Pierścień gardłowy Waldeyera

Pierścień gardłowy Waldeyera zwany również układem chłonnym gardła lub NALT (ang. nasopharynx-associated lymphoid tissue) – zespół struktur układu limfatycznego zlokalizowanych w nosogardle, który jest częścią układu odpornościowego błon śluzowych (MALT)^[1].

Ma on znaczenie ochronne przed bakteriami, wirusami, grzybami i innymi czynnikami chorobotwórczymi, chroniąc przed ich penetracją do dalszych odcinków układu oddechowego i pokarmowego, jako że jest źródłem komórek odpornościowych zaangażowanych w odpowiedź immunologiczną w obrębie błony śluzowej dróg oddechowych^[2].

Migdałki stanowią barierę dla czynników chorobotwórczych, ale niejednokrotnie dochodzi do zapalenia samych migdałków (łac. tonsillitis), najczęściej (ale nie tylko) jest to efekt chorobowy zakażenia organizmu paciorkowcami, czyli anginy. W przypadku częstych angin albo w przypadku przerostu migdałków podniebiennych (hipertrofii) z upośledzeniem oddychania wskazane jest ich operacyjne wycięcie. Ze względu na funkcję immunologiczną migdałków wycięcie należy przeprowadzać z reguły dopiero od 3 roku życia.

W skład pierścienia gardłowego Waldeyera wchodzą:

• migdałek gardłowy^[2],
• migdałki trąbkowe^[2],
• migdałki podniebienne^[2],
• migdałek językowy^[2],
• grudki chłonne rozproszone w błonie śluzowej gardła^[2],
• pasma boczne tkanki chłonnej zlokalizowane na tylnej ścianie gardła^[2].

Nazwa eponimiczna upamiętnia niemieckiego patologa Heinricha Wilhelma Waldeyera^[3], który wprowadził do anatomii pojęcie limfatycznego pierścienia twarzowego w 1884 roku.