Podmiot gospodarczy

Podmiot gospodarczy – polski termin prawny oznaczający każdego aktywnego uczestnika procesów gospodarczych, niezależnie od formy organizacyjnej, którego decyzje i działania wywołują skutki ekonomiczne. Celem istnienia podmiotu gospodarczego było prowadzenie działalności gospodarczej.

Termin ten wywodzi się z przepisów ustawy o działalności gospodarczej z 1988 r., na mocy której zastąpił wcześniejsze pojęcie jednostki gospodarczej^[1]. Miał on za zadanie określać każdego uczestnika działalności gospodarczej, m.in. osoby fizyczne wykonujące działalność gospodarczą, przedsiębiorstwa państwowe, spółdzielnie oraz spółki handlowe. W okresie międzywojennym funkcję tę sprawował termin „kupiec”^[2]. W związku z upaństwowieniem gospodarki po wojnie to pojęcie stało się zbędne. Gdy od połowy lat 80. następowały zmiany, zaproponowano neutralny termin – „podmiot gospodarczy” – który nie miał kapitalistycznych konotacji i był akceptowany przez Polską Zjednoczoną Partię Robotniczą.

W związku z rozpoczęciem procesu akcesji do Unii Europejskiej w latach 90. XX wieku nastąpiła konieczność przetłumaczenia polskich ustaw na języki państw UE. Termin „podmiot gospodarczy” był często nieprzetłumaczalny inaczej niż metodą opisową. Ustawa z 19 listopada 1999 zamieniła termin „podmiot gospodarczy” pojęciem przedsiębiorcy, ale posiada ono w prawie polskim kilka różniących się istotnie między sobą definicji. Obecnie pojęcia podmiotu gospodarczego używa się niekiedy zamiennie z pojęciem przedsiębiorcy w rozumieniu kodeksu cywilnego, dla jego odróżnienia od znacznie węższego znaczeniowo pojęcia przedsiębiorcy w rozumieniu ustawy Prawo przedsiębiorców. Pojęcie „podmiot gospodarczy” nie zostało wyeliminowane całkowicie z polskiego porządku prawnego^{[uwaga 1]}; występuje także w prawie Unii Europejskiej^{[uwaga 2]}.

W Polsce podmiot gospodarczy prowadzi działalność w określonej formie prawnej, którą może być działalność jednoosobowa, spółka osobowa lub spółka kapitałowa. Możliwe są zmiany formy prowadzenia działalności w formie przekształcenia, regulowanego przez Kodeks spółek handlowych.

Uwagi

1. Zob. np. art. 4 ust. 2 ustawy z dnia 26 maja 1982 r. - Prawo o adwokaturze (Dz.U. z 2022 r. poz. 1184).
2. Zob. np. rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) nr 612/2013 z dnia 25 czerwca 2013 r. dotyczące funkcjonowania rejestru podmiotów gospodarczych i składów podatkowych, powiązanych danych statystycznych i sprawozdawczości zgodnie z rozporządzeniem Rady (UE) nr 389/2012 w sprawie współpracy administracyjnej w dziedzinie podatków akcyzowych (CELEX: 32013R0612).

Przypisy

1. Ustawa z dnia 23 grudnia 1988 r. o działalności gospodarczej (Dz.U. z 1988 r. nr 41, poz. 324, ze zm.).
2. Jan Kufel, Wojciech Siuda: Prawo gospodarcze dla ekonomistów, Poznań 2001, ISBN 83-902775-3-0, s. 44-45.

Linki zewnętrzne

• Podmiot gospodarczy. ePUAP. [dostęp 2019-12-01].