Roman halicki

Roman Mścisławowicz, Roman II halicki (ukr. Роман Мстиславич) – (ur. między 1155 a 1162^[1], zm. 19 czerwca 1205, okolice Zawichostu) – książę Nowogrodu Wielkiego w latach 1168–1170, książę włodzimiersko-wołyński w latach 1170–1199, od 1199 książę halicko-włodzimierski, od 1203 władca Kijowa, syn Mścisława II Izjasławicza z dynastii Rurykowiczów.

Roman Mścisławowicz

Роман Мстиславич

Roman halicki przyjmuje nuncjusza papieskiego, obraz pędzla Nikołaja Newrewa z 1875
Książę halicki
Okres	od 1188, 1199 do 1189, 1205
Poprzednik	Oleg Jarosławicz, Włodzimierz II Jarosławicz
Następca	Włodzimierz II Jarosławicz
Dane biograficzne
Dynastia	Rurykowicze
Data urodzenia	1155–1162
Data i miejsce śmierci	19 czerwca 1205 okolice Zawichostu
Przyczyna śmierci	bitwa pod Zawichostem
Ojciec	Mścisław II Iziasławicz
Matka	Agnieszka, córka Bolesława III Krzywoustego
Rodzeństwo	Światosław Mścisławowicz
Małżeństwo	Predsława Rurykówna, córka Ruryka II Rościsławowica od 1177–1185 do 1196
Małżeństwo	Anna-Eufrozyna

Życiorys

Był zapewne drugim w kolejności^[2] synem wielkiego księcia kijowskiego Mścisława II Izjasławicza i Agnieszki, córki księcia polskiego Bolesława III Krzywoustego. Imię dostał być może na cześć Romana Rościsławowica, księcia smoleńskiego, który mógł być także jego ojcem chrzestnym^[3].

Po śmierci swojego brata Światosława Mścisławowicza, dzięki interwencji Kazimierza Sprawiedliwego, został w 1183 władcą Brześcia. Walcząc w bitwie mozgawskiej w 1195 po stronie księcia krakowskiego Leszka Białego odniósł ciężkie rany. Przeprowadził serię zwycięskich kampanii przeciwko Połowcom w latach 1197–1198, 1201, 1204. W 1199 opanował Halicz, a brak kontrakcji ze strony węgierskiej spowodowany był być może sojuszem, przypieczętowanym małżeństwem Romana z bizantynką Anną-Eufrozyną^[4]. Prowadził aktywną politykę zagraniczną, obiecując królowi Niemiec Filipowi Szwabskiemu pomoc zbrojną przeciwko Welfom. Pokonany przez wojska Leszka Białego, poległ w bitwie pod Zawichostem 19 czerwca 1205. Pierwotnie pochowany, zapewne 22 czerwca, w Sandomierzu^[5]. Jego zwłoki zostały wykupione przez Rusinów za wielką cenę srebra, następnie ekshumowane. Spoczęły prawie na pewno w którejś z cerkwi we Włodzimierzu Wołyńskim, jednak raczej nie w tamtejszej cerkwi katedralnej^[6].

Małżeństwa

Pierwszą jego żoną została, zapewne między rokiem 1177 a 1185^[7], Predsława Rurykówna, córka Ruryka II Rościsławowica, księcia kijowskiego i owruckiego. Małżeństwo to zostało zerwane przez Romana najprawdopodobniej jesienią 1196, choć być może stało się to dopiero zimą 1198/1199^[8]. Powód porzucenia żony przez Romana był jak najbardziej polityczny. Ruryk Rościsławowic odebrał Romanowi przyznane mu po 25 lipca 1194 grody: Torczesk, Trepol, Korsuń, Bogusław. Roman zarzucił Rurykowi spiskowanie przeciwko niemu z Wsiewołodem III, po czym obawiając się interwencji teścia uszedł do Polski, gdzie uczestniczył w bitwie nad Mozgawą, w której został ranny. Być może pewien wpływ na odsunięcie Predsławy miał również fakt braku potomstwa męskiego^[8]. Po odprawieniu swojej pierwszej żony, najpóźniej w 1199 Roman ożenił się po raz wtóry z osobą nieznanego pochodzenia, zapewne bizantyńskiego^[9], być może o imieniu Maria^[10] lub Eufrozyna^[11].

Życie prywatne

• Fedora (Teodora)
• Helena(?)^[12]
• Daniel I
• Wasylko
• Rościsław

Genealogia

Izasław II ur. 1096 zm. 13 XI 1154

NN ur. ? zm. 1151

Bolesław III Krzywousty ur. 20 VIII 1086 zm. 28 X 1138

Salomea z Bergu ur. 1093–1101 zm. 27 VII 1144

Mścisław Izjasławowic ur. 15 IV 1132 – 1135 zm. 19 VIII 1170

Agnieszka ur. 1137 zm. po 1182

		1 Predsława ur. ? zm. ? OO    w okr. 1177/1178–1185		Roman II halicki ( ur. w okr. 1155–1162  zm. 19 VI 1205)		2 Maria? ur. ok. 1185-1187 zm. między I 1254 a 1290 OO    najp. 1199
	1		2		2		2
Fedora (Teodora) ur. ok. 1182-1184 zm. po 1241		Helena?  ur. 1199-1201  zm. po wiośnie/lecie 1241		Daniel halicki ur. 1201  zm. 1264		Wasylko ur. 1203  zm. 1269