lub IX wieku^[2], było wykorzystywane jako pałacyk myśliwski^[3], a później używane jako pałacowa kuchnia^[4]; możliwe, że pierwotną budowlą w tym miejscu było rzymskie castellum^[3], które starożytni autorzy wymieniali pod nazwą Mocheresis^[3]. Pałac w obecnej formie wzniósł król Jerzy III w trzeciej ćwierci XII wieku^[1] niedaleko miasta Kutaisi^[1], w pobliżu rzeki Rioni^[5]. Miał on najpewniej służyć jako zimowa rezydencja króla^[6]. Źródła pisane i historycy są zdania, że pałac był ulubioną posiadłością gruzińskiej rodziny królewskiej^[4], korzystała z niego m.in. królowa Tamara^[5]. W 1191 roku jej były mąż, kniaź Jurij Bogolubski(inne języki) próbował w pałacu dokonać zamachu stanu i przejąć władzę^[7]. W XIII–XIV wieku wzniesiono pałacową kaplicę^[3]. Po upadku królestwa Gruzji pałac służył władcom Królestwa Imeretii^[3].

Budynek zachował się we względnie niezmienionym stanie do 1823 roku^[6], następnie uległ znacznemu zniszczeniu^[6]. Nie zachowała się m.in. kopuła w centrum gmachu^[5].

W 1937 roku przeprowadzono badania archeologiczne pałacu i oczyszczono jego niektóre części, odkryto wówczas około 60 artefaktów z różnych epok^[7]. Od 1954 do 1962 roku prowadzono prace zabezpieczające ruiny^[7].

Pałac oraz kaplica pałacowa został uznany za zabytek Gruzji o znaczeniu narodowym w 2006 roku^[2]. Jest to jedyny zachowany budynek z okresu historii Gruzji jako zjednoczonego królestwa (zob. historia Gruzji)^[5].

W 2015 roku prowadzono prace rewitalizacyjne pałacu; zamontowano w tym czasie oświetlenie do nocnych iluminacji ruin^[7]. Przy pałacu około 2016 roku postawiono szklany panel z naniesionymi brakującymi fragmentami budowli, dzięki czemu zwiedzający patrząc poprzez nią na zabytek mogą sobie wyobrazić jego oryginalny wygląd^[5].

Architektura

Budynek murowany z cegły i kamienia^[6]. Elewacje zewnętrzne pokryto glazurowaną cegłą^[6]. Pałac dwukondygnacyjny, wzniesiony na rzucie zbliżonym do kwadratu^[6]. Mury pałacu zostały wzmocnione okrągłymi przyporami^[3]. Pomieszczenie o charakterze reprezentacyjnym zbudowano na rzucie nieregularnego krzyża i nakryto jego centralną część kopułą o średnicy 14 m^[6], wysokość sali w najwyższym punkcie wynosiła 20 m^[6]. Do tejże sali przylegały pomieszczenia nakryte ostrołukowymi sklepieniami^[6]. Pozostałe pomieszczenia były przeznaczone na apartamenty rodziny królewskiej, skarbiec oraz pomieszczenia dla służby^[3].

Przy pałacu znajdowała się kaplica^[4]. Współcześnie pałac znajduje się w stanie ruiny^[5], zajmuje powierzchnię około 2000 m²^[7].

Galeria

• 
  Ruiny kaplicy (2012)
• 
  Narożnik pałacu ze skarpą (2011)
• 
  Pomieszczenie z ostrołukowym sklepieniem (2006)
• 
  Ruiny (2016)
• 
  Ruiny widziane przez szklaną taflę (2016)
• 
  Możliwy oryginalny wygląd