Loading AI tools
podatek obrotowy Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Podatek od towarów i usług (PTiU) (ang. value-added tax, VAT) – podatek od wartości dodanej, podatek pośredni, pobierany na każdym kolejnym etapie obrotu towarami lub usługami (tak jak podatek obrotowy), którego konstrukcja zakłada brak kaskadowego nakładania się podatku poprzez zastosowanie mechanizmu odliczenia podatku pobranego w poprzednich etapach obrotu.
W Polsce został wprowadzony przez ustawę z dnia 8 stycznia 1993 o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz.U. z 1993 r. nr 11, poz. 50). Jednak konieczność harmonizacji polskiego prawa podatkowego z prawem UE zmusiła polskiego ustawodawcę do uregulowania tej kwestii w nowej ustawie o podatku od towarów i usług z dnia 11 marca 2004 r. (Dz.U. z 2024 r. poz. 361).
Twórcą koncepcji tego podatku był niemiecki przedsiębiorca Carl Friedrich von Siemens , który w swoich pracach z 1920 wyłożył jego ideę[1], ale powszechnie za twórcę VAT uważany jest francuski ekonomista Maurice Lauré[2].
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega:
Odpłatną dostawą towarów na terytorium kraju jest przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Odpłatną dostawą jest również:
Odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju to każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów.
Będzie to m.in.:
Wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem jest to nabycie prawa do rozporządzania jak właściciel towarami, które w wyniku dokonanej dostawy są wysyłane lub transportowane na terytorium innego państwa członkowskiego niż państwo wysyłki. Będzie to m.in.:
Wewnątrzwspólnotową dostawą towarów jest wywóz towarów z terytorium kraju na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju, poprzez wykonanie takich czynności jak:
Odpłatne świadczenie usług przez podatnika działającego w takim charakterze na terytorium państwa członkowskiego stanowi jedną z czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od wartości dodanej. Tym samym rozpoznanie określonej czynności jako odpłatnego świadczenia usług może wiązać się z koniecznością opodatkowania takiej czynności podatkiem od wartości dodanej. W świetle art. 24 ust. 1 Dyrektywy VAT „świadczenie usług” oznacza każda transakcję, która nie stanowi dostawy towarów. Jednocześnie, zgodnie z art. 25 Dyrektywa VAT, świadczenie usług może zawierać między innymi jedną z następujących czynności:
Nadto, stosowanie do art. 26 Dyrektywy VAT, za odpłatne świadczenie usług uznaje się takie czynności, jak:
W świetle art. 26 ust. 2 Dyrektywy VAT, państwa członkowskie mogą odstąpić od opodatkowania nieodpłatnego świadczenia usług pod tym jednak warunkiem, iż takie odstępstwo nie będzie prowadzić do zakłóceń konkurencji. W tym miejscu warto podkreślić, iż państwo polskie nie skorzystało z wyżej wskazanej możliwości.
Mając na uwadze przywołane wyżej przepisy, należy stwierdzić, iż czynności odpłatnego świadczenia usług obejmują swym zakresem bardzo szeroki krąg transakcji. Polskie przepisy dotyczące świadczenia usług zostały oparte na przywołanych przepisach Dyrektywy VAT. W większości przepisy te stanowią wierne odzwierciedlenie przepisów unijnych.
W tym miejscu warto podkreślić, że polski ustawodawca przy definiowaniu świadczenia usług posłużył się sformułowaniem „każde świadczenie”. Z kolei w przepisach Dyrektywy VAT, do zdefiniowania świadczenia usług wykorzystano określenie „każda transakcja”. Różnica ta jednak nie ma wypływu na rozumienie pojęcia „świadczenia usług”. W konsekwencji należy stwierdzić, iż następnym warunkiem, który musi być spełniony, aby w danej czynności rozpoznać usługę, jest wystąpienie „świadczenia”.
Przez import towarów – rozumie się przywóz towarów z terytorium państwa trzeciego na terytorium kraju.
Przez eksport towarów – rozumie się potwierdzony przez urząd celny określony w przepisach celnych wywóz towarów z terytorium kraju poza terytorium Wspólnoty.
Szczególne rodzaje przedmiotu opodatkowania:
Ustawa o podatku od towarów i usług wyklucza z kategorii przedmiotu opodatkowania:
Przy ustalaniu istnienia obowiązku podatkowego duże znaczenie ma:
Podatnikami podatku są:
Podatnikami nie są:
Kwestie obowiązku podatkowego w ustawie o podatku od towarów i usług z dnia 11.03.2004 r. zostały uregulowane w art. 19. Obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wydania towaru lub z chwilą wykonania usługi. Ustawodawca polski określił też niektóre szczególne sytuacje, w których został inaczej określony moment powstania obowiązku podatkowego:
Przy wewnątrzwspólnotowej dostawie towarów i w wewnątrzwspólnotowym nabyciu towarów oraz u małych podatników obowiązek podatkowy powstaje w inny sposób. Mianowicie:
Co do zasady podstawą opodatkowania jest obrót. Przez obrót rozumie się kwotę należną z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku, a kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy. Obrotem jest także:
Jeżeli przy wykonywaniu czynności podlegających opodatkowaniu nie została określona cena, to podstawą opodatkowania jest wartość towarów lub usług obliczona według cen stosowanych w obrotach z głównym odbiorcą, pomniejszona o kwotę należnego podatku.
Jeżeli przedmiotem opodatkowania jest świadczenie usług, to podstawą opodatkowania jest koszt świadczenia tych usług poniesiony przez podatnika.
Przy imporcie towarów podstawą opodatkowania jest wartość celna powiększona o należne cło.
Przy wewnątrzwspólnotowym nabyciu towarów podstawą opodatkowania jest kwota, jaką nabywca jest zobowiązany zapłacić.
Minimalną podstawową (nieobniżoną) stawką podatku VAT jaką mogą stosować państwa członkowskie Unii Europejskiej jest 15%. Granica ta wynika z Dyrektywy Rady Europejskiej 2006/112/EC. Górna granica stawki podstawowej nie jest ograniczona, a jedynie w 2005 roku Państwa Członkowskie podjęły niewiążące zobowiązanie do nie wprowadzania stawek VAT powyżej 25% do końca 2010 roku[3]. W praktyce Państwa Członkowskie stosują różne stawki podatku VAT, od najniższych (15% – Luksemburg) do najwyższych (27% – Węgry[4][5]).
Podstawową stawką w Polsce (od 1 stycznia 2011 do końca roku, w którym zostaną spełnione wskazane w ustawie warunki[6]) jest stawka 23% (wcześniej wynosiła ona 22%[7]). Dla niektórych towarów i usług przewidziano stawki obniżone: 8% oraz 5% (stawka 5% obejmuje produkty żywnościowe, książki na wszystkich nośnikach fizycznych oraz czasopisma). Istnieje również stawka w wysokości 7% – jest to naliczana przez nabywcę towarów od rolnika ryczałtowego (art. 115 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług). Nie jest to w zasadzie stawka, którą są opodatkowane towary lub usługi, ale zryczałtowana kwota zwrotu VAT dla rolnika ryczałtowego, który jest z VAT zwolniony.
Istnieje również stawka 0%, która obowiązuje przy:
Przy świadczeniu usług w handlu i gastronomii podatnik może obliczać kwotę VAT od wartości brutto towaru (art. 85 ustawy z dnia 11 marca 2004 o podatku od towarów i usług) stosuje wówczas stawki:
Ponadto niektóre czynności są zwolnione od podatku. Oznacza to między innymi, że świadczący czynności zwolnione w przeciwieństwie do tych, którzy świadczą usługi opodatkowane stawką 0%, nie mogą dokonać odliczenia podatku naliczonego zapłaconego podczas świadczenia tych usług np. biegły lekarz w celu świadczenia usług wydawania orzeczeń (co jest zwolnione od podatku VAT), dokonał zakupu biurka. Przy zakupie biurka zapłacił 23% podatek. Ten podatek nie może zostać przez niego odliczony, gdyż świadcząc usługę wydania orzeczenia nie opodatkowuje jej – czyli nie jest od niej odprowadzany podatek, który lekarz miałby przekazać do urzędu skarbowego.
W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
Podatkiem naliczonym jest:
Podatnik ma prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony, jeżeli importowane lub nabyte towary i usługi dotyczą dostawy towarów lub świadczenia usług przez podatnika poza terytorium kraju. Ponadto podatnik ma również prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony, jeżeli importowane lub nabyte towary i usługi dotyczą określonych czynności wykonywanych na terytorium kraju.
W przypadku gdy kwota podatku naliczonego jest w okresie rozliczeniowym wyższa od kwoty podatku należnego, podatnik ma prawo do obniżenia o tę różnicę podatku należnego za następne okresy.
Podatnikom, którzy dokonują obrotu opodatkowanego w całości lub w części, stawką niższą niż 23%, przysługuje prawo do zwrotu z urzędu skarbowego różnicy podatku do wysokości nieprzekraczającej równowartości 23% obrotu opodatkowanego stawkami obniżonymi oraz podatku naliczonego wynikającego z nabycia towarów i usług.
Podatnikom dokonującym sprzedaży opodatkowanej wyłącznie stawką 23%, u których podatek naliczony jest wyższy od podatku należnego, przysługuje zwrot różnicy podatku z urzędu skarbowego w kwocie wyższej od kwoty podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług.
Podatek VAT, czyli podatek od wartości dodanej – jest płacony przez każdego przedsiębiorcę w łańcuchu dostaw od różnicy pomiędzy kosztami zakupu a ceną dalszej sprzedaży. Do ceny zakupu wlicza się także pozostałe koszty działalności gospodarczej, jednak tylko te, które są objęte podatkiem VAT. Na przykład z 23% podatkiem łańcuch dostaw mógłby wyglądać następująco:
W tym systemie „właściciel lasu”, tartak i sklep są „podatnikami VAT” i odliczają podatek naliczony od należnego – końcowy odbiorca – konsument nie ma takiego prawa i w cenie zakupu płaci pełną stawkę VAT.
Łącznie do budżetu, w związku z tą produkcją odprowadzona jest kwota 57,50 zł (bezpośrednio 52,90, a 4,60 z kosztów pośrednich), czyli tyle samo ile wynosi wartość 23% z ceny netto 250 zł. Kwota ta została wpłacona w częściach przez wszystkich uczestników łańcucha dostaw.
Firmom – płatnikom podatku VAT – nie opłaca się „omijanie” podatku. Np. gdyby tartak kupił drewno bez faktury VAT np. za 100 zł („na lewo” – brutto) i sprzedał za 150 zł to zapłaci podatek od 150 zł – czyli 35 zł. System ten powoduje, że proces naliczania i odprowadzania podatku VAT jest szczelniejszy niż funkcjonujący wcześniej podatek obrotowy, w którym podatek naliczał i odprowadzał tylko dostawca towaru dla konsumentów. Główną wadą w tym systemie jest jednak konieczność opłacenia (odprowadzenia) podatku VAT z chwilą wystawienia faktury, co niekoniecznie jest równoznaczne z otrzymaniem należności od kupującego. Mogą mieć więc miejsce różne sytuacje, np. „właściciel lasu” sprzedaje drewno z 30-dniowym terminem płatności, od kwoty faktury VAT odprowadza podatek, choć nie uzyskał zapłaty, ale właściciel tartaku nalicza podatek od zakupów i odlicza go, choć nie poniósł jeszcze żadnych wydatków, w tej sytuacji jeżeli ma do zapłaty podatek od innych sprzedaży, to zakup pomniejsza mu podatek do zapłaty. Może też okazać się, że podatek od zakupów może przekroczyć podatek od sprzedaży, wówczas może wystąpić o zwrot podatku do urzędu skarbowego. W Polsce podatek jest bowiem obliczany (księgowany, ale i odprowadzany) z chwilą wystawienia faktury, a nie otrzymania zapłaty za towar czy usługę.
Dla porównania, w systemie z podatkiem od sprzedaży wartość odprowadzonego podatku (też 23%) mogłaby być identyczna – z tą różnicą, że całą wartość 57,50 zł odprowadziłby ostatni podmiot w łańcuchu dostaw:
Podatek od sprzedaży jest stosowany np. w USA.
Istotną różnicą dla konsumenta jest to, że w Europie cena detaliczna uwidoczniona przy towarze zawiera w sobie kwotę podatku, natomiast ceny w USA nie zawierają podatku. Kwota podatku jest wyliczana dopiero przy zapłacie.
Podatek VAT nakłada na wszystkie podmioty w łańcuchu dostaw większą dyscyplinę podatkową oraz większą motywację do unikania zakupów w szarej strefie – podstawą odliczenia podatku jest bowiem faktura. Jeśli tej podstawy nie ma, to dany przedsiębiorca musi odprowadzić niezmniejszoną kwotę podatku VAT.
Podatek od sprzedaży wymaga od kolejnych podmiotów weryfikacji deklaracji, że kupujący nie jest konsumentem, która uprawnia do nienaliczania podatku. Podatek VAT z kolei wymaga fakturowania każdej transakcji oraz szczególnej dbałości o formę oraz sposób doręczenia faktury do kupującego. W przypadku VAT każdy podmiot w łańcuchu dostaw jest zaangażowany w naliczanie, odliczanie i odprowadzanie podatku oraz ewidencję sprzedaży za pomocą faktur lub kas fiskalnych.
W obu systemach, jeśli stawka podatku jest zróżnicowana dla różnych towarów i usług, mogą istnieć wątpliwości interpretacyjne dotyczące zaszeregowania konkretnych przedmiotów sprzedaży.
Procedury szczególne w zakresie podatku od towarów i usług dotyczą:
Drobnych przedsiębiorców (tzw. małych podatników VAT) zwalnia się z podatku wówczas, gdy wartość sprzedaży opodatkowanej nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym 200 tys. złotych. Do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku[10].
Rolnikowi ryczałtowemu, który dokonuje dostawy produktów rolnych, przysługuje zryczałtowany zwrot podatku z tytułu nabywania niektórych środków produkcji dla rolnictwa opodatkowanych podatkiem od towarów i usług. Nabywca produktów rolnych od rolnika ryczałtowego nalicza do wartości netto zakupionego towaru podatek w wysokości 7% i wypłaca go rolnikowi. Kwota ta jest zaliczana u nabywcy jako podatek naliczony. Stosowanie tej zasady obwarowane jest kilkoma warunkami.
Przy świadczeniu usług turystycznych podstawę opodatkowania stanowi kwota marży pomniejszona o kwotę podatku należnego. Przez marżę rozumie się różnicę między kwotą należności, którą ma zapłacić nabywca usługi, a ceną nabycia przez podatnika towarów i usług od innych podatników, dla bezpośredniej korzyści nabywcy usługi.
Zarejestrowani podatnicy podatku VAT są obowiązani składać w urzędzie skarbowym deklaracje podatkowe za okresy miesięczne w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstał obowiązek podatkowy. Mali podatnicy (podatnicy, u których wartość sprzedaży – wraz z kwotą podatku, nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 1 200 000 euro – w roku 2011 tą równowartością jest 4 736 000 zł), którzy wybrali metodę kasową mogą składać w urzędzie skarbowym deklaracje podatkowe za okresy kwartalne w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po każdym kolejnym kwartale.
Podatnicy chcący wybrać kwartalne rozliczanie VAT muszą zawiadomić o tym naczelnika właściwego urzędu skarbowego. Zgłoszenie to powinno być złożone na formularzu VAT-R w terminie:
do 25 lutego | termin na I kwartał |
do 25 maja | termin na II kwartał |
do 25 sierpnia | termin na III kwartał |
do 25 listopada | termin na IV kwartał |
Nie każdy podatnik może wybrać kwartalne rozliczenie podatku VAT. Zgodnie z art. 99 ust. 3a Ustawy o VAT rozliczenia kwartalnego nie stosuje się dla podatników:
W przypadku stwierdzenia jednego z powyższych wykluczeń należy powrócić do miesięcznego rozliczania VAT według następujących zasad:
Importem usług ustawodawca nazywa sytuacje, w której dochodzi do świadczenia usług, z tytułu których podatnikiem jest usługobiorca (art. 2 pkt 9 ustawy o VAT), a więc gdy polski podmiot (osoba fizyczna mająca miejsce zamieszkania w Polsce, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej) nabywa usługi od podatnika posiadającego siedzibę lub miejsce zamieszkania albo pobytu poza terytorium Polski (art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT). Chcąc ustalić, czy w danym przypadku, gdy polski podmiot korzysta z usług firmy zagranicznej, wystąpił import usług należy:
W przypadku nabycia określonych usług przez podatników polskich od zagranicznych kontrahentów, miejscem ich świadczenia jest kraj siedziby nabywcy, tj. w tym wypadku Polska. Polski podatnik jest wówczas zobowiązany do rozliczenia podatku VAT z tytułu tej transakcji na zasadzie importu usług. Rozliczenie to polega na tym, że kontrahent zagraniczny wystawia fakturę bez zagranicznego podatku VAT z adnotacją, że podatek VAT powinien rozliczyć nabywca usługi, a polski nabywca wystawia fakturę wewnętrzną i wykazuje w tej samej deklaracji VAT podatek VAT należny i naliczony w tej samej wysokości. Kwotę podatku naliczonego stanowi bowiem także kwota podatku należnego z tytułu importu usług, a prawo do odliczenia podatku naliczonego powstaje w rozliczeniu za okres, w którym powstał obowiązek podatkowy w podatku należnym u nabywcy od importu usług.
W pierwszej kolejności należy więc zidentyfikować moment powstania podatku należnego, tj. moment powstania obowiązku podatkowego z tytułu importu usług. Z art. 19 ust. 19 ustawy o VAT wynika, że do identyfikacji momentu powstania obowiązku podatkowego w przypadku importu usług należy zastosować takie same zasady, jak gdyby podatnik sam świadczył daną usługę. Zgodnie z tymi zasadami obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wydania towaru lub wykonania usługi. Jeżeli jednak wykonanie usługi powinno być potwierdzone fakturą, to obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury, nie później jednak niż w siódmym dniu, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi. Do importu usług zastosowanie mają także inne, „szczególne” momenty powstania obowiązku podatkowego, np.
W przedmiotowej sprawie najwięcej wątpliwości interpretacyjnych dotyczy sytuacji, w których świadczenie usługi powinno być potwierdzone fakturą VAT i dla których ustawodawca nie przewidział „szczególnego” momentu powstania obowiązku podatkowego. Zgodnie z ogólną zasadą przy świadczeniu usług, obowiązek podatkowy powstaje w momencie wystawienia faktury VAT, o ile jest ona wystawiona w terminie siedmiu dni od wykonania usługi. Jeżeli podatnik nie wystawi faktury w tym terminie, to mimo to obowiązek podatkowy powstanie u niego 7. dnia po wykonaniu usługi. Polscy podatnicy są zobowiązani do wystawienia faktury w terminie 7 dni od wykonania usług, ale rzecz jasna w przypadku usługodawcy zagranicznego kwestię tę regulują wewnętrzne przepisy kraju usługodawcy, a nie polska ustawa o VAT. W efekcie tego podatnik zagraniczny może wystawić fakturę np. miesiąc po wykonaniu usługi i dopiero po kolejnym miesiącu może ona dotrzeć do polskiego nabywcy. Dopiero wówczas nabywca wystawi fakturę wewnętrzną.
Do rozliczenia podatku w ramach importu usług obowiązani są nie tylko podatnicy w rozumieniu art. 15 ustawy o VAT, ale także wszystkie osoby fizyczne mające miejsce zamieszkania na terytorium Polski oraz osoby prawne i jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej mające siedzibę na terytorium Polski. Wyjątek stanowią usługi niematerialne, w których wypadku do importu usług dochodzi wyłącznie wówczas, gdy nabywca jest podatnikiem, o którym mowa w art. 15 ustawy o VAT. We wszystkich innych przypadkach zakup od zagranicznego podatnika usługi, jakiej miejsce świadczenia znajduje się na terytorium Polski wiąże się, co do zasady, z obowiązkiem rozliczania podatku z tytułu importu usług.
W ramach Unii Europejskiej funkcjonuje wspólny system podatku od wartości dodanej VAT. Zadaniem prawa wspólnotowego w zakresie podatku VAT jest ujednolicenie krajowych przepisów regulujących opodatkowanie podatkiem VAT, ze szczególnym naciskiem na dążenie do unikania podwójnego opodatkowania czy nieopodatkowania towarów i usług na terenie Unii Europejskiej. Pomimo spójnych regulacji prawnych nieuczciwi przedsiębiorcy oraz zorganizowane grupy przestępcze wykorzystują mechanizmy zwrotu podatku VAT w związku z eksportem czy wewnątrzwspólnotową dostawą towarów, aby wyłudzić nienależne kwoty podatku. Niezbędne stały się nie tylko podatkowe kontrole krajowe, ale i nadzór o wymiarze międzynarodowym, ogólnoeuropejskim. Temu właśnie służyć ma sieć szybkiej wymiany informacji o podatku od towarów i usług EUROFISC, ustanowiony Rozporządzeniem Rady Nr 904/2010 z 7 października 2010 r. w sprawie współpracy administracyjnej oraz zwalczania oszustw w dziedzinie podatku od wartości dodanej (Dz.U. L 268 z 12.10.2010 r. s.1)[12].
Kraje członkowskie udostępnią sobie na żądanie informacje:
W obejmujących różne rodzaje zagrożeń polach roboczych EUROFISC uczestniczą tzw. oficerowie łącznikowi, delegowani przez poszczególne kraje członkowskie.
Skalę unikania opodatkowania lub wyłudzeń VAT w Polsce szacuje się na ok. 35 mld zł[13].
Podatek od towarów i usług służy opodatkowaniu konsumpcji, dlatego też niektórzy uznają, iż uderza on przede wszystkim w ludzi biednych[14] – osoba zarabiająca niewiele większość zarobków wydaje na utrzymanie, czyli w większości towary i usługi obłożone podatkiem VAT. Osoba zarabiająca więcej może np. zakupić mieszkanie (na rynku wtórnym opodatkowane tylko podatkiem od czynności cywilnoprawnych) albo zainwestować na giełdzie (podatek od dochodów kapitałowych o stawce 19%).
Podatek VAT generuje znaczne koszty zewnętrzne związane ze skomplikowanym sposobem jego naliczania, fakturowania oraz odliczania przez kolejne podmioty. Koszty te, ponoszone przez przedsiębiorców, wpływają na końcową cenę produktów i usług[15][16].
Dzięki istnieniu zerowej stawki VAT możliwe jest wyłudzanie nienależnych zwrotów tego podatku dla fikcyjnych „transakcji karuzelowych”. W skali całej Unii Europejskiej wielkość tych wyłudzeń oceniana jest od 50 miliardów euro rocznie[17] do 100 miliardów[18] rocznie.
Równocześnie odliczeniowy charakter podatku VAT skutkuje istnieniem czarnego rynku „kosztów”, polegającego na księgowaniu faktur VAT za niewykonane w rzeczywistości usługi w celu obniżenia należnej stawki VAT[19][20].
Podatek od wartości dodanej w Polsce jest dość szeroko krytykowany z powodu relatywnie wysokiej stawki (od 1 stycznia 2011 wynoszącej 23%).
Po wejściu do Unii Europejskiej, Polska straciła w dużej części możliwość stosowania preferencyjnych stawek wobec niektórych towarów i usług, jak np. 3-procentowej stawki podatku VAT na środki produkcji rolnej. Różne kraje UE są na różnych etapach rozwoju i dla Polaków wzrost cen żywności może być bardziej znaczący niż dla obywateli bardziej rozwiniętych krajów UE.
W Polsce liczne problemy po stronie przedsiębiorców powoduje niezwykle skomplikowana konstrukcja prawa opisującego zasady odprowadzania podatku VAT, niejasności dotyczące klasyfikacji poszczególnych towarów i usług, a co za tym idzie stawek podatku, jakie należy do nich zastosować oraz równie niejasne, skomplikowane i często zmieniane zasady jego odliczania (np. samochody „z kratką”)[21][22][23][24]. Problemy te występują także w innych krajach – w Niemczech wskazywany jest przykład klasyfikacji kiełbasy na gorąco, która spożywana na stojąco jest objęta stawką 7%, a na siedząco 19%[25].
Niekorzystny dla przedsiębiorców jest także moment, w którym powstaje zobowiązanie podatkowe, czyli w momencie wystawienia faktury, a nie w momencie wpłynięcia środków od kupującego – przedsiębiorcy muszą odprowadzić pełną wartość podatku VAT nawet jeśli kupujący zwleka z płatnością.
Podatek VAT jest podatkiem kosztownym w administrowaniu, przy czym koszty te są stałe względem stawki podatku. To oznacza, że czym niższa stawka tym wyższy jest koszt osiągnięcia jednej złotówki dochodu. Z drugiej jednak strony, wysoka stawka VAT, tak zresztą jak wysoka stawka każdego innego podatku, wiąże się z niekorzystnymi następstwami ekonomicznymi[26].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.