Stanisław Serafin

Stanisław Serafin (ur. 5 listopada 1914 w Dzikowcu^[1], zm. 11 marca 1938^[2]) – strzelec Wojska Polskiego^[3], pośmiertnie awansowany na stopień kaprala.

Punkt graniczny na moście na Mereczance

Mjr Jan Zgrzebnicki wręcza rodzicom kwotę 1000 zł podczas uroczystości w 1938

Pomnik w Dzikowcu

Stanisław Serafin

strzelec
Data i miejsce urodzenia	5 listopada 1914 Dzikowiec
Data śmierci	11 marca 1938
Przebieg służby
Lata służby	do 1938
Siły zbrojne	Wojsko Polskie
Jednostki	Batalion KOP „Orany”
Odznaczenia

Życiorys

Stanisław Serafin urodził się w rodzinie chłopskiej Józefa (wójt i radny gminy w Dzikowcu) i Wiktorii^[4]. Uczył się w szkole w Dzikowcu, a po ukończeniu nauki pomagał rodzicom w gospodarstwie^[4]. Był członkiem Strzelca^[4].

Pełnił służbę w batalionie KOP „Orany”, w kompanii majora Jana Ewangelisty Klemensa Zgrzebnickiego^[5] . Nocą z 10 na 11 marca 1938 patrolował granicę litewską na rzece Mereczanka w pobliżu wsi Wiersze Radówka. Gdy dostrzegł dwóch ludzi próbujących przekroczyć granicę, ruszył za nimi w pościg i przypadkowo wbiegł na terytorium litewskie^[6], strzelając do litewskiego policjanta Justasa Lukoševiciusa, który w odpowiedzi ranił Serafina. Serafin został opatrzony przez Litwinów, ale wykrwawił się, zanim o godzinie 9 rano dotarł na miejsce litewski lekarz^[2], ponieważ Litwini nie zgodzili się na wejście na ich terytorium lekarza z Polski^[6]. 14 marca został pochowany we wsi Marcinkańce w powiecie grodzieńskim^[2]. Inskrypcja na grobie „Stanisław Serafin kapral KOP z baonu „Orany” poległ w dniu 11.III.1938 r. w pobliżu strażnicy „Wierszeradówka” w obronie granic Rzeczypospolitej Polskiej”.

Jego śmierć stała się dla polskiego rządu pretekstem do postawienia Litwie ultimatum z 17 marca, w którym zażądano ustanowienia stosunków dyplomatycznych^[2]. Wydarzenie stało się z tego powodu szybko głośne w Europie jako podstawa spekulacji o możliwej wojnie polsko-litewskiej, szczególnie z powodu niemieckich i radzieckich sugestii o niezachowywaniu w ewentualnym konflikcie neutralności^[6].

Upamiętnienie

24 lipca 1938 w rodzinnym Dzikowcu odbyły się uroczystości upamiętniające Stanisława Serafina^[4]. Uczestniczyli w nich wojewoda lwowski Alfred Biłyk oraz premier Felicjan Sławoj Składkowski, który odsłonił pomnik kaprala Serafina nieopodal domu, w którym urodził się S. Serafin^[4]. Składkowski odznaczył jego rodziców Złotymi Krzyżami Zasługi^[5] [6][4]. Premier stwierdził, że śmierć kaprala „nie poszła na marne, lecz przyczyniła się do pogodzenia Polski i Litwy”^[4]. Major Jan Zgrzebnicki wręczył Józefowi Serafinowi Złoty Krzyż Zasługi, nadany jego synowi pośmiertnie przez Prezydenta RP^[5] , a także kwotę 1000 zł zebraną wśród żołnierzy KOP^[4][5] .

Pomnik w Dzikowcu wykonał Janik, artysta-rzeźbiarz z Rzeszowa^[4].

Zobacz też

• mjr kaw. Stefan Rago poległy 27 listopada 1938 roku pod Żdżarem
• Stosunki polsko-litewskie