Pradźapati (bóg)

Pradźapati (Sanskryt प्रजापति, trl. prajāpati, Ojciec Jestestw^[1], „pan stworzeń, ojciec ludzkości, pradziad”) – dwupłciowe praźródło wszystkiego^[2].

Wedy

• Pradźapati jako pojedyncza postać, został on utożsamiony z wedyjskim Wiśwakarmanem, który według Rygwedy ukształtował świat.
• Identyfikowany był także z Puruszą - pierwotnym olbrzymem złożonym w ofierze, rokiem i ołtarzem ofiarnym, gdyż Purusza to Pradźapati; Pradźapati to rok”^[3].
• Jako męska zasada stworzenia, tworzy parę z zasadą żeńską, którą reprezentuje Wać^[4].

Brahmany

W Brahmanach wymieniony jest jako pierwotny bóg, który stworzył Wedy, a następnie świat ze Złotego Jaja zanurzonego w prawodach. Widząc, że jest sam, stworzył bogów wstępując w niebo i asurów schodząc na ziemię. Nie mając potomstwa, rozgrzał się i podzielił się na dwie części, kobietę i mężczyznę. Patron stanu kapłańskiego i twórca rytuału^[5].

Upaniszady

Upaniszada Ćhandogja opisuje Pradźapatiego jako nauczyciela przywódców dew i asurów.

Manusmryti

„Traktat o zacności” (Manusmryti) wskazuje, iż Pradźapati to imię Brahmy. Inne dzieła mówią o takim imieniu dla Indry, Somy i Waruny^[6].

Zobacz też

• Pradźapati (praojcowie)