Słowacka Biblioteka Narodowa

Słowacka Biblioteka Narodowa (słow. Slovenská národná knižnica^[1]) – biblioteka i muzeum znajdujące się w Martinie^[1] na Słowacji.

Słowacka Biblioteka Narodowa

Slovenská národná knižnica^[1]

Budynek Słowackiej Biblioteki Narodowej
Państwo	Słowacja
Kraj	żyliński
Miejscowość	Martin
Adres	Námestie Jozefa Cígera Hronského 1, 036 01 Martin
Położenie na mapie kraju żylińskiego Słowacka Biblioteka Narodowa
Położenie na mapie Słowacji Słowacka Biblioteka Narodowa
49°04′08,31″N 18°55′58,74″E
Strona internetowa

Historia

Biblioteka znajduje się w Martinie i jest najstarszą biblioteką na Słowacji^[1][2]. Biblioteka pełni również funkcję muzeum i ma trzy oddziały muzealne^[1]. W XIX wieku Martin był stolicą odrodzenia narodowego Słowacji, co miało wpływ na powstanie zalążka obecnej biblioteki w obrębie Maticy slovenskiej (Macierz Słowacka), w której gromadzono m.in. rękopisy, aby dać przyszłym pokoleniom możliwość nauki języka słowackiego^[2]. Biblioteka licząca około 10 tys. woluminów powstała dzięki darowiznom osób prywatnych takich jak: Martin Hamuljak, Michal Rešetka i inni. Gdy w 1875 roku Matica została zlikwidowana zbiory pozostały w budynku w Martinie. Na początku XX wieku przeniesione je do Nitry i Państwowej Biblioteki Széchényiego w Budapeszcie. Powróciły na Słowację dopiero w latach 1940–1943^[3].

Budynek

Do 1975 roku biblioteka mieściła się w zachodnim skrzydle budynku Maticy slovenskiej, który powstał w latach 1924–1926^[4]. W 1963 roku podjęto decyzję o budowie nowego budynku dla Maticy i biblioteki. Konkurs na projekt wygrali Dušan Kuzma i Anton Cimmerman. Budowę gmachu zaplanowano w dzielnicy uniwersyteckiej Hostihora. Rozpoczęto ją w 1964 i ukończono w 1975 roku. Czternastopiętrowy budynek ma 10 000 m²^[5]. Do 2000 roku budynek był również siedzibą Maticy. Dopiero Ustawa o bibliotekach nr 183/2000 z 12 maja 2000 roku oddzieliła Słowacką Bibliotekę Narodową od Maticy^[6], która przeniosła się do budynku z lat 1924–1926^[3].

Zbiory

Zgodnie z ustawą z 1997 biblioteka ma prawo do egzemplarza obowiązkowego. Wydawcy mają obowiązek przekazać nieodpłatnie bibliotece dwa egzemplarze wszystkich druków, czasopism w ciągu dziesięciu dni od dnia rozpoczęcia sprzedaży wydawnictwa. Dodatkowo wydawcy mają obowiązek dostarczenia kopii wydawnictw elektronicznych i audiobooków^[7]. W 2009 w zbiorach biblioteki znajdowało się 5 milionów woluminów^[8], 1 360 000 rękopisów i zbiorów graficznych^[9]. Biblioteka prowadzi digitalizację zbiorów^[10]. Przy ich udostępnianiu w internecie przyjęto zasadę, że zbiory do 1939 są dostępne za pośrednictwem strony, a po tej dacie na komputerach w czytelniach biblioteki i innych bibliotek współpracujących^[9].

Oddziały

• Słowackie Narodowe Muzeum Literatury^[11]
• Słowiańskie Muzeum A. S. Puszkina, które powstało w 1979 roku i mieści się w zamku w Brodzanach^[12]
• Biblioteka Apponyi w Oponicach^[13].