Sosna Waligóra

Sosna Waligóra – ponad 160-letni okaz sosny zwyczajnej (Pinus sylvestris) rosnący przy drodze krajowej nr 32 w pobliżu Sulechowa, na terenie Leśnictwa Klępsk w obrębie Nadleśnictwa Sulechów. Objęte ochroną jako pomnik przyrody. Jest jednym ze 102 tego typu obiektów znajdujących się na terenie gminy Sulechów.

Sosna Waligóra

pomnik przyrody ustanowiony 30 grudnia 1982 / 19 maja 2006
Sosna Waligóra
Państwo	Polska
Województwo	lubuskie
Nazwa systematyczna	sosna zwyczajna
Obwód	527 cm
Położenie na mapie województwa lubuskiego Sosna Waligóra
Położenie na mapie Polski Sosna Waligóra
52°05′32,3″N 15°40′14,7″E

Sosna Waligóra jest drugą pod względem grubości pnia sosną w Polsce (najgrubszą jest Sosna Rzepicha). W roku 2002, w ramach konkursu „Najgrubsze drzewo w Polsce”, organizowanego przez Przegląd Leśniczy, została uznana za najgrubszą ze zgłoszonych sosen.

Położenie

Sosna rośnie około 1,5 kilometra na wschód od Sulechowa^[1], przy drodze gruntowej 50 metrów na południe od drogi krajowej nr 32^[2], na terenie leśnictwa Klępsk w obrębie nadleśnictwa Sulechów^[3].

Drzewo znajduje się przy trasie dwóch szlaków turystycznych gminy Sulechów: zielonego szlaku pomników przyrody gminy Sulechów o długości 44 km^[4] i czarnego szlaku południowego o długości 10,5 km^[5]. Do pomnikowego drzewa prowadzi także leśna ścieżka dydaktyczna „Do Waligóry”^[1]. Ponadto obok Waligóry przechodzi także szlak rowerowy „Wolność jest w naturze”^[6].

Charakterystyka

Pień Sosny Waligóry

Sosna Waligóra powstała najprawdopodobniej ze zrośnięcia się co najmniej dwóch drzew^[a][7]. Prawdopodobnie początkowo rosło ono na skraju lasu i pola, na co wskazywać ma jego pokrój – pole to po II wojnie światowej zostało zalesione, w związku z czym sosna rośnie obecnie w głębi lasu^[8].

Gruby odziomek drzewa rozgałęzia się na wysokości około 2 metrów^[b][7]. Z jednego pnia wyrasta osiem powyginanych konarów, które tworzą rozłożystą koronę. Konary zabezpieczone są stalowymi linami^[9]. Sosna Waligóra nazwę zawdzięcza swojemu pokrojowi. Obwód drzewa mierzony przy powierzchni ziemi wynosi 527 cm, pierśnica sosny ma 620 cm^[10][11], wysokość 23 m, a wiek około 160 lat^[c][12]. Sosna otoczona jest niewielkim, drewnianym ogrodzeniem^[13].

Przez długi czas Sosna Waligóra była uznawana za najgrubszą sosnę w Polsce, jednak z powodu zmiany metodyki pomiarów obecnie zajmuje drugie miejsce, a za najgrubszą sosnę w Polsce uznaje się Sosnę Rzepichę, rosnącą w tym samym nadleśnictwie^[14] (drzewo to ma 568 cm obwodu^[15]).

Historia

Dla wyeksponowania sosny w 1998 roku powstała leśna ścieżka dydaktyczna „Do Waligóry” mierząca 3,4 kilometra i zawierająca 18 stanowisk dydaktycznych^[5].

W roku 2002 drzewo było najgrubszą sosną zgłoszoną do konkursu „Najgrubsze drzewo w Polsce”, organizowanego przez Przegląd Leśniczy^[13].

W 2004 roku wyznaczono trasy siedmiu szlaków turystycznych gminy Sulechów, z których dwa przechodzą koło Sosny Waligóry^[16].

Podstawę prawną dla ochrony pomnikowej drzewa stanowi decyzja wojewody lubuskiego Marka Asta z dnia 19 maja 2006 roku^[12]. Drzewo ma jednak dłuższą tradycję ochrony – jako pomnik przyrody (sosna bez nazwy własnej o obwodzie wówczas 620 cm) wymieniona została na liście pomników przyrody w gminie Sulechów w 1990 roku^[17], a początek jego ochrony prawnej w formie pomnika przyrody miał miejsce na przełomie 1982 i 1983 roku za sprawą zarządzenia wojewody zielonogórskiego z dnia 30 grudnia 1982 roku^[18].

W czerwcu 2013 roku kilkadziesiąt metrów od Sosny Waligóry otwarto „miejsce postoju”, pełniące funkcję wypoczynkową i postojową, a także edukacyjną (poprzez umieszczone w tym miejscu tablice informacyjne), które pomieścić może od kilku do kilkunastu samochodów^[19][20].

W 2015 roku Lasy Państwowe, w ramach akcji „Wolność jest w naturze”, wyznaczyły szlak rowerowy, którego początek i koniec znajdują się w pobliżu Sosny Waligóry^[6].

Zobacz też

• Wierzba Rokita (pomnik przyrody)

Uwagi

1. Podaje tak oficjalna strona miasta Sulechów, z kolei według RDLP w Zielonej Górze drzewo mogło powstać ze zrośnięcia nawet 7 pni.
2. Część źródeł podaje, że pierśnica drzewa ma 625 cm.
3. Wiek drzewa jest jedynie szacowany, według niektórych źródeł może mieć około 170 lat.