Stanisław Lewicki (pedagog)

Stanisław Marian Lewicki (ur. 1 listopada 1883 w Szczucinie, zm. 19 kwietnia 1973 w Warszawie) – legionista, pedagog, wicewojewoda łódzki (1927–1929), dyrektor Biura Prezydialnego przy Prezydium Rady Ministrów.

Stanisław Marian Lewicki

Data i miejsce urodzenia	1 listopada 1883 Szczucin
Data i miejsce śmierci	19 kwietnia 1973 Warszawa
Wicewojewoda łódzki
Okres	od 8 marca 1927 do 14 sierpnia 1929
Przynależność polityczna	PSP
Poprzednik	Jan Ossoliński
Następca	Józef Rożniecki
Odznaczenia

Życiorys

Ukończył gimnazjum we Lwowie^[1], a następnie studia filozoficzne na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie^[2]. W latach 1904–1907 należał tajnej organizacji „Odrodzenie”. Był członkiem Komitetu Centralnego młodzieżowej organizacji socjalistycznej „Promień” oraz Związku Walki Czynnej (1907–1912)^[1] i Związku Strzeleckiego oraz Polskiego Stronnictwa Postępowego^[3]. W latach służył 1914–1917 w 1 pułku piechoty Legionów Polskich^[1], a w 1917–1918 w Polskiej Organizacji Wojskowej. W latach 1919–1920 służył Wojsku Polskim, brał udział m.in. w obronie Twierdzy Modlin^[1].

Następnie pracował w gimnazjum w Zamościu, któremu przekazał pieniądze ze sprzedaży majątku w Brzeżanach. Został pierwszym po I wojnie światowej dyrektorem polskiej szkoły powszechnej i gimnazjum w Sandomierzu, gdzie organizował również Seminarium Nauczycielskie^[1]. W 1922 należał do Komitetu Organizacyjnego Zjazdu Legionistów^[3].

Do 1927 był radcą województwa poleskiego^[4]. W latach 1927–1929 był wicewojewodą łódzkim^[2], następnie szefem Kancelarii Prezydium Rady Ministrów i kierownikiem wydziału Ministerstwa Spraw Wewnętrznych^[3]. W latach 1931–1937 był kuratorem Okręgu Szkolnego Lubelskiego. W 1937 w wyniku ataków środowisk prawicowych, występując jako świadek obrony w procesie komunistów, został zwolniony z pracy^[3], przeszedł na emeryturę i zamieszkał w Nowym Sączu. Po wybuchu II wojny światowej w latach 1942–1945 mieszkał z rodziną w Zakliczynie - wówczas Zakliczynie n/D. (nad Dunajcem), gdzie przez dwa lata (w roku szk. 1942/43 i 1943/44) pełnił funkcję dyrektora szkoły powszechnej. Prowadził również tajne nauczanie w zakresie podstawowym i średnim z Franciszkanami w miejscowym klasztorze^[5]. Podczas wojny ukrywał Żydów, m.in. Wandę Wejchmann, która przeżyła wojnę^[1].

Po II wojnie światowej pracował w Polskim Radiu w Warszawie, był pomysłodawcą „Kalendarza Radiowego”^[1].

Życie prywatne

Był synem Franciszka Lewickiego (zm. 1923) i Józefy z Paszyńskich^[6]. Jego ojciec był urzędnikiem państwowym w komorze celnej. Matka prawdopodobnie pochodziła z rodziny tatarskiej^[2]. Jego żoną była Maryla z domu Barzykowska. Był bratem legionistów^[1]: Henryka i Michała oraz Kazimierza. Miał też 2 siostry – Władysławę i drugą, nieznaną z imienia^[2]. Pochowany został na cmentarzu ewangelicko-reformowanym w Warszawie^[7].

Odznaczenia

• Krzyż Niepodległości^{[8][9][10][1]}