Sopron

Sopron (niem. Ödenburg, cz. Šoproň) – miasto i region na Węgrzech. Liczba ludności Sopronu w 2011 roku wyniosła ponad 60,7 tys.

Sopron

Miasto z lotu ptaka
Herb Flaga
Państwo	Węgry
Komitat	Győr-Moson-Sopron
Powiat	Sopron-Fertőd
Zarządzający	Ciprián Farkas↗
Powierzchnia	169,01 km²
Populacja (2017) • liczba ludności • gęstość	62 246[1] 359,5 os./km²
Nr kierunkowy	99
Kod pocztowy	9400
Położenie na mapie Węgier Sopron
47°41′05″N 16°34′58″E
Strona internetowa

Miasto położone jest blisko granicy z Austrią, na północ od Alp Węgierskich i południe od Jeziora Nezyderskiego. Połączone jest liniami kolejowymi z Wiedniem, Budapesztem i Bratysławą. Znane jest z dobrych win. Lokalnym specjałem są wina tramini i Soproni Kékfrankos.

Gospodarka

W mieście rozwinął się przemysł włókienniczy, odzieżowy, metalowy, winiarski, mięsny oraz piwowarski^[2].

Historia

Osadnictwo na terenach Sopronu sięga czasów prehistorycznych. Rzymska warownia Scarbantia została odbudowana w XI wieku przez francuskich krzyżowców. Status wolnego miasta królewskiego posiada od 1277.

Sopron ok. 1900 r.

W 1876 otwarto stację kolejową. Po upadku Austro-Węgier, pomimo ustaleń Traktatu w Trianon, przydzielających Sopron (wraz z okręgiem) Republice Niemieckiej Austrii, mieszkańcy miasta (w większości niemieckojęzyczni, lecz uważający się za Węgrów) zdecydowanie zaprotestowali, tworząc własne quasi-państwo.

Osobny artykuł: Palatynat Litawski.

W Sopronie przeprowadzono więc plebiscyt, w wyniku którego miasto pozostało na Węgrzech, a reszta obecnego landu Burgenland przeszła zgodnie z wcześniejszymi ustaleniami do Austrii. Na pamiątkę tego wydarzenia miasto otrzymało dumny tytuł „najbardziej lojalnego miasta Węgier”.

W 1939 w Sopronie utworzono obóz dla internowanych żołnierzy polskich. Większość z nich dotarła następnie przez Jugosławię do Francji, a później do Anglii, by kontynuować rozpoczętą we wrześniu 1939 roku walkę z agresorami.

Miasto jest dzisiaj głównym ośrodkiem mniejszości niemieckiej na Węgrzech.

Rozwój populacji

Rok Populacja 1870 23 102 1880 25 513 1890 29 788 1900 36 790 1910 38 114 1920 39 525 1930 40 906 1941 47 569 1949 36 506

Rok Populacja 1960 41 981 1970 47 952 1980 54 836 1990 55 083 2001 56 175 2005 56 394 2008 57 895 2011 60 755 2017 62 246[1]

Zabytki

Od lewej: Dom Storny, wieża pożarowa i ratusz

Kościół św. Michała

Pałac Esterházych

Architektura starej części miasta wskazuje na jego starą historię, ściany i budynki z czasów Imperium rzymskiego są wciąż często widywane, razem z pozostałościami po średniowieczu, renesansie i baroku pokazują lata stabilności finansowej (wręcz zamożności). Wybrane obiekty:

• Rynek Starego Miasta:
  • Ratusz(inne języki) (Városháza) – eklektyczny ratusz z XIX w.
  • Gmach władz dawnego komitatu Sopron, wzniesiony w latach 1829–1834 w stylu klasycystycznym
  • Kolumna Trójcy Świętej(inne języki) (Szentháromság-szobor) – barokowa kolumna z 1701 r.
  • Dom Ferenca Storny(inne języki) (Storno-ház) – barokowa kamienica, dom węgierskiego architekta Ferenca Storny
• Wieża pożarowa(inne języki) (Tűztorony) – średniowieczna gotycka wieża, sięgająca 1290 roku, przebudowana w stylach renesansowym i barokowym
• Kościół św. Michała (Szent Mihály-templom) – gotycki kościół z XIII–XV w., częściowo przebudowany w stylu neogotyckim
• Kościół św. Jerzego (Szent György-templom) – barokowy kościół z pocz. XVIII w.
• Kościół ewangelicki (Evangélikus templom) – barokowy kościół z XVIII w.
• Pałac Esterházych (Esterházy Palota) – barokowa posiadłość węgierskiego rodu Esterházych
• Pomnik Istvána Széchenyiego z 1896 r. na Placu Széchenyiego(inne języki)
• Teatr Petőfiego(inne języki) (Soproni Petőfi Színház) – secesyjny gmach teatru z 1909 r., nazwanego imieniem węgierskiego poety i powstańca Sándora Petőfiego
• Dom narodzin László Rátza
• Pozostałości zamku(inne języki)
• Klasztor karmelitów(inne języki) (Bánfalvi karmelita kolostor) – gotycko-barokowy klasztor
• Kościół św. Judy Tadeusza – barokowy kościół dominikanów z XVIII w.
• Gmach Domu Kultury im. Ferenca Liszta (Liszt Ferenc kultúrház), wzniesiony w 1870 r. w stylu eklektycznym
• Gmach poczty głównej, wzniesiony na pocz. XX w. w stylu secesyjnym
• Synagoga i inne pozostałości po społeczności żydowskiej, która została wypędzona w XVI wieku

Sport

W mieście działają kluby piłkarskie Soproni FAC oraz FC Sopron, zdobywca Pucharu Węgier w 2005 roku, obecnie kontynuujący tradycje jako Sopron VSE.

Ludzie związani z Sopronem

Dom narodzin László Rátza

Zobacz też kategorie: Ludzie związani z Sopronem, Ludzie urodzeni w Sopronie.

W Sopronie urodzili się polski kompozytor Maciej Kamieński oraz polska koszykarka Paulina Rozwadowska.

Miasta partnerskie

• Bad Wimpfen, Niemcy
• Bolzano, Włochy
• Eisenstadt, Austria
• Kazuno, Japonia
• Ejlat, Izrael
• Kempten (Allgäu), Niemcy
• Mediaș, Rumunia
• Rorschach, Szwajcaria
• Seinäjoki, Finlandia

Galeria zdjęć

• 
  Rynek miasta
• 
• 
  Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny
• 
  Pomnik Istvána Széchenyiego
• 
  Tablica upamiętniająca polskich uchodźców z czasów II wojny światowej w dzielnicy Brennbergbánya