Pargalı İbrahim Pasza

Pargali Ibrahim Pasza^[a] (tur. Pargalı İbrahim Paşa; ur. 1493 w Pardze^[1], Republika Wenecka, zm. 15 marca 1536 w Stambule) – osmański polityk i dowódca wojskowy, wielki wezyr w latach 1523–1536. Przyjaciel i prawdopodobnie szwagier Sulejmana I Wspaniałego.

Pargalı İbrahim Pasza

Pargalı İbrahim Pasza (grafika)
Data i miejsce urodzenia	1493 Parga
Data i miejsce śmierci	15 marca 1536 Stambuł
Wielki Wezyr
Okres	od 27 czerwca 1523 do 14 marca 1536
Poprzednik	Piri Mehmed Pasza
Następca	Ayas Mehmed Pasza

Życiorys

Pochodził z rodziny greckich chrześcijan – rybaków z Pargi^[1]. W 1523 r. sułtan Sulejman I Wspaniały, którego był najbliższym przyjacielem, powierzył mu urząd wielkiego wezyra sprawowany przez następne trzynaście lat. Brał udział w bitwie pod Mohaczem 29 sierpnia 1526 r., dowodził oblężeniem Wiednia w 1529 r., a w latach 1532–1534 walczył z powodzeniem jako naczelny wódz w I wojnie turecko-perskiej. Wielki wezyr był człowiekiem świetnie wykształconym, zarówno w zakresie strategii wojennej, jak i dyplomacji (znał 8 języków). Wenecjanie nazywali go "Wspaniałym". Pasza patronował także sztuce. Zgromadził dużą kolekcję obrazów i rzeźb. Do dziś w jego dawnym pałacu znajduje się muzeum malarstwa.

Około 1520 roku Ibrahim podarował padyszachowi niewolnicę Roksolanę (późniejszą sułtankę Hürrem). W wyniku jej intryg został oskarżony o spisek i stracony z polecenia sułtana, to zdarzenie jest wskazywane jako jeden z momentów wyznaczających początek sułtanatu kobiet.

Życie prywatne

Ibrahim poślubił sułtankę Hatice, siostrę sułtana Sulejmana I Wspaniałego, co uczyniło go członkiem (damat) dynastii. Część historyków twierdzi jednak, że jego żoną była Muhsine Hatun, wnuczka Mihaloğlu İskendera Pasza, który był wezyrem w czasach rządów sułtana Bajazyda II (dziada Sulejmana Wspaniałego)^[2].

W kulturze

• Ibrahim Pasza jest jedną z ważniejszych postaci tureckiego serialu Wspaniałe stulecie. W jego rolę wcielił się Okan Yalabık.
• Postać wielkiego wezyra jest również jedną z ważniejszych postaci drugoplanowych w książce fińskiego pisarza Mika Waltariego, Mikael Hakim.

Zobacz też

• lista tureckich wielkich wezyrów

Uwagi

1. Znany także jako Frenk İbrahim Pasza, Makbul İbrahim Pasza, Maktul İbrahim Pasza.