Strażnica WOP Skrbeńsko

Strażnica Wojsk Ochrony Pogranicza Skrbeńsko – zlikwidowany podstawowy pododdział Wojsk Ochrony Pogranicza pełniący służbę graniczną na granicy polsko-czechosłowackiej.

Strażnica WOP Skrbeńsko

Budynek byłej Strażnicy WOP Skrbeńsko (wrzesień 2019)
Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	przed 1954
Rozformowanie	12 grudnia 1989
Tradycje
Rodowód	207a strażnica WOP 215 strażnica WOP 5 strażnica WOP Skrbeńsko 21 strażnica WOP Skrbeńsko 22 strażnica WOP lądowa Skrbeńsko
Kontynuacja	Strażnica WOP Godów SSG w Godowie PSG w Pietraszynie PSG w Raciborzu PSG w Rudzie Śląskiej
Komendanci / Dowódcy
Ostatni	chor. sztab. Adam Nowak
Organizacja
Dyslokacja	ul. Piotrowicka 108 Skrbeńsko
Formacja	Wojska Ochrony Pogranicza
Podległość	42 batalion WOP 43 batalion WOP 4 GB WOP Jednostka WOP batalion graniczny WOP

Formowanie i zmiany organizacyjne

Strażnica została sformowana przed 1954 rokiem w strukturze 42 batalionu WOP w Cieszynie jako 207a strażnica WOP (Skrbeńsko).

Granica polsko-czeska, znak gran. nr I/152 (III/352), rej. Skrbeńsko (wrzesień 2019)

Od 15 marca 1954 w Wojskach Ochrony Pogranicza wprowadzono nową numerację strażnic^[a], a strażnica WOP Skrbeńsko III kategorii otrzymała nr 215 w skali kraju^[2].

W 1956 rozpoczęto numerowanie strażnic na poziomie brygady. Strażnica specjalna Skrbeńsko była 5 w 4 Brygadzie Wojsk Ochrony Pogranicza w Gliwicach^[3].

31 grudnia 1959 była jako 21 strażnica WOP IV kategorii Skrbeńsko i była w strukturach 42 batalionu WOP w Cieszynie.

1 stycznia 1964 była jako 22 strażnica WOP lądowa IV kategorii Skrbeńsko^[4]. W 1964 włączona została w skład 43 batalionu WOP w Raciborzu^[b].

W 1976, w związku z przejściem na dwuszczeblowy system dowodzenia^[5], strażnicę podporządkowano bezpośrednio pod sztab Górnośląskiej Brygady WOP w Gliwicach.

13 grudnia 1981 po wprowadzeniu stanu wojennego na terytorium kraju, dowódca GB WOP wewnętrznym rozkazem w miejscu stacjonowania poszczególnych batalionów, utworzył tzw. „wysunięte stanowiska dowodzenia” (zalążek przyszłych batalionów granicznych), którym podporządkował strażnice znajdujące się na odcinkach dawnych batalionów granicznych. Brygada wykonywała zadania ochrony granicy i bezpieczeństwa państwa wynikające z dekretu o wprowadzeniu stanu wojennego^[6].

W 1983 strażnica WOP Skrbeńsko włączona została w struktury Jednostki WOP im. Ziemi Cieszyńskiej w Cieszynie^[7], a od połowy 1984 batalionu granicznego WOP Cieszyn^[5].

Żołnierze WOP (1987)

Strażnica WOP Skrbeńsko funkcjonowała do 12 grudnia 1989, kiedy to została rozformowania^[8]. Ochraniany przez strażnicę odcinek granicy państwowej, przejęły strażnice WOP w Zebrzydowicach i Godowie.

Ochrona granicy

Do sierpnia 1974^[9], Strażnica WOP Skrbeńsko ochraniała odcinek granicy państwowej:

• Włącznie znak graniczny nr III/348, wyłącznie znak gran. nr III/354.

Od sierpnia 1974, odcinek strażnicy został wydłużony po przejęciu części odcinka granicy państwowej, po rozformowanej Strażnicy WOP Ruptawa^[9] tj. od znaku gran. nr III/348 do włącznie znak gran. nr III/339.

Żołnierze WOP przy motocyklu WSK (1986–1987)

W latach 1975–12 grudnia 1989, rozwinięta strażnica lądowa WOP Skrbeńsko II kategorii, ochraniała odcinek granicy państwowej:

• Włącznie znak gran. nr III/339, wyłącznie znak gran. nr III/354.
• W okresie zimowym pas śnieżny sprawdzany był minimum: na głównym kierunku dwukrotnie, na pozostałym raz w ciągu doby.
• Współdziałała w zabezpieczeniu granicy państwowej z:
  • Strażnice WOP w: Zebrzydowicach i Godowie
  • Grupa Operacyjno-Rozpoznawcza Zwiadu w Wodzisławiu Śląskim.
• W ochronie granicy dowódcy strażnicy ściśle współpracowali ze swoimi odpowiednikami tj. naczelnikami placówek OSH (Ochrana Statnich Hranic) CSRS.

Wydarzenia

• 1956 – koniec czerwca, początek lipca w okresie tzw. „Wypadków poznańskich”, przy linii granicznej i w strefie działania, odnajdywano pakunki zawierające ulotki z tzw. „bibułą”, przytwierdzone do balonów leżących na ziemi^[10]. W związku z masowością zjawiska, żołnierze otrzymali zezwolenie na użycie broni, celem zestrzelenia nisko przelatujących balonów (nawet jeśli znajdowały się na terytorium czechosłowackim, ale w zasięgu ognia – to samo czynili pogranicznicy czechosłowaccy)^[11].
• 13 grudnia 1981–22 lipca 1983 – (stan wojenny w Polsce), normę służby granicznej dla żołnierzy podwyższono z 8 do 12 godzin na dobę. Ścisłą kontrolą objęto całą strefę nadgraniczną. W stan gotowości były postawione pododdziały odwodowe^[12].

Strażnice sąsiednie

• 207 strażnica WOP Marklowice ⇔ 208 strażnica WOP Godów – po 1946
• 214 strażnica WOP Ruptawa kat. I ⇔ 216 strażnica WOP Godów kat. I – 15.03.1954
• 4 strażnica WOP Ruptawa kat. I ⇔ 6 strażnica WOP Godów kat. I – po 1956
• 22 strażnica WOP Ruptawa kat. III ⇔ 20 strażnica WOP Godów kat. III – 31.12.1959
• 23 strażnica WOP Ruptawa lądowa kat. IV ⇔ 21 strażnica WOP Godów lądowa kat. III – 1.01.1964
• Strażnica WOP Ruptawa ⇔ Strażnica WOP Godów – do 1975
• Strażnica WOP Zebrzydowice rozwinięta kat. I ⇔ Strażnica WOP Godów rozwinięta kat. I – do 12.12.1989.

Dowódcy strażnicy

• por. Tadeusz Szczerba^[13]
• kpt. Mieczysław Dudziec^[14]
• por. Marek Bednarz^[14]
• mł. chor. Władysław Siwek (był w 1976)^[15]
• por. Stanisław Mroszczak^[16]
• ppor. Aleksander Bojułka (był w 1984)^[17]
• st. sierż./chor. Eugeniusz Punicki^[18] (był 15.01.1986–był 30.06.1986)
• chor. sztab. Adam Nowak^[18] (1.10.1986–12.12.1989) – do rozformowania .

Zobacz też

• 4 pułk piechoty.

Uwagi

1. Rozkaz dowódcy Wojsk Ochrony Pogranicza nr 04 z 22 lutego1954^[1].
2. Zarządzenie dowódcy WOP nr 022/szt. z 31.01.1964.