Pomnik Włodzimierza Lenina w Ułan Ude

Pomnik Włodzimierza Iljicza Lenina w Ułan Ude (ros. Памятник Владимиру Ильичу Ленину в Улан-Удэ), zwany popularnie Głową Lenina (ros. Голова Ленину) – pomnik, znajdujący się w buriackim Ułan Ude, przedstawiający głowę Włodzimierza Lenina wzniesiony w 1971 roku na głównym miejskim placu. Jest to największy tego typu pomnik na świecie i jeden z symboli miasta oraz regionu.

Pomnik Włodzimierza Lenina w Ułan Ude
Памятник В. И. Ленину

Widok ogólny pomnika
Państwo	Rosja
Republika	Buriacja
Miejscowość	Ułan Ude
Projektant	A. Duszkin, P. Zilberman, G. i J. Nieroda
Całkowita wysokość	14 m
Data budowy	1970–1971
Data odsłonięcia	5 listopada 1971
Położenie na mapie Ułan Ude Pomnik Włodzimierza Lenina w Ułan Ude Памятник В. И. Ленину
Położenie na mapie Rosji Pomnik Włodzimierza Lenina w Ułan Ude Памятник В. И. Ленину
Położenie na mapie Buriacji Pomnik Włodzimierza Lenina w Ułan Ude Памятник В. И. Ленину
51°50′05″N 107°35′06″E

Historia

Motywem wzniesienia pomnika Włodzimierza Lenina w Ułan Ude była chęć uczczenia, przypadającej w 1970 roku, setnej rocznicy urodzin wodza przewrotu październikowego^[1]. Wcześniej na głównych ulicach miasta znajdowały się już trzy mniejsze monumenty tego typu, ale postanowiono je usunąć i zastąpić jednym większym, gdyż uznawane one były za mało satysfakcjonujące^[1]. Władze Ułan Ude chciały uniknąć wzniesienia banalnego pomnika, jakich mnóstwo zobaczyć można było w większości radzieckich miast, dlatego też postanowiono postarać się o oryginalną i kreatywną formę upamiętnienia Włodzimierza Iljicza^[1]. Projekt monumentu wykonali Aleksiej Nikołajewicz Duszkin (Алексей Николаевич Душкин) i Pawieł G. Zilberman (Павел Г. Зильберман)^[2]. Ten drugi był szefem wydziału planowania i architektury miasta w latach 1966–2001^[1]. Samą rzeźbę, przedstawiającą głowę założyciela radzieckiego państwa, stworzyli Gieorgij Wasiljewicz Nieroda (Георгий Васильевич Нерода) i Jurij Wasiljewicz Nieroda (Юрий Васильевич Нерода)^[2]. Rzeźba była prezentowana na wystawach m.in. w Montrealu i w Paryżu^[2]. Natomiast na specjalnej wystawie w Moskwie, poświęconej przedstawianiu postaci Lenina w sztukach pięknych i architekturze, autorzy za ten projekt zostali nagrodzeni nagrodą państwową^[2]. Budowa rozpoczęła się jeszcze w 1970 roku, a całość wykonana została w zakładach w Mytiszczi^[2]. Rzeźba, z uwagi na swą wielkość, została rozdzielona na dwie części i koleją przetransportowana do Ułan Ude, gdzie została złożona w całość^[1]. Przy produkcji zastosowano specjalną technikę chroniącą brąz przed trudnymi warunkami atmosferycznymi, w ówczesnym Związku Radzieckim znajdował się tylko jeden specjalista mogący zapewnić tego typu usługę^[1]. Władze miasta sprowadziły go specjalnie do stolicy Buriacji^[1]. Pomnik Włodzimierza Lenina w Ułan Ude został uroczyście odsłonięty 5 listopada 1971 roku^[3].

Widok z tyłu

Widok z profilu na pomnik.

Po rozpadzie Związku Radzieckiego pojawiły się głosy domagające się usunięcia pomnika^[3]. Lenin został określony jako symbol bolszewizmu i komunizmu, który przyniósł Buriacji więcej cierpień niż dobra i dlatego jego pomnik nie powinien znajdować się na głównym placu miasta^[3]. Władze odrzuciły tego typu argumentację, twierdząc, że pomnik jest dziedzictwem przodków i jako taki powinien zostać zachowany^[3]. Przed pomnikiem odbywają się manifestacje i uroczystości organizowane m.in. przez Komunistyczną Partię Federacji Rosyjskiej^[1]. W sierpniu 2011 roku, w czasie swojej wizyty w Rosji, przywódca Korei Północnej Kim Dzong Il, specjalnie udał się do tej części miasta, by móc pokłonić się przed pomnikiem Lenina i w ten sposób złożyć hołd przywódcy radzieckiego i światowego proletariatu^[4].

Charakterystyka

Pomnik znajduje się przed Domem Sowietów. Według pomysłodawców ich celem było przedstawienie zamyślonej twarzy Lenina jako filozofa^[1]. Wysokość cokołu wynosi 6,3 metra, wysokość samej głowy Lenina to 7,7 metra^[1]. Szerokość od lewego ucha do prawego to 4,5 metra^[3]. Pomnik wykonany został z brązu, a jego łączna masa wynosi 42 tony^[1]. W 2002 roku głowa Lenina została poddana pracom remontowym^[5].

Monument w Ułan Ude jest największym pomnikiem na świecie przedstawiającym głowę Włodzimierza Lenina^[4]. Obywatele Buriacji uważają go za drugi po jeziorze Bajkał najważniejszy symbol regionu^[4]. Wśród mieszkańców Ułan Ude jest on znany po prostu jako „głowa”, a także stanowi punkt orientacyjny na mapie miasta^[6][3]. Według obiegowej opinii azjatyckie rysy twarzy Lenina pomogą, jeśli w przyszłości zmieni się sytuacja polityczna w regionie, przerobić go na pomnik Czyngis-chana^[7].

Zobacz też

• Pomnik Karola Marksa w Chemnitz