Rozkład jazdy

Rozkład jazdy – element oferty przewozowej obejmujący trasę, przystanki i godziny odjazdów^[1].

Rozkład jazdy Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej z 1850 r.

Elektroniczna tablica z rozkładem jazdy na dworcu w Częstochowie

Rozkład jazdy autobusów w Bełchatowie

Rozkład jazdy przeznaczony do wykorzystania przez pracowników przewoźnika nazywamy służbowym rozkładem jazdy.

Cechy rozkładów jazdy

Typowe informacje zawarte w rozkładzie jazdy to czas przyjazdu na dany przystanek (stację), czas odjazdu, kierunek jazdy oraz oznaczenie pojazdu. Dodatkowe oznaczenia (zazwyczaj opisane w legendzie) mówią o kursach w święta, weekendy, wakacje itp.

Formy rozkładów jazdy

• klasyczna – w pierwszej z kolumn podane są miejscowości docelowe, w kolejnej kolumnie (kolumnach) podane są godziny odjazdów. Najczęściej spotykana w komunikacji autobusowej PKS; przykład:

Kierunek	przez	godziny
Pińczów	Jędrzejów	5:00, 6:00
Kraków	Zakopane	9:00, 15:00

• uproszczona – podobna do powyższej z tym, że do przykładowej linii „Zakopane” dopisane są kursy przebiegające przez tę miejscowość z linii „Kraków”; przykład:

Kierunek	przez	godziny
Kraków	Jędrzejów	5:00, 6:00, 9:00, 15:00
	Zakopane	9:00, 15:00

Ten rodzaj rozkładu (w którym powtarzają się te same odjazdy, czasem wielokrotnie) wykorzystywany był często w rozkładach kolejowych; stanowi duże uproszczenie dla podróżnych, którzy w powyższym przykładzie poszukując połączenia do Tczewa nie muszą analizować pozostałych przebiegających przez Tczew linii.

• uszeregowana według czasu odjazdów – taki rozkład jazdy zawiera chronologiczny spis wszystkich kursów; przykład:

Kierunek	godzina
Tczew	5:00
Tczew	6:00
Gdynia przez Tczew	9:00
Gdynia przez Tczew	15:00

Taki rozkład jazdy jest szczególnie przydatny osobom, które nie planują podróży, lecz w danym momencie potrzebują skorzystać z odpowiedniego połączenia. Stosowany w rozkładach jazdy pociągów (charakterystyczne wydruki tablicy odjazdów na żółtym tle), a także w elektronicznych rozkładach jazdy na monitorach dworcowych i większych wyświetlaczach.

• indywidualna (spotykana najczęściej w komunikacji miejskiej) – każda linia opisana jest na odrębnej, niewielkiej kartce; w nagłówku jest opisana linia, poniżej, w pierwszej kolumnie podane są godziny, w kolejnych kolumnach – minuty odjazdu; przykład:

Kursy do Tczewa
5:10, 25, 35
6:20, 40

lub podane są kolejne godziny odjazdów:

Kursy do Tczewa
5:10	5:25	5:35
6:20	6:40

Istnieją również w internecie e-rozkłady jazdy na stronach wydziałów transportu lub przewoźników w wersji zarówno tradycyjnej (nawiązującej do powyższych wzorców), jak i w formie wyszukiwarek. Po wpisaniu miejscowości początkowej, docelowej, czasu podróży i innych danych program podaje informacje o połączeniach.