Pierścienie Urana

Pierścienie Urana – pierścienie planetarne, otaczające siódmą planetę Układu Słonecznego, Urana. Tworzą one rozbudowany system, nie tak złożony jak pierścienie Saturna, ale bardziej skomplikowany niż pierścienie Jowisza i Neptuna. Są jednak bardzo ciemne i niewidoczne z powierzchni Ziemi. Obecnie (2008) znanych jest 13 wyraźnych pierścieni planety i kilka słabszych lub niekompletnych pasm pyłu.

System pierścieni Urana i jego wewnętrzne satelity

Odkrycie

Pierwsza sugestia istnienia pierścieni wokół Urana pochodzi z notatek odkrywcy planety, Williama Herschela. 22 lutego 1789 r. zapisał on informację o prawdopodobnym pierścieniu, rysując schemat opatrzony komentarzem o jego "lekko czerwonym zabarwieniu". Rysunek i opis całkiem dobrze odpowiada najjaśniejszemu pierścieniowi ε, jednak większość naukowców sądzi że pierścienie Urana są zbyt słabe, aby można je było zaobserwować przez XVIII-wieczne teleskopy^[1][2].

Pierścienie planety zostały definitywnie, choć przypadkowo, odkryte 10 marca 1977 roku. Naukowcy z Kuiper Airborne Observatory – James L. Elliot, Edward W. Dunham i Douglas J. Mink zamierzali wykorzystać zakrycie jasnej gwiazdy przez Urana do badań nad atmosferą planety, obserwując planetę za pomocą teleskopu umieszczonego na pokładzie samolotu. Bezpośrednio przed i po zakryciu gwiazdy, zaobserwowano niespodziewanie jej pięciokrotne pociemnienie i rozjaśnienie. Jedynym wyjaśnieniem było jej zakrycie przez nieznane wcześniej pierścienie. Dalsze obserwacje pozwoliły odkryć jeszcze cztery słabsze pierścienie.

W 1986 r. sonda Voyager 2 podczas przelotu przez system Urana sfotografowała pierścienie, ponadto odkrywając jeszcze dwa. Dalsze dwa pierścienie, tworzące zewnętrzną część układu, zaobserwowano w latach 2003–2005 za pomocą teleskopu Hubble'a.

Struktura

Wewnętrzne pierścienie Urana we wzmocnionych kolorach, zdjęcie z sondy Voyager 2

Główne pierścienie planety

Nazwa	Promień orbity (km)	Szerokość (km)	Głębokość optyczna	Uwagi
1986 U2R / ζ	37 850 – 41 350	2500 – 3500	< 10−3	Położenie niepewne, posiada słabe wewnętrzne przedłużenie
6	41 837	1,6–2,2	0,18–0,25
5	42 234	1,9–4,9	0,18–0,48
4	42 570	2,4–4,4	0,16–0,30
α	44 718	4,8–10,0	0,3–0,7
β	45 661	6,1–11,4	0,20–0,35
η	47 175	1,9–2,7	0,16–0,25	Posiada zewnętrzne przedłużenie szerokości ok. 40 km
γ	47 627	3,6–4,7	0,7–0,9
δ	48 300	4,1–6,1	0,3–0,6	Zewnętrzna krawędź w rezonansie z Kordelią, posiada wewnętrzne przedłużenie
λ	50 023	1–2	0,1–0,2	Słaby pierścień pyłowy
ε	51 149	19,7–96,4	0,5–2,5	Wyraźny, pomiędzy orbitami księżyców pasterskich – Kordelii i Ofelii
ν	66 100 – 69 900	3800	5,4 × 10−6	Pomiędzy orbitami Porcji i Rozalindy, czerwonawej barwy
μ	86 000 – 103 000	17 000	8,5 × 10−6	Związany z księżycem Mab, błękitnej barwy