Przełom tarczycowy hipermetaboliczny

Przełom tarczycowy hipermetaboliczny (tyreotoksyczny, łac. coma thyreotoxicum, crisis thyreotoxica^[1], ang. Basedow's coma^[2], thyroid storm) – zagrażający życiu zespół chorobowy, w którym na skutek różnorodnych przyczyn dochodzi do gwałtownego uwolnienia hormonów tarczycy. Objawia się zaburzeniami wielonarządowymi, wraz z bardzo wysoką gorączką, pobudzeniem, niepokojem, tachykardią, wymiotami i biegunką. Może pojawić się niewydolność krążenia. W późniejszym okresie pobudzenie przechodzi w apatię.

Przełom tarczycowy

Crisis thyreotoxica
Klasyfikacje
ICD-10	E05.5

Przełom tyreotoksyczny jest najcięższym powikłaniem zabiegu operacyjnego związanym z usunięciem wola nadczynnego.

Czynniki wywołujące

• odstawienie tyreostatyków
• terapia 131I
• podaż preparatów jodowych
• leki (np. salicylany)
• operacja (wycięcie tarczycy i inne)
• uraz tarczycy (badanie tarczycy z dużym uciskiem na gruczoł)
• infekcja
• poród
• kwasica ketonowa
• zawał serca
• zatorowość płucna
• niewydolność serca
• udar
• hipoglikemia

Objawy[3]

• Objawy prodromalne
  • pobudzenie
  • bezsenność
  • spadek masy ciała
  • nasilenie drżenia mięśniowego
  • gorączka
  • nudności i wymioty
• Pełnoobjawowy przełom tarczycowy
  • gorączka
  • silne pobudzenie (niekiedy wzmożona senność i apatia, nawet śpiączka)
  • znaczna tachykardia
  • nudności, wymioty, bóle brzucha, biegunki
  • objawy odwodnienia

Leczenie[4]

• Leki
  • obniżające stężenie hormonów tarczycy
  • beta-blokery
  • hydrokortyzon
  • antybiotyki
  • leki sedatywne lub przeciwdrgawkowe
• Podawanie tlenu
• Wyrównywanie zaburzeń wodno-elektrolitowych
• Obniżanie temperatury ciała
• Leczenie przyczyny przełomu tarczycowego
• Profilaktyka przeciwzakrzepowa
• Plazmafereza

Rokowanie

Śmiertelność wynosi 30-50%.

Zobacz też

• Nadczynność tarczycy
• Przełom tarczycowy hipometaboliczny

Bibliografia

• Andrzej Szczeklik (red.): Choroby wewnętrzne. Przyczyny, rozpoznanie i leczenie. Kraków: Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, 2011. ISBN 978-83-7430-288-3