Stanisław Lenartowicz

Stanisław Lenartowicz, ps. „Szron”^[1] (ur. 7 lutego 1921 w Dianowie (Дианово), obwód niżnonowogrodzki^[2], zm. 28 października 2010 we Wrocławiu^[3]) – polski reżyser i scenarzysta filmowy. Jeden z twórców polskiej szkoły filmowej.

Ten artykuł dotyczy reżysera. Zobacz też: inne osoby nazywające się Stanisław Lenartowicz.

Stanisław Lenartowicz

Data i miejsce urodzenia	7 lutego 1921 Dianowo, obwód niżnonowogrodzki, Rosyjska FSRR
Data i miejsce śmierci	28 października 2010 Wrocław, Polska
Zawód	reżyser scenarzysta
Lata aktywności	1955–1993
Odznaczenia

Wrocław, tablica pamiątkowa na ścianie budynku Wrocławskiej Wytwórni Filmów Fabularnych

Grób Stanisława Lenartowicza na Cmentarzu Świętej Rodziny we Wrocławiu (sektor 7, rząd 5)

Życiorys

Urodził się w miejscowości, gdzie jego ojciec był zatrudniony na kolei^[1]. Wychowywał się i mieszkał do 1944 w Landwarowie koło Wilna, w rodzinie kolejarskiej; syn Michała Lenartowicza (1879–1957)^[4], zawiadowcy miejscowego Odcinka Drogowego II kl. PKP^[5] i Bronisławy z d. Krążowskiej (1889–1963). Uczęszczał do szkoły powszechnej w Landwarowie^[1]. W 1939 ukończył Gimnazjum im. Adama Mickiewicza w Wilnie.^[6] W maju 1939 zapisał się na studia na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie, lecz ich nie podjął ze względu na działania wojenne^[1].

W czasie okupacji był zatrudniony jako kancelista w nadleśnictwie w Trokach (-1944)^[1] oraz pełnił służbę w 7 Brygadzie Armii Krajowej na Wileńszczyźnie^[7], która 17 lipca 1944 w Puszczy Rudnickiej została rozbrojona przez oddziały NKWD^[1]. W okresie od 5 sierpnia 1944 do 9 stycznia 1946 przebywał w obozie pracy w Kałudze (jedn. woj. nr 36990, 361 zpp). Repatriowany w 1946^[8].

Studiował na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Warszawskiego (1946), na Wydziale Reżyserii PWSF w Łodzi (1948–1951)^[2]. Absolwent Wydziału Filologicznego Uniwersytetu Wrocławskiego. Realizator filmów oświatowych w WFO w Łodzi (1952–1954), następnie filmów fabularnych w WFF we Wrocławiu (1956–1983) - gdzie zrealizował 22 filmy^[9]. W latach 1989–1991 członek Komitetu Kinematografii.

Odznaczony m, in. Nagrodą Miasta Wrocławia (1959), Złotym Krzyżem Zasługi (1959)^[10], Złotym Medalem „Gloria Artis” (2008)^[11].

Jest jednym z bohaterów książki Jerzego Armaty Anima. Mistrzowie polskiej animacji (wyd. EGoFILM, Warszawa 2025)^[12].

Miał sześcioro rodzeństwa, w tym siostrę Irenę Will-Lenartowicz (1923–2014), plastyczkę^[13].

Mieszkał na wrocławskim osiedlu Biskupin^[1]. Zmarł w wieku 89 lat, został pochowany na Cmentarzu Świętej Rodziny we Wrocławiu.

Filmografia

• 1950: Dzieci trudne (etiuda szkolna)
• 1952: Czy wiecie, że... (dokument w cyklu Piękno na co dzień)
• 1952: Dur brzuszny (film dokumentalny)
• 1952: Zbiór i suszenie tytoniu (film dokumentalny)
• 1953: Miniatury Kodeksu Behema (film dokumentalny)
• 1954: Ratujemy dzieła sztuki (film dokumentalny)
• 1955: Nowela kolarska (nowela w filmie Trzy starty)
• 1956: Zimowy zmierzch
• 1957: Spotkania
• 1958: Pigułki dla Aurelii
• 1959: Zobaczymy się w niedzielę
• 1961: Nafta
• 1963: Pamiętnik pani Hanki
• 1964: Giuseppe w Warszawie
• 1966: Cała naprzód
• 1967: Fatalista
• 1967: Zabijaka
• 1967: Upiór
• 1967: Poczmistrz
• 1969: Czerwone i złote
• 1970: Martwa fala
• 1971: Nos
• 1971: Aktorka
• 1972: Opętanie
• 1974: To ja zabiłem
• 1975: Żelazna obroża
• 1976: Za rok, za dzień, za chwilę...
• 1979: Strachy
• 1983: Szkoda twoich łez
• 1991: Herkules i stajnia Augiasza (teatr TV)
• 1993: Obrazki z wystawy (teatr TV)

Nagrody filmowe

• 2008: Nagroda („Kryształowy Dzik”, nagroda za całokształt twórczości na I Festiwalu Reżyserii Filmowej w Świdnicy)
• 2008: Nagroda (Specjalny „Miś BAREJAdy” na 6. Przeglądzie Filmów Komediowych i Niezależnych „Barejada” w Jeleniej Górze)
• 2008: Nagroda Stowarzyszenia Filmowców Polskich (za dorobek życia)
• 1971: Czerwone i złote – Valladolid (MFF), nagroda Związku Hiszpańskich Pisarzy Filmowych
• 1968: Upiór – Triest (MFF Fantastycznych), dyplom